تولید «سرو زیرآب» ۶ سال طول کشید/ برخی فیلم‌های دفاع مقدسی قرائت غیر واقعی از جنگ دارند

به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، فیلم سینمایی«سرو زیر اب» به کارگردانی محمدعلی باشه آهنگر و تهیه‌کنندگی سیدحامد حسینی یکی از آثار معاصر در عرصه دفاع مقدس است. این فیلم که در جشنواره فجر حضوری موفق داشته به تازگی از 30 ابان در سینماهای تهران و شهرستان‌ها اکران شده است. به همین بهانه گفتگو را با سیدحامد حسینی تهیه کنند فیلم انجام دادیم.

سید حامد حسینی، تهیه کننده فیلم «سرو زیرآب» گفت: «ســرو زیرآب» یک درام اجتماعی در حوزه دفاع مقدس اســت. در این فیلم دفاع مقدسی به نوعی به داستان  پرداخته شده اســت که نگاه اجتماعی کار پررنگ تر از نگاه جنگی آن است. داستان در سال  1366 روایت  شــده و به موضوع قومیت‌ها، ادیان، مذاهب و آیین های رسمی دیگر در کشور پرداخته از موضوع جنگ هم دور نشده‌است.

وی ادامه داد:  معمولا سوژه فیلمهای محمدعلی باشه آهنگر ملتهب است و در سینمای جنگ نگاه جدیدی نسبت به  مســائل مختلف دارد، به عنوان مثال در فیلــم «ملکه» قصه تلاش یک تک تیرانــداز و تناقضهای وجودی‌اش را  می‌بینیم، در «بیداری رویاها» به تبعات جنگ در زندگی اسرا و خانواده‌هــای آن‌ها می‌پــردازد. این موضوع در فیلمهای باشه آهنگر  وجود دارد که به شــاخه‌ای از عوامل جنگ می‌پردازد و کار پژوهشــی و تحقیقی روی آن انجام می‌شــود تا بار مســتند بودن آن بیشتر شود. فیلم «سرو زیر آب» هم از این  قاعده مستثنی نیست و تمرکز و محور قصه بر اساس رسته تعاون است که بچه‌های معراج شــهدا زیرمجموعه تعاون جنگ کار می‌کردند.

این تهیه کننده سینما با اشاره به لوکیشن و فضاهای متفاوت فیلم افزود: معتقدم ارزانترین فیلم دفاع مقدس با این حجم تولید و اقتضای زمان و مکان ساخته شــده است. در چهار استان و هشت شهر از  جمله تهران، یزد، لرســتان و خوزستان این اتفاق افتاد. یکی از کارهای بزرگ و بی سابقه در«ســرو زیر آب» ایــن بود که ما قطار را در لوکیشنی غیر از موقعیت راه آهن بردیم؛ یعنی قطار را به طــور کامل کنار دکورمان بردیم. تنها جا به جایی لوکوموتیو و واگن ها سه روز طول کشید و مسئولان ارشد وزارت راه و ترابــری گفتند، این اولین بار در تاریخ راه آهن بود که قطار را جایی غیر از موقعیت راه آهن می‌بریم.

تولید «سرو زیرآب» 6 سال طول کشید

تهیه‌کننده «سرو زیر آب» در پاسخ به این سؤال که کار با موضوع دفاع مقدس کاری دشوار است و شما به عنوان نخستین تجربه با سمت تهیه‌کنندگی چه دورانی را سپری کردید؟ گفت: تهیه‌کنندگــی به خودی خــود کاری سنگین و پرمشــغله است و عملا، انسان را به خاطر مسئولیت‌هایی که دارد و مدیریت همه بخش هــا پیر می‌کند، از طرفی فیلمهای جنگی و دفاع مقدســی خود زحمتی دوچندان دارد و سخت‌تر اســت. نکته‌ای که  باید به آن اشــاره کرد این اســت که «سرو زیرآب» نزدیک به  6 سال طول کشــید، همــان طور که مــی‌دانید، کارهای بلند و طولانی ریسک بسیار زیادی دارند، و پروســه طولانی وجود دارد اما اگر تیم تیم درســتی باشد و کارگردان را خوب انتخاب کرده باشی مشکلات به مراتب کمتر و ریسک کار نیز پایین تر است. مانند«سرو زیر آب» کــه آقای آهنگر با هوش  و درایت خود هم مراقب گروه بود و هم با پشتیبانی فکری درست به خوبی از من حمایت کرد.

در سینمای ایران باید مراقب کسانی که می‌خواهند به تو کمک کنند باشی

وی اضافه کرد: تخصص کار من ســاخت مستند است و ایــن اولین تجربه تهیه‌کنندگی من در کار بلند و به ویــژه در حوزه دفاع مقدس بوده، انتخاب چنین پروژه‌ای طبیعتا ترس دارد، زیرا با مشــکلات و مســائل مختلفی باید دســت و پنجه نرم کنی، در سینمای ایران، باید بیش از پیش بترسی زیرا ممکن است آدم هایی که می‌خواهند به تو کمک کنند ممکن است به تو ضرر برسانند لاجرم هر چه تیم تو قابل اعتماد تر باشند نگرانی و ترس تو کمتر است، ساخت فیلم دفاع مقدس خیلی سخت است، در ابتدای ساخت سرو زیر آب همه موها و محاسن من مشکی بود و امروز همه آنها سفید شده است، خود گواه سختی کار در حوزه دفاع مقدس است.

حسینی با اشاره به عدم تمایل کارگردان‌ها و تهیه‌کنندگان برای ورود به حوزه دفاع مقدس تصریح کرد: بعضــی از کارگردان‌ها  و تهیه‌کنندگان علاقه زیادی ندارند که به حوزه دفاع مقدس بپردازند، از طرفی هم می‌گویند اگر مسائلی نقد داشته باشم با ساخت یک فیلم اجتماعی به آن اشــاره می کنم، اما بــه دلیل آن که بخش خصوصی اصلا بــه این موضوع ورود نمی‌کند، هزینه های زیاد فیلم و سرو کله زدن با بخش های دولتی شــیوه خودش را دارد، بسیاری سعی می‌کنند با ژانری  غیر از دفاع مقدس فیلم سازی کنند.

وی اضافه کرد: تعامل با دســتگاههای دولتی شــیوه خاص خودش را دارد، از طرفی خود فیلم‌های دفاع مقدس هــم با فیلمهای دیگر فرق دارد، نمی‌توان توقع داشت که فیلم های این ژانر مانند فیلمهای گیشــه‌ای در ابتدا فروش بالایی داشــته باشد بلکه باید به چشــم یک فعالیت فرهنگی نگاه کــرد و عملا فیلم در دراز مدت به فروش می‌رسد. بسیاری حوصله چنین فرایندی را ندارد به همین دلیل ســعی می‌کنند که شیوه کار خود را تغییر دهند. مسئولیت ساخت فیلم دفاع مقدس و به طور کل فیلم‌هایی بــا موضوعات تاریخی بســیار بالا است،

وی معتقد است در آینده سینما بزرگترین مرجع شناخت رخدادهای گذشته است و اگر 50 سال دیگر بخواهیم اتفاقات را بررسی کنیم، سینما اصلی‌ترین شیوه برای بررسی رخدادهای گذشته است. نسل‌های بعدی از روی فیلمها گذشته را شناخته و نسبت به آدم‌های آن دوره قضاوت می‌کنند. مهمترین مرجع قابل ارجاء فیلمهای تاریخی اســت. 

برخی فیلمهای دفاع مقدسی قرائتی غیر واقعی از جنگ دارند

حسینی ضمن انتقاد از برخی از فیلم‌های جنگی خاطرنشان کرد: بعضی از فیلمهای دفاع مقدسی به شدت بد هستند زیرا قرائتی متفاوت و غیر واقعی از جنگ دارند و اگر نســل های بعدی بخواهند جنــگ را از روی این فیلم ها بشناسند قطعا تحریف و روایت نادرست وجود دارد.

وی با اشاره به چرایی طولانی شدن پروسه ساخت فیلم «سرو زیر آب» عنوان کرد: متاســفانه در سینمای ایران حدود 20 نفر هستند که قائده سینما را بر اساس سلیقه خودشــان بازتعریف می‌کنند، آنها به یک ادبیات رســیده‌اند و قابلیت اغفال مدیران سینما را هم یادگرفته‌اند. هر جایی که می‌روی اثر و ردپایی از آنها وجود دارد، متاسفانه آنها خود را نخبه ســینما می‌دانند و برای اثبات خود مدام ایرادهای عجیب و غریب از کار گرفته می‌شود. این ها آدم های خوبی هستند، اما وقتش رسیده که بازنشسته شوند، اما از ابتدای طرح ســرو زیرآب به شــدت در مسیرکار سنگ‌اندازی کردند، اگــر مقاومتی دربرابر تغییر فیلم نامه نبود قطعا، فیلم چیز دیگری از آب در می‌آمد و همه چیز تغییر می‌کرد.

سیدحامد حسینی گفت:«سرو زیرآب» نمایش شکوه انسانی است و به نظرم افتخار کســانی که در آن حضور داشــتند این است که هرکدام برای ساخت این اثــر فاخر گوشــه ای از کار را گرفتند. سیمرغ گرفتن برای ما مهم نیست بلکه این فیلم بسیار والاتر از هر چیزی خواهد بود.