گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو –محمد آزادی؛ کمتر از ۲۴ درصد مردم «عمیقاً» کفایت روحانی را برای ریاست جمهوری باور دارند؛ افکارسنجی تازهی دانشگاه مریلند که اینگونه میگوید. دولت دوازدهم شروع نشده، خیلیها را نومید کرد. عبور دلار از ۴۸۰۰ تومان؛ رد کلیات بودجه برای اولین بار در تاریخ و گزارش هولناک دیوان محاسبات؛ گزارشی که نوبخت معتقد است «حیثیت دولت را بُرد.» بیجهت نیست آقای رئیسجمهور از «بنبست» و برگزاری رفراندوم برای خروج از آن میگوید. ماجرا چیست؟ رفراندوم آیا میتواند روحانی و دولتش را از بنبست نجات دهد؟ مردم چه میگویند؟
روحانی از کدام «بنبست» سخن میگفت؟/ بررسی افکارسنجیهای اخیر
«ایرانپل» وابسته به دانشگاه مریلند مدتها است مشغول بررسی و پژوهش درباره افکار عمومی ایرانیها است. تازهترین نتایج نظرسنجی این مؤسسه که در ماه ژانویهی میلادی منتشر شد، بازتاب فراوانی در رسانهها و اندیشکدههای دنیا داشت؛ بعلاوه «ایسپا» وابسته به جهاد دانشگاهی هم به تازگی نتایج پیمایشهایش را دربارهی اعتراضات خیابانی دیماه منتشر کرده. بررسی و مروری دوباره بر نتایج این افکارسنجیها احتمالاً میتواند ابعاد بیشتری را از بنبستی که روحانی از آن سخن گفته، برملا کند.
کنار هم گذاشتن دادههای پیمایش ایرانپل میتواند تصویر روشنی از نارضایتی گستردهی مردم عملکرد دولت تدبیر و امید ارائه دهد. با این همه بررسی آمار و ارقام مؤسسهی افکارسنجی دولتی ایسپا هم جالب توجه است؛ براساس این نظرسنجی که دربارهی اعتراضات خیابانی دیماه انجام شده، 69 درصد پاسخگویان خواستهی اصلی شرکتکنندگان در تجمعات را بهبود وضعیت اقتصادی و فضای کسب و کار عنوان کردند. 30 درصد پاسخگویان هم رفع فساد مالی و اداری و 20.6 درصد مقابله با بیعدالتی، را خواسته اصلی برشمردند.
حالا بهتر از گذشته میتوان اظهارات اخیر روحانی را رمزگشایی کرد. اظهاراتی نظیر اینکه «مشکل مردم "فقط" اقتصادی نیست» یا درخواست رفراندوم برای خروج از بنبست! آقای رئیسجمهور فرار به جلو کافی نیست؟
رفراندوم آیا میتواند روحانی را از نارضایتی گسترده مردمی رهایی دهد؟/ قانون اساسی چه میگوید؟
«در مسایل بسیار مهم اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ممکن است اِعمال قوه مقننه از راه همهپرسی و مراجعه مستقیم به آراء مردم صورت گیرد. در خواست مراجعه به آراء عمومی باید به تصویب دو سوم مجموع نمایندگان مجلس برسد.» این اصل پنجاهونهم قانون اساسی است؛ همان اصلی که روحانی با استناد به آن در میدان آزادی خواستار برگزاری رفراندوم شد. آقای رئیسجمهور که البته مدعی حقوقدانی است بهتر از همه میداند هیچجای این اصل کمترین اختیاری برای دولت و قوهی مجریه جهت برگزاری رفراندوم پیشبینی نشده. تصریح نص روشن است: «تصویب دو-سوم نمایندگان مجلس». اصل 150 قانون اساسی هم فرمان برگزاری همهپرسی را از اختیارات و وظایف رهبری میداند.
رفراندوم یا انتخابات زودهنگام؛ مردم چه میگویند؟
پیشنهاد وحید یامینپور مجری تلویزیون جالب است: «اگر بنا باشد رفراندوم صورت پذیرد، بر اساس یافتههای نظرسنجی جناب آشنا رفراندوم برای برگزاری زود هنگام انتخابات ریاست جمهوری در اولویت است.» غیر از اینها کاربران فراوان دیگری نسبت به درخواست آقای رئیسجمهور برای برگزاری رفراندوم واکنش نشان دادند. عزتالله ضرغامی رئیس سابق رسانه ملی و عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی هم معتقد است سخن گفتن از رفراندوم در اجتماع ملی جشن انقلاب، نه تدبیر است نه سلیقه! در گالری زیر نظرات دیگر کاربران فضای مجازی را درباره اظهارات حسن روحانی تماشا کنید:
«امروز هیچ تأسفی نمیخوریم که آنان در کنار ما نیستند چراکه از اول هم نبودهاند. انقلاب به هیچ گروهی بدهکاری ندارد. ما هنوز هم چوب اعتمادهای فراوان خود به گروهها و لیبرالها را میخوریم.»
و سپس درباره کسانی که به بیرون از قطار رفته و سرد و گرمشان شده است، میفرمایند:
«آغوش کشور و انقلاب همیشه برای پذیرفتن همه کسانی که قصد خدمت و آهنگ مراجعت داشته و دارند گشوده است ولی نه به قیمت طلبکاری آنان از همه اصول که چرا مرگ بر امریکا گفتید؟ چرا جنگ کردید؟ چرا نسبت به منافقین و ضدانقلابیون حکم خدا را جاری میکنید؟ چرا شعار نه شرقی و نه غربی دادهاید؟ چرا لانه جاسوسی را اشغال کردهاید؟ و صدها چرای دیگر و نکته مهم دیگر در این رابطه این که نباید تحت تأثیر ترحمهای بیجا و بیهوده نسبت به دشمنان خدا و مخالفان و متخلفان نظام به گونهای تبلیغ کنیم که احکام خدا و حدود الهی زیر سؤال رود.من بعضی از این موارد را نه تنها به سود کشور نمیدانم که معتقدم دشمنان از آن بهره میبرند.» (صحیفه امام، جلد ۲۱، ص ۲۸۵).
(رئیس جمهور دوست نداشتنی.... واقعا همینه
اولا هدف روحانی صرفا دور کردن نگاهها از مسائل اقتصادی و مخصوصا بازار ارز است که به خوبی در آن موفق شد. متاسفانه برخی شخصیتها و رسانه های حزب اللهی نشان دادند که بصیرت کافی در برخورد با جنگ روانی ندارند.
ثانیا روحانی یک کلمه رفراندم را استفاده کرد که خود به خود اذهان را به یاد رفراندم تغییر حکومت انداخت. حال آنکه آن رفراندامی که در مورد اصل 59 به آن اشاره کرده بود در مورد تصویب قوانین جاری کشور است که در قانون اساسی این پیش بینی صورت گرفته است که به جای تصویب لایجه در مجلس آن را با مراجعه مستقیم به رای مردم تصویب نمود(1). اما به دلیل استفاده نشدن از این ظرفیت در تاریخ چهل ساله اخیر است که استفاده روحانی از کلمه رفراندم تنها رفرندام قانون اساسی و یا انتخاب رژیم را در اذهان تداعی می کند و روحانی به عنوان استاد مسلم جنگ روانی به خوبی این نکته را می داند که چگونه هم حرف قانونی زده باشد و هم پالس به رسانه ها برای یک سر و صدا داده باشد.
ثالثا: باید بدون افتادن در دام اظهارات شیک و روشنفکرانه با قاطعیت به ضد انقلاب گفت هیچ حکومتی خودش در وجود خودش تردید نمی کند. اگر آنها تغییر رژیم را می خواهند باید بهایش را با خون خود بپردازند. هرگاه رژیم را برانداختند اگر خواستند می توانند برای تعیین نوع حکومت بعدی رفراندم بگذارند. دقیقا کاری که مردم انقلابی در سالهای 57 و 58 کردند. این است معنای حق نسلهای مختلف برای تعیین حاکمیت.
رابعا: بعد از آنکه نظامی مستقر شد، تا زمانی که مردم سازوکار قانونی آن را تایید می کنند قانون اساسی و اصل رژیم دارای تایید مردمی است. لهذا حضراتی که به قصد سرنگونی از درون در انتخاباتها شرکت می کنند باید بفهمند که رای دادن آنها در هر انتخابات از نظر حقوقی فقط یک معنا دارد و آن رای مثبت دادن به سازوکار نظام است. به این ترتیب تاکنون نزدیک به چهل بار نظام رای آری از مردم دریافت کرده است. اگر خیلی خواهان رفراندم هستند از شرکت در انتخاباتها خودداری کنند!
1- دلیل گذاشتن این ظرفیت آن بود که می خواستند ماجرالی رفرندامی که دکتر مصدق با منحل کردن مجلس برگزار کرد تکرار نشود و دولت بتواند در صورت موافقت مجلس لوایح خود را با مراجعه به آرای عمومی تصویب کند نه با تصویب مجلس.