بزرگ‌ترین کمپین جنوب کشور که خلیج فارس را خواستنی‌تر کرده است

 به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری دانشجو، ابتدای فیلم نارنجی‌پوش، کارگردان فیلم از حجم بالای زباله‌های ساحل دریای شمال می‌گوید و حتی دلیل ساخت فیلمش را حجم بالای زباله عنوان می‌کند. اتفاقی که چند سالی می‌شود واکنش‌های بسیاری را برانگیخته است و عزم عمومی برای پاکسازی این زباله‌ها هرچند به‌صورت مقطعی به راه می‌افتد. اما یک گروه کاملاً مردمی، دست‌به‌کار شده‌اند و سعی دارند که چهره ساحل جنوب را از زباله پاک کنند. اتفاقاً در این راه خیلی هم موفق بوده‌اند. کمپین «هرمز پاک» نام کمپینی است که آن‌ها به راه انداخته‌اند.

کمپین هرمز پاک مخصوص جزیره هرمز است. جزیره‌ای زیبا در خلیج‌فارس و در هشت کیلومتری بندرعباس است. ویژگی هرمز به‌جز جاذبه‌های بصری فوق‌العاده‌اش مانند سواحل رنگی و دره رنگین‌کمان و جزیره آدمک‌ها، به‌دلیل موقعیت جغرافیایی آن و مجاورت با تنگه هرمز است. آقای «مرتضی نیک‌نهاد» کسی است که ایده کمپین به ذهنش رسید. نیک‌نهاد خود عکاسی مشهور در ژانر استیج (عکاسی چیدمان مفهومی) است و در بسیاری از مسابقات بین‌المللی برگزیده شده است.

 

او درباره کمپین هرمز پاک می‌گوید: «ما کمپین هرمز پاک را پارسال راه انداختیم. در کنار اینکه عکاس و فیلم‌ساز هستم، علاقه محیط‌زیستی هم دارم. ساکن بندرعباس هستم و زیاد به هرمز رفت‌وآمد داشتم. می‌دیدم که به‌عنوان یک جزیره شناخته‌شده، حجم زباله‌ها خیلی زیاد است.»

 

 

همین مساله جرقه تشکیل کمپین بود: «می‌دانستم که صرفاً دیدن، نوشتن و غر زدن خیلی نمی‌تواند تأثیری بر فضا بگذارد و به این نتیجه رسیدم که باید کاری خارج از این‌ها بکنیم و کمپین را تشکیل دادم تا جزیره را پاک‌سازی کنند. آدم‌های زیادی که جزیره را دوست داشتند اعلام آمادگی کردند و پس این کمپین هرروز بزرگ و بزرگ‌تر شد. در فضای مجازی از آن نوشتم. همه از هرمز تصاویر زیبایش را منتشر می‌دادند و من خلاف این تصویر را منتشر کردم. این تصاویر خیلی بازخورد داشت و بنابراین ما یک روز را به‌عنوان روز هرمز پاک انتخاب کردیم. فکر کردیم که در هرسال یک روز داشته باشیم به‌عنوان هرمز پاک که آدم‌ها می‌آیند و سواحل را پاک‌سازی می‌کنند.» حال دو سالی می‌شود که از عمر کمپین می‌گذرد.

مرتضی درباره کمپین توضیح می‌دهد: «ایده سال اول این بود که هر کس با هرجایی از جزیره که خاطره دارد، پاک‌سازی را انجام دهد. قرار گذاشتیم که مردم پاک‌سازی را انجام دهند و بعد ماشین‌های ما دور کمربند جزیره می‌چرخید و زباله‌ها را جمع می‌کردند. استقبال خیلی خوب بود. چهره‌های شناخته‌شده، آن‌هایی که به هرمز آمده بودند و می‌دانستند که تا چه حد هرمز زیباست، پوستر‌های کمپین را انتشار دادند و خاطراتشان از جزیره را نشر دادند.» او درباره سال اول شروع به کار کمپین می‌گوید: «ما در سال اول، حدود ۲۰‌تن زباله جمع‌آوری کردیم. به کمک مردم برای سال اول عملکرد خوبی داشتیم. دوهفته قبل اطلاع‌رسانی کردیم و بسیاری از مردم از تهران، شیراز، اصفهان در این دورهمی شرکت کردند.

 

سال اول مردم هرمز مشارکت آن‌چنانی نداشتند. مردم هرمز هنوز ضرورت پاک‌سازی را احساس نمی‌کردند.» سال دوم، اما موضوع تغییر کرد: «یازدهم اسفندماه هرمز پاک دوم را برگزار کردیم. در سال ۹۶، هرمز پاک دو بار برگزار شد. سال اول ما در ۱۸‌فروردین‌ماه هرمز پاک را برگزار کردیم. هوا خیلی گرم شده بود و شرایط سخت بود. شاید اگر هوا گرم نبود، حجم زباله‌هایی که جمع شد دو برابر می‌شد. در همین روز من فکر کردم که باید یک ماه آن را عقب‌تر ببریم تا در آیین خانه‌تکانی قرار بگیرد و یک‌جور‌هایی زمین تکانی باشد. هوا خنک‌تر است و تعداد گردشگر‌ها بیشتر است و آن‌ها هم به کمک ما بیایند و با تعداد بیشتری از آدم‌ها این کار را انجام دهیم.»

هرروز هرمز پاک است

از همان روز اول، کمپین با نظم خاصی پیش رفته و همیشه ایده‌های نویی برای پیشبرد آن وجود داشته است. همراه کردن خود مردم هرمز، اما همیشه در صدر این ایده‌ها قرار داشتند: «یک روز را به‌عنوان روز استقبال از هرمز پاک گذاشتیم که یک روز قبل از روز هرمز پاک بود. روزی که مردم هرمز خودشان یک نقطه انتخاب و پاک‌سازی می‌کنند. ما به آن‌ها آب‌معدنی، کیسه‌زباله و دستکش دادیم. دوست داشتیم که مشارکت مردمی را بیشتر کنیم بنابراین از همه سوپرمارکت‌ها خواستیم برای پاک‌سازی جزیره و رونق دادن به صنعت توریسم به کسانی که در کمپین کمک می‌کنند، آب بدهند، هرقدر که در توانشان، از یک باکس تا دو باکس است.

 

 

همین اتفاق افتاد و هرکسی در حد وسعش به ما کمک کرد و ما کل آب‌معدنی را که در دست مردم بود از خود مردم هرمز تأمین کردیم. دستکش‌ها و کیسه‌زباله‌ها هم به همین شکل تأمین شد.» این البته تنها همراهی مردم نبود: «ما با موتوری‌هایی که در جزیره هستند یک جلسه‌ای گذاشتیم و از آن‌ها خواستیم تا دو سفر آدم‌هایی را که برای هرمز پاک آمده‌اند برسانند و برگردانند. ما ۲۰ تا ۳۰ درصد راننده‌ها را متقاعد کردیم که بدون پشتوانه مالی همراه ما باشند. حدود ۲۰‌موتور را به‌صورت قطاری در جزیره به حرکت درآوردیم تا زباله‌های کنار جاده را جمع کنند درواقع ما شاهد یک کارناوال زباله بودیم. با این کار آدم‌ها شاهد حجم عظیم زباله‌ها شدند. با دیدن این تصویر است که مردم متوجه بحران محیط‌زیست می‌شوند.»

 

نیک‌نهاد تأکید می‌کند: «امسال هرمز پاک تنها همان یک روز نبود، چندین روز گروه‌های مختلف زباله‌ها را جمع‌آوری می‌کنند. هنوز هم همین‌طور است. خود هرمزی‌ها هم همراه شده‌اند. ما دیگر نمی‌گوییم که یک روز هرمز پاک، دیگر می‌گوییم هرروز هرمز پاک. آرزویمان این است که هرمز پاک‌ترین جزیره در خلیج‌فارس باشد و تا آن روز راه دورودرازی نداریم. تا سه سال آینده ما می‌توانیم یک هرمز پاک را داشته باشیم.» در تاریخ کمپینی ایران، هرروز کمپین‌های متنوعی متولد می‌شوند، کمپین‌هایی که البته موفق هم نیستند. درباره هرمز پاک این موضوع، اما صادق نیست.

 

عکاس جوان دلیل را چند چیز می‌داند: «فکر می‌کنم که خود جذابیت‌های ظاهری و بدوی هرمز باعث می‌شود که مردم یک دل‌بستگی نسبت به جزیره پیدا کنند. زمانی که کسی احساس عرق و دل‌بستگی درباره یک چیزی داشته باشد، برای حفظ و نگه‌داری آن تلاش می‌کند. در کنار، ما تلاش می‌کردیم که استقلال کمپین حفظ شود و درعین‌حال باهمه با روی خوش و بامهربانی برخورد می‌کردیم.»

هرمز هویت ماست

دریای‌خزر در شمال ایران هم بسیار آلوده است، اما تقریباً کسی به فکر راه‌اندازی کمپین پاک‌سازی نمی‌افتد. همه‌چیز در حد نگرانی و به‌صورت مجازی منعکس می‌شود. مرتضی معتقد است: «نمی‌دانم چرا شمالی‌ها این کار را نمی‌کنند. فکر می‌کنم که چشم آدم‌ها به زباله‌ها عادت کرده است. می‌شنوم که می‌گویند زباله‌ها را گردشگران ریخته‌اند، به ما چه؟ ما، ولی این تفکر را در هرمز تغییر دادیم. هرمز بخشی از موجودیت ماست و اگر هرمز نباشد ما هم نیستیم. حتی اقتصاد هم از بین می‌برد. الآن به‌جایی رسیده‌ایم که خود هرمزی‌ها خودشان این کار را انجام می‌دهند.»

 

نیک‌نهاد برای این‌که این تفکر را ایجاد کند، حتی محل زندگی‌اش را هم تغییر داده و از بندرعباس، شهرش به هرمز نقل‌مکان کرده است: «آرزویم این است که روز هرمز پاک به دست خود مردم هرمز بیفتد و دیگر نیازی به حضور من باشد. دوست دارم که این موضوع در یک تقویم ناشناخته چاپ شود. امروز یک روز نمادین است. باید یک نفر اینجا پای کار باشد بنابراین فکر کردم اشکالی ندارد که من یک سال از زندگی‌ام را در هرمز ساکن باشم. حالا دیگر بخشداری و امام‌جمعه هرمز درباره طبیعت صحبت می‌کنند. قبلاً این‌طور نبود. این‌ها محصول کار مداوم است و تا روزی که کار را به نقطه‌ای نرسد نباید آن را رها کنیم.»

 

اعضای کمپین برنامه‌های جامعی هم در آینده دارند: «چند نفر از بچه‌ها، در مدارس هرمز حضور دارند و دو ساعت در ماه درباره مسائل محیط‌زیست صحبت می‌کنند که حتی آن‌ها در شهر بیایند و باهم زباله‌ها را جمع کنند. در شهر حضورداشته باشند تا مردم آن‌ها را ببینند. گام اول ما این است که مردم را نسبت به زباله‌ها حساس کنیم.»

نیک‌نهاد توضیح می‌دهد: «تا دو سال پیش، مردم زباله‌های خود را از خانه در ساحل در راستای اسکله می‌ریختند. حالا، اما آن ساحل این‌طور نیست. این ساحل نمونه بارز هرمز است. حجم زباله در این ساحل کمتر می‌شود.»

 

منبع: صبح نو