داوری مردمی فیلم‌های مستند در جشنواره مقاومت برای نخستین بار

به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، نشست هم اندیشی مسئولانِ پانزدهمین جشنواره فیلم مقاومت با حضور محمد خزایی دبیر جشنواره و یزدان عشیری مدیر روابط عمومی و ارتباطات، ناصر درخشان مدیر ارزشیابی و دبیرخانه جشنواره با مستندسازان حاضر در این رویداد سینمایی به منظور هم فکری و تعامل برای تقویت جایگاه سینمای مستند، جذب مخاطب و بهبود کیفیت برگزاری جشنواره، عصر روز پنجشنبه 24 آبان در مجموعه فرهنگی هنری اسوه برگزار شد.

بر پایه این گزارش، محسن قیصری، مصطفی رزاق کریمی، پناه برخدا رضایی، حسین سبطی، سیدهاشم مرتضویان، ساتیار امامی، مجتبی لطفی کرامتی، محسن نقی زاده، محمدمهدی بهرامی نژاد، ساسان فلاح فر، محمد فرج صالحی، جواد موگویی، محسن اسلام زاده، حمید مشایخی، روح الله قاسمی، میثم صبوحی، محمدباقر شاهین، مظفر حسینخانی هزاوه، مرتضی بالیده، مهدی لارویی، سیدحسن یوسفی، سیدمهدی دزفولی، حمید عبدالله زاده، محمدرضا امامقلی، ناصر نادری، محمد دیندار، مجید کلهر، محمد زارع، هادی محمدی نسب، محمدرضا وطن دوست، یحیی رضایی، رضا فرهمند، حسن وزیرزاده، سیدمسعود امامی، امیر مهر یزدان، سیداحد میکائیل زاده، راهله صابری ابکوهی، زهرا مرجانی، مهدی مطهر، عرفان طالبی از جمله مستندسازان حاضر در این نشست هم اندیشی بودند.

در ابتدای این نشست، یزدان عشیری خطاب به فیلمسازان مستند گفت: جشنواره مقاومت با همراهی سینماگران داخلی و  فیلمسازانی که در حوزه سینمای ضد سلطه دغدغه مند هستند، برگزار می‌شود و پنجم آذر در تالار وحدت و نهم آذر در برج میلاد اختتامیه برگزار خواهد شد و دو مجموعه سینمایی فلسطین و عصر جدید میزبان این رویداد فرهنگی و هنری است.

عشیری ادامه داد: در این دوره از جشنواره بخش‌های متعددی به خصوص در آستانه چهل سالگی انقلاب داریم و به برنامه‌هایی در این حوزه نیاز داشتیم که در ساختار مسابقه ملی، مسابقه بین‌الملل شامل فیلم‌های کوتاه، بلند، مستند و روایت نو، بخش جلوه گاه نو، چهل سال سینمای مقاومت و... بگنجد.

او با اشاره به اینکه حدود 20 مراسم و نشست‌های تحلیلی و پژوهشی در طول برگزاری جشنواره پیش بینی شده، افزود: ما پیش نشست‌های پژوهشی با محوریت جهانی سازی سینمای مقاومت را در قالب میزگردهای تحلیلی داریم. در ایام برگزاری جشنواره نیز، کارگاه‌های انتقال تجربه و گفتمان فرهنگی انقلاب را با حضور صاحبنظران و اندیشمندان خواهیم داشت. همچنین نشست‌های نقد و بررسی و کنفرانس‌های خبری برای مهمانان بین‌الملل برای داوری اتفاق می‌افتد.

مدیر روابط عمومی پانزدهمین جشنواره مقاومت درباره شاخص‌ترین بخش جشنواره عنوان کرد: شاخص‌ترین بخش به دلیل جسارت و تهور مربوط به حوزه فیلمسازان مستند می‌شود. سینمای مستند بخصوص در حوزه مستند بحران سخت و پر از چالش است و با رنگین کمانی از موضوعات مختلف از جمله: جنبش شیعیان نیجریه، پشت پرده‌های پادگان اشرف تا زندگی همسر امام(ره) و جنایاتی که در حق مسلمانان روهینگیا رو به رو هستیم.

عشیری از داوری مردمی فیلم‌های مستند برای نخستین بار در این جشنواره خبر داد و افزود: آثار مستند مانند فیلم‌های سینمایی با کمک مردم و تماشاگران داوری می‌شوند و در کنار این بخش‌ها سالن‌های مجزا در مجموعه عصر جدید برای تماشای فیلم‌های مستند در نظر گرفته شده است و در حوزه روابط عمومی از راهنمایی شما برای استفاده از حداکثر ظرفیت سینمای مستند کمک خواهیم گرفت.

در ادامه محمد خزاعی دبیر پانزدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مقاومت خطاب به فیلمسازان مستند با بیان اینکه مهمترین دغدغه شخصی‌ام بخش مستند است، گفت: احساس می‌کردم بخش مستند جشنواره شاخص‌تر از بخش داستانی ماست و همیشه وقتی تنوع و کثرت آثار را می‌دیدیم، افسوس می‌خوردیم که به نوعی از کنار مستند عبور می‌کنیم.

خزاعی با اشاره به اینکه حدود 400 اثر مستند به دبیرخانه جشنواره آمد و ما مجبور می‌شویم60 اثر تا 65 اثر انتخاب کنیم، ادامه داد: این محدودیت به دلیل شکل برگزاری جشنواره است که شامل تمام قالب‌های فیلم کوتاه، بلند و سینمایی است. ما سه نوع فیلم در حوزه مستند داریم؛ یکی فیلم‌هایی که از تلویزیون نمایش داده شدند. دوم فیلم‌هایی هستند که تنها در جشنواره نمایش داده شدند و سوم فیلم‌هایی هستند که در جشنواره مقاومت از آن ها رونمایی می‌شود و حدود 26 فیلم هستند. سایر آثار از بین 60 اثر 38 فیلم هستند که یا در جشنواره‌های دیگر حضور داشتند یا در تلویزیون پخش شدند و جدول‌ها بر همین اساس چیده شده است.

دبیر جشنواره بین‌المللی فیلم مقاومت افزود: اگر چه جشنواره تلاش کرده که به گونه‌ای برنامه‌ریزی شود که به این بخش از آثار بی‌مهری نشود با این حال، پیشنهاد دادم در این دوره صحبت کنیم تا نظرات خود فیلمسازان بشنویم که چه کارهایی برای بهتر دیده شدن فیلم‌های مستند در زمینه اکران باید انجام دهیم. جالب است که بیش از 200 اثر از میان بیش از 700 اثر ایرانی را شرکت‌های خصوصی تهیه کرده‌اند. خیلی از فیلمسازان ما به صورت خودجوش شروع به ساختن کارشان کرده‌اند و به هرحال باید حمایتی از آنها صورت گیرد.

او با اشاره به داوری مردمی برای آثار مستند به عنوان یکی از کارهای جشنواره افزود: بهترین فیلم از حوزه مستند انتخاب می‌شود و داوری مردمی تنها منحصر به آثار سینمایی داستانی نمی‌شود. مجموعه آثار شما در اختیار میهمانان خارجی قرار می‌گیرد. ما از کشورهای مختلف دعوت می‌کنیم و شاید شما این مهمانان را نبینید و شاید تبادل اطلاعات موجب حضور بهتر آثار شما در کشورهای خارجی شود.

خزاعی با اشاره به راه اندازی هفته‌های فیلم خارج از کشور توضیح داد: امسال قصد داریم مستند نیز در بین این آثار باشد و قصد داریم آثاری را انتخاب کنیم که با کشور مبدأ همسان باشد و در هفته‌های فیلم نمایش داده می‌شود.

دبیر پانزدهمین جشنواره بین‌المللی مقاومت درباره هدف این جلسه بیان کرد: هدف این است که چه کارهایی انجام دهیم تا در آینده برای سینمای انقلاب و مقاومت فضای جدی‌تری ایجاد کنیم.

در ادامه سینماگران مستند بخشی از پیشنهادات و انتقادات خود را نسبت به فیلم‌ها به ترتیب بررسی کردند. یکی از مستندسازان انتقادی در این رابطه مطرح کرد که چطور فرصت را برای فیلم‌هایی که دیده نشدند، فراهم می کنید، چون بسیاری از فیلم‌هایی که در جشنواره نمایش داده می‌شود، دیده شدند و بعضی ناشناخته باقی می‌مانند. این سینماگر همچنین درباره برنامه‌های جشنواره برای استمرار اکران فیلم‌های حوزه مقاومت پرسش‌هایی مطرح کرد.

محسن قیصری پیشنهاد داد: با توجه به ظرفیت فیلم‌های مستند به نظر می‌رسد لازم است فیلم‌های مستند به صورت سالانه به نمایش در بیایند.

خزاعی با تایید نظر این مستندساز گفت: ما کارنامه دو سال سینمای مستند را بررسی می‌کنیم و دوستان معمولا دو سال نمی‌توانند برای رونمایی آثارشان در جشنواره مقاومت صبر کنند. جشنواره مقاومت این قابلیت را دارد که در بخش مستند به صورت سالانه برگزار شود و کثرت و کیفیت آثار در حوزه مستند بالاست. ما این فضا را برای فیلمسازان فراهم می‌کنیم و آنها می‌توانند کنار ما برای فیلم‌های خود تبلیغ کنند.

دبیر پانزدهمین جشنواره مقاومت در باره نمایش فیلم‌ها نیز بیان کرد: ما مجبور به انتخاب 60 فیلم مستند می‌شویم و به شخصه معتقدم حداقل 150 اثر شرایط راهیابی به بخش مسابقه را داشتند و این ظرفیت برای جشنواره مقاومت ایجاد می‌شود. این مطالبه مطرح شده درست است و لازم است دوستان نیز، این مطالبه را از دوستان بنیاد روایت و سایر ارگان‌ها داشته باشند که به صورت سالانه اکران مستندها برگزار شود. همچنین، از شما خواهش می‌کنم که در صحبت‌های خود به نبود سالنی مخصوص سینمای مقاومت اشاره کنید و آن را بخواهید. این گفت و گو و بحث‌ها کمک می‌کند. در دهه 60 پاتوق‌های زیادی وجود داشت و حوزه هنری، پایگاه‌های بسیج و روایت فتح جزو پاتوق‌های ما بود. الان این پاتوق‌ها کم شده و فقط حوزه هنری سینما پاتوق دارد.

در ادامه محمدی نسب یکی دیگر از فیلمسازان با ابراز خوشحالی از اینکه مفهوم مقاومت تنها در حوزه نظامی نگنجیده است، بیان کرد: مستندم «حرام می‌خوریم؟» است که برای اولین بار در جشنواره رونمایی می‌شود. این فیلم حدود دو سال اجازه رونمایی نداشت، چون می‌خواستم با سند صحبت کنم و بالآخره با جرح و تعدیل این اجازه صادر شد. بر این باورم مجموعه نظام درپی حل مشکلات است و خیلی خوب است که ما مستندسازان وارد حوزه های اقتصادی، بازرگانی و مالی کشور برای فیلمسازی شویم.

خزاعی با اشاره به فیلم اولی‌ها اضافه کرد: امسال برای اولین بار در بخش روایت نو از فیلم‌های مستندسازان رونمایی می‌شود، چون سال‌های قبل این بحث وجود داشت که فیلم‌های اول فیلمسازان قابل قیاس با حرفه‌ای‌ها نیست و به همین دلیل فیلم‌های کوتاه و مستند فیلمسازان اول داوری می‌شود.

دبیر پانزدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مقاومت یادآوری کرد: جشنواره فیلم مقاومت مورد وفاق همه است اما جالب است که خیلی از مراکز برای تعامل بویژه در بحث‌های تبلیغی و ترویجی توقع مالی دارند. البته معتقدم باید به رسانه کمک کرد، اما بحث اصلی ما گفتمان و صحبت با فیلمسازان است که سراغ فیلمسازان و آثارشان بروند.

در ادامه این جلسه درباره بحث پخش تلویزیونی آثار، چگونگی حمایت از فیلمسازان برگزیده و استفاده از ظرفیت دانشگاه برای نمایش مستند اشاره شد که خزاعی درباره آنها گفت: قول می‌دهم که با نهادهای مرتبط با حوزه مقاومت جلسه‌ای برگزار کنیم و به طور مشخص بگوییم چه کاری برای فیلمسازان برگزیده می‌توانیم انجام دهیم. معمولا هر قولی که می‌دهم به آن عمل می‌کنم و تا قبل از شروع جشنواره وضعیت حمایت از فیلم‌های بعدی فیلمسازان را مشخص می‌کنم.

او درباره پخش تلویزیونی آثار نیز عنوان کرد: حق رایت آثار متعلق به جشنواره نیست و هر کدام از فیلم‌ها تهیه کننده مستقل دارند که حق تصمیم درباره پخش آثارشان دارند و باید رضایت تمام فیلمسازان باشد.

خزاعی در خصوص دعوت از افراد خارجی خاص و مرتبط با حوزه مقاومت بیان کرد: در همه دوره‌ها سعی شده از این چهره‌ها دعوت کنیم. از خانواده راشل کوری دعوت کردیم و حتی، به عنوان مثال از عماد برناد دعوت کردیم که اسرائیل اجازه حضور به او در جشنواره مقاومت را ندارد. امسال دو فیلم پذیرفته شده در بخش مسابقه به دلیل فشار در فضای فرهنگی دولت آمریکا انصراف دادند و چندین ایمیل به ما برای انصراف دادند.

دبیرجشنواره بین المللی مقاومت در پاسخ به پرسشی که چه تعریفی از مقاومت دارید و قرار است فیلمسازان چه خطی را دنبال کنند، گفت: تعریف ما در فراخوان مشخص است و  گستره مفاهیم مقاومت خیلی دامنه آن باز است، اما در اذهان عمومی تصور می کنند فقط موضوعاتی که مرتبط با جنگ است، در حوزه مقاومت می‌گنجد، اما ظلم ستیزی و بی عدالتی موضوعی مقاومتی است. در بحث خارجی نیز فیلم هایی علیه نژاد پرستی و ظلم نکردن به زنان داریم.

خزاعی درباره بحث اکران و دیده شدن آثار با کمک بسیج دانشجویی و دیگر نهادهای فرهنگی نیز گفت: وظیفه جشنواره برگزاری و معرفی درست آثار است. در حال حاضر بسیج دانشجویی پای کار ماست و حدود 80 نقطه آثار مستند و سینمایی جشنواره را در نقاط مختلف کشور برگزار می‌کنند و این آثار در آنجا نمایش داده می‌شود.

دبیر پانزدهمین جشنواره فیلم مقاومت با اشاره به اینکه برای اولین بار است که فیلم‌های سینمایی در آن سوی مرزها به کمک جشنواره مقاومت نمایش داده می‌شود، درباره اکران‌های کشوری این جشنواره توضیح داد: به کمک جشنواره مقاومت در دوره‌ای نمایش فیلم‌ها در تمامی مناطق مرزی صورت گرفته، در یک مقطع برنامه ریزی کردیم تا در سطوح دانشگا‌ها، زندان‌ها و حتی، حوزه‌های علمیه هم فیلم نمایش بدهیم. در دوره‌ای از ظرفیت اکران مردمی عمار استفاده کردیم. در دو سال گذشته به طور همزمان در 12 استان به طور همزمان جشنواره را برگزار می‌کردیم و در سال‌های بعد اکران‌ها در مناطق محروم و مرزی بود.