قیمت واقعی دلار ۶۳۰۰ تومان است/ دولت مقصر اصلی پرش‌های نرخ ارز است

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری دانشجو؛ قسمت سی ام برنامه «بدون توقف» با حضور دکتر مجید شاکری اقتصاد دان به عنوان کارشناس، دیشب از شبکه سوم سیما به روی آنتن رفت و مجید شاکری در این برنامه در خصوص نوسانات نرخ ارز در کشور گفت: اثر تحریم‌ها بر وضعیت کنونی اقتصاد کشور را نمی‌توان رد کرد، اما این امر جایگزین‌های داخلی هم دارد. مثلا نمی‌توان اثری که معجزه دلار ۴۲۰۰ تومانی بر کسر عرضه ارز از بهار تا میانه تابستان گذاشت را نادیده گرفت؛ و همچنین تاثیرات کاهش دستوری نرخ سود با آن سبکی که اجرا شد در تابستان سال ۹۶ که باعث پرش نرخ دلار از ۱۳ به ۱۶ تومان شد را نمی‌توان رد کرد.
وی ادامه داد: به نظر من افزایش تا حدود نرخ ۶۳۰۰ تومان را اثر تحریم‌ها می‌دانم و از این مبلغ بالاتر بخاطر صد‌ها دلیل داخلی است که تاثیرات جدی داشته است. بسیاری از پرش‌های نرخ ارز در کشور در لحظاتی است که هیچ اتفاق جدید تحریمی نیفتاده است. مثلا از زمان خروج ترامپ از برجام تا زمانی که دور اول خروج تحریمی رخ بدهد واقعه ویژه تحریمی نداشته ایم، اما شاهد یک افزایش نرخ شدید ارز هستیم.
این کارشناس با اشاره به نقش و جایگاه قوه مجریه در کنترل بودجه کل کشور عنوان کرد: من بار اصلی تقصیر را به دوش دولت به معنای قوه مجریه می‌اندازم. از کل بودجه دولت و شرکت‌های دولتی که در یک سال تصویب می‌شود ۹۴% تحت کنترل قوه مجریه است اعم از قوه مجریه به معنای خود دولت و شرکت‌های دولتی که انتصاب ان از طرف قوه مجریه است مانند تامین اجتماعی. همچنین سهم دولت از تولید ناخالص ملی در ایران با شرکت‌های دولتی منهای یکسری تعدیلات بالای ۵۰% است. پس اگر دولت ما برابر ۱۰% بهبود کارآمدی داشته باشد معادل افزایش ۵% رشد اقتصادی است.
وی افزود: این دولت همه کار می‌تواند بکند. بانک مرکزی در اختیار دولت است و تنها کسی که می‌تواند ریال ایران را چاپ کند بانک مرکزی است و این نکته بسیار مهمی است. ناظر بازار سرمایه و ناظر زیرساخت ارتباطی دولت است و لذا انی دولت خیلی‌ها می‌تواند بکند. اما دولت یک حجم عظیمی اشتباهات را به طور خاص از تابستان ۹۶ تا میانه سال ۹۷ انجام داده است.
شاکری در ارتباط با کنشگری اقتصادی مقامات سیاسی بیان کرد: رسیده ایم به جایی که مقام سیاسی راسا وارد کنش گری اقتصادی شده و تصمیم اقتصادی گرفته است که مثلا نقطه اوج آن اعلام قیمت ۴۲۰۰ برای دلار بود و بعد شاهد تبعات بعدی آن هستیم و همین طور میزان اشتباهات دولت و اقتصاددان‌ها بیشتر و بیشتر شد.
این اقتصاددان در ادامه با اشاره به حواشی و شایعات پیرامون نقش دولت در بحران اقتصادی کنونی در کشور تصریح کرد: مثلا گفته می‌شود دولت و مجلس خودشان قیمت دلار را بالا بردند تا بانک‌ها را از ورشکستگی اقتصادی نجات دهند، اما آیا واقعا این اتفاق بانک‌ها را نجات داد؟ وقتی دارایی‌های بانک‌ها را در ترازنامه سیستم بانکی مشاهده کنیم می‌بینیم که بر خلاف تصور عمومی که مردم فکر می‌کنند دارایی‌های بانک‌ها مستقلات است در صورتی که بخش اصلی دارایی بانک‌ها تسهیلات است و این تسهیلات با افزایش نرخ ارز با ارزش نمی‌شود.
وی در ادامه گفت: و باز هم بر خلاف تصور عمومی در مورد وثایق بانک‌ها بخش کمی از عدد وثایق بانک‌ها املاک و مستقلات هستند. در واقع کل املاک و مستقلاتی که بانک‌ها دارند هم سهم کمی به نسبت ترازنامه بانک‌ها دارد. پس خیلی هم معنا ندارد که بگوییم با افزایش نرخ ارز بانک‌ها نجات پیدا می‌کنند. در واقع در وضعیتی که شوک ارزی رخ می‌دهد و رکود بعدی میزان معوقات بسیار زیادتر می‌شود چراکه بسیار از صنایع ورشکست می‌شوند و نمی‌توانند وام‌ها پس بدهند و مجبور می‌شوند مجدد وام بگیرند و این همانطور بزرگتر می‌شود.
شاکری در پایان خاطرنشان کرد: در مورد دارایی‌های خارجی بانک‌ها هم باید گفت که بخش عمده‌ای از دارایی‌های خارجی تسهیلات ارزی است نه اسکناس و سکه و طلا. پس در مجموع اگر نگوییم شوک ارزی اثری منفی بر ترازنامه سیستم بانکی دارد یقینا اثر مثبتی هم نخواهد داشت.
گفتنی است برنامه ترکیبی_چالشی «بدون توقف» با تهیه کنندگی و کارگردانی محمدرضا نجارزاده از شنبه تا چهارشنبه در ساعت ۱۹:۲۰ از شبکه سه سیما پخش می‌شود.