به گزارش خبرگزاری دانشجو؛ سی و پنجمین نشست شنبههای انقلاب با عنوان «علم و نخبگان» قبل از ظهر امروز در دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی برگزار شد.
در این مراسم مخبردزفولی دبیر شورایعالی انقلاب فرهنگی گفت: از دهه ۸۰ که نقشه جامع علمی کشور طراحی شد و برنامه ریزیهای علمی دارای یک نقشه راه شد. ایران امروز در بسیاری از رشتههای علمی در سطح منطقه دارای جایگاه اول است که راه دستیابی به این مرجعیت با افزایش دانشگاههای کشور از ۲۲۳ دانشگاه سال ۵۷ به ۲۸۵۹ دانشگاه در سال ۹۴، هموار شده است.
دبیر شورایعالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: از ۲۲۳ دانشگاه سال ۵۷ تنها ۲۷ دانشگاه جامع در کشور موجود بود، اما امروز ۲۰۰ دانشگاه جامع در وزارت علوم و ۶۰ دانشگاه جامع در وزارت بهداشت در کشور فعال است.
وی تصریح کرد: ایران قبل از انقلاب هیچ دانشگاهی در رتبه بندی جهانی نداشت، اما براساس رتبه بندی تایمز در سال ۲۰۱۸، ایران اسلامی دارای ۱۸ دانشگاه برتر در میان دانشگاههای برتر بین المللی دنیاست.
مخبر دزفولی ادامه داد: ۹۸ درصد تولید علم دانشگاه تهران بعد از انقلاب محقق شده است یعنی تنها ۲ درصد تولید علم این دانشگاه در قبل از انقلاب بوده است و در دانشگاه شریف نیز تنها یک درصد تولید علم قبل از انقلاب صورت گرفته است و ۹۹ درصد این تولید بعد از انقلاب بوده است.
دبیر شورایعالی انقلاب فرهنگی اضافه کرد: قبل از انقلاب از دانشمند در سطح یک درصد جهان اطلاعی نداشتیم، اما به برکت انقلاب اسلامی امروز ۲۰۰ دانشمند در سطح این دانشمندان برتر دنیا داریم.
وی با بیان اینکه توجه به اهمیت دادن به نخبگان قبل از انقلاب رواجی نداشت، گفت: بعد از انقلاب اسلامی با تاسیس بنیاد ملی نخبگان توجه ویژهای به این قشر صورت گرفت به طوری که امروز ۱۲ هزار نخبه مورد حمایت این بنیاد است.
مخبر دزفولی گفت: قبل از انقلاب اسلامی تنها ۱۸۰ هزار دانشجو در کشور وجود داشت که از این تعداد نیز ۴۰ درصد در دانشگاههای خارج از کشور تحصیل میکردند، اما بعد از انقلاب اسلامی از جمعیت بیش از ۴ میلیونی دانشجویان کشور تنها یک درصد در خارج از کشور تحصیل میکنند که از این تعداد نیز تنها یک درصد در دانشگاههای برتر دنیا مشغول تحصیل هستند یعنی بهترین دانشجویان کشور در داخل مشغول تحصیل هستند.
دبیر شورایعالی انقلاب فرهنگی با اشاره به نرخ ماندگاری دانشجویان خارج از کشور ایران گفت: تنها ۱۵ درصد دانشجویان مشغول به تحصیل در خارج در همان کشورها باقی میمانند و ۸۵ درصد برای کار و فعالیت راهی کشورمان میشوند.
وی ادامه داد: ایران اسلامی به سمت مرجعیت علمی شدن در حرکت است، زیرا کشور جزء ۱۳ کشور دنیاست که دارای چرخه سوخت هستهای شده است و توان تولید سلولهای بنیادین را نیز داراست که یکی از پایههای آینده زیست فناوری به حساب میآید و ما امروز رتبه ۱۵ در زمینه سلولهای بنیادین را دارا هستیم و اخیرا نیز یکی از دانشمندان ایرانی در این زمینه یکی از جوایز برتر دنیا را به دست آورد.
مخبر دزفولی با اشاره به اینکه از ابتدای انقلاب، دانشگاهها و مراکز علمی ایران همواره مورد تحریم بوده اند، گفت: با وجود تمامی این سختیها، ایران به توانایی صادرات علم و خدمات فنی رسیده است که صادرات کشور در این عرصه بالغ بر ۴ میلیارد دلار بوده است.
دبیر شورایعالی انقلاب فرهنگی با اشاره به رتبه ایران در جایگاههای علمی و استنادی افزود: ایران اسلامی در زمینه مقالات استنادی دارای رتبه ۲۲، در زمینه مقالات داغ دارای رتبه ۲۴ و در زمینه مقالات پراستناد نیز دارای رتبه ۲۰ جهان است یعنی کشور سهم قابل توجهی در زمینه تولید علم جهان داراست البته این موفقیت نیز علی رغم تمامی هزینه کردهای اندک برای کشور حاصل شده است.
وی افزود: ایران اسلامی در عرصه تولید علم در سطح بین الملل دارای رتبه ۱۶ جهانی و رتبه اول منطقه است.
مخبردزفولی با اشاره به دانشجویان رشتههای پزشکی در کشور گفت: در کشور ۶۵ دانشگاه علوم پزشکی داریم که در مجموع ۱۹۰ هزار دانشجو در آنها مشغول به تحصیل است و ۱۸ هزار هیات علمی نیز مشغول آموزش آنها هستند همچنین ۲۵۰ بیمارستان آموزشی و چندین انجمن علمی پزشکی نیز در کشور وجود دارد.
مخبردزفولی افزود: طرح آمایش به دنبال اصلاح نقاط هندسی ناموزون جریان علمی کشور است که وزارت علوم، وزارت بهداشت و دانشگاه آزاد باید براساس آن برنامه ریزیهای لازم را صورت دهند.
دبیر شورایعالی انقلاب فرهنگی گفت: ایران اسلامی امروز در رشته فیزیک دارای رتبه اول منطقه و رتبه ۱۱ جهان است، در علوم کامپیوتر دارای رتبه ۴ جهان، در نجوم دارای رتبه سوم و در نهایت در شیمی دارای رتبه سوم است.
مخبردزفولی گفت: در رشته زیست فناوری ۶۳۵ شرکت دانش بنیان تاسیس شده است که 50 محصول آنان قابلیت صادرات به دنیا را دارد و درآمد این شرکتها نیز بیش از ۱/۹ میلیارد دلار بوده است.
وی ادامه داد: هم اکنون ۴۰۰ شرکت دانش بنیان در زمینه گیاهان دارویی وجود دارد که ۵۰۰ محصول دانش بنیان نیز تولید میکنند و کشور میتواند با بهره گیری از صنایع تبدیلی عصارههای درجه یک درمانی تولید کند که هریک ارزش مادی و اقتصادی فراوانتر از بشکههای نفت داراست.
مخبر دزفولی افزود: فروش سال ۹۶ شرکتهای دانش بنیان در عرصه نانو بیش از ۱۴۰۰ میلیارد تومان بوده است که میتواند چندین برابر شود.
وی با اشاره به دستاوردهای انقلاب اسلامی در حوزه آموزشی گفت: تعداد موسسات آموزشی قبل از انقلاب اسلامی در کشور ۲۲۳ موسسه بود، اما پس از انقلاب اسلامی تا سال ۱۳۹۶ تعداد این موسسات آموزشی به ۲۸۶۰ موسسه افزایش پیدا کرده است که نشان از رشد ۱۲ برابری دارد.
مهدی نژاد نوری ادامه داد: در صورتی که دانشگاههای آزاد و پیام نور را فقط به مراکز استان ها محدود کنیم و دانشگاههای موجود در شهرستانها را نادیده بگیریم، تعداد دانشگاهها و موسسات آموزشی به ۱۸۹۶ موسسه میرسد که این نیز دستاوردهای بزرگی محسوب میشود و رشد چندین برابری را نشان می دهد.
وی تصریح کرد: تعداد دانشجویان قبل از انقلاب ۱۸۰ هزارنفر بود، اما پس از انقلاب اسلامی در سال ۱۳۸۵ این تعداد به ۴.۸ میلیون نفر و امروز به ۴.۵ میلیون نفر رسیده است.
مهدی نژاد نوری افزود: تعداد دانشجویان تحصیلات تکمیلی قبل از انقلاب اسلامی ۱۶۷۰ نفر بود، اما پس از انقلاب اسلامی این آمار به ۷۷۰ هزار نفر رسیده است.
معاون پژوهشی دانشگاه عالی دفاع ملی تصریح کرد: تعداد هیئت عملی دانشگاهها امروز به ۱۰۰ هزار نفر رسیده است که نسبت به آمار قبل از انقلاب اسلامی ۱۶ برابر رشد داشته است. نکته مهم در این آمار، تعداد هیئت علمی زن است، به طوری که قبل از انقلاب اسلامی تعداد هیئت علمی زن ۱۰۰ نفر بوده است اما امروز این تعداد به ۲۱۰۰ نفر رسیده است که نشان از ۲۱۰ برابر شدن تعداد زن هیئت علمی دانشگاه است.
مهدی نژاد نوری با اشاره به پیشرفتهای پژوهشی انقلاب اسلامی ایران گفت: پس از انقلاب اسلامی، ایران به سمت مرجعیت علمی شدن پیش رفت به نحوی که با استناد به پایگاه اسکوپوس تعداد مدارک علمی ایران ۱۳۵ برابر شده است.
وی ادامه داد: قبل از انقلاب اسلامی رتبه علمی ایران در جهان ۵۲ بوده است در حالی که امروز ایران دارای رتبه ۱۶ جهانی و اول منطقه است. برای مقایسه این موضوع، کشور ترکیه در سال ۲۰۱۶ رتبه ۲۶ جهان و دوم منطقه را دارا بود که در سالهای اوایل انقلاب نیز این رتبه را داشت و یا کشور مصر در سالهای اولیه انقلاب دارای رتبه ۴۰ جهان و ۳ منطقهای بود که امروز نیز در سطح جهان ۴۰ است و در منطقه به ۵ رسیده است و این نشان میدهد که با گذشت زمان پیشرفتهای علمی حاصل نمیشود.
معاون پژوهشی دانشگاه عالی دفاع ملی تصریح کرد: قبل از انقلاب دانشمند برتر جهانی در ایران مفهومی نداشت، اما امروز به برکت انقلاب اسلامی دانشمندان ایرانی که جزو یک درصد دانشمندان برتر جهان هستند رشد بسیار چشمگیری داشته اند.
وی گفت: پیشرفت ایران در حوزههای نشریات علمی، مقالات علمی، پایگاههای علمی و... بسیار مشهود و چشمگیر است و براساس استناد لیدن، ۳۲ دانشگاه ایران در بین دانشگاههای برتر جهان قرار دارند. این در حالی است که اکثر رشتههای جامعه دانشگاهی ما در دنیا جزو برترینها هستند و در منطقه نیز رتبه نخست را دارا هستند.
مهدی نژاد نوری با اشاره به رتبه علمی ایران در منطقه گفت: در سال ۲۰۱۰ ایران در تولید علم از ترکیه پیشی گرفت و تاکنون این رتبه را با اختلافی خوب حفظ کرده است، به طوری که از سایر کشورهای منطقه نیز همچون پاکستان، مالزی، رژیم اشغالگر قدس و مصر بالاتر است.
وی ادامه داد: رشد علمی ایران، در مقایسه با کشورهای مصر و ترکیه کاملا مشهود است. رشد علمی این کشورها در سالهای اخیر به اندازه ایران نبوده است.
در ادامه این نشست سعید سهراب پور عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی شریف و مشاور معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری طی سخنانی اظهار کرد: همواره در کشور ایران نیروهای نخبه به عنوان نیروهای توسعه بخش مطرح بوده اند و می توان این توسعه علمی را به دوران قبل از انقلاب و پس از انقلاب اسلامی تقسیم کرد.
وی ادامه داد: بر اساس آمار پس از انقلاب اسلامی، رشد علم با توسعه چشمگیری روبه رو شد و به لحاظ کمی و کیفی رشد بسیار بالایی داشت، امکان جذب دانشجو و پرورش استاد از جمله دستاوردهای کیفی انقلاب اسلامی ایران است.
مشاور معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری افزود: میزان تولید مقالات و ثبت اختراع پس از انقلاب اسلامی یک انفجار علمی را رقم زد به طوری که 21 درصد از استنادات علمی جهان طی سال 2017 به مقالات علمی جمهوری اسلامی ایران صورت گرفته است.
عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی شریف با اشاره به رشد علمی موسسات آموزش عالی پس از انقلاب اسلامی گفت: تحولات علمی به گونه بوده است که ایران نسبت به کشورهای در حال توسعه و حتی توسعه یافته، نرخ پیشرفت علمی بالاتری داشته است.
سهراب پور با اشاره به هجمه استکبار علیه ایران پس از انقلاب اسلامی گفت: بلافاصله پس از انقلاب اسلامی، ایران مورد هجمه قرار گرفت و در سال های ابتدایی انقلاب اسلامی، جنگ بر ما تحمیل شد اما با ایستادگی و مقاومت، مردم ایران توانستند در این زمینه بر دشمن غلبه کنند به طوری که اولین نوآوری ها علمی در زمان جنگ تحمیلی حاصل شد و علی رغم اینکه تمام غرب و شرق علیه ایران متحد شده بودند، شاهد نوآوری و پیشرفت های علمی در کشور بودیم.
وی ادامه داد: نهضت علمی پس از جنگ تحمیلی با پرچم داری مقام معظم رهبری آغاز شد، رهبر انقلاب همواره در جلسات با نخبگان و دانشمندان بر پیشرفت علمی تاکید می کردند به طوری که تاسیس بنیاد ملی نخبگان نیز از جمله دستورات مقام معظم رهبری است.
عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی شریف با اشاره به دستاوردهای انقلاب اسلامی در حوزه کیفیت آموزشی گفت: با استناد به پایگاه های شانگهای، لایدن و تایمز در سال های اخیر تعداد دانشگاههای برترکشور در رتبه بندیهای بینالمللی افزایش یافته است که این موضوع نشان از کیفی سازی علم پس از انقلاب اسلامی است.
مشاور معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری با اشاره به افزایش نسبت دانشجو در هر هزار نفر جمعیت گفت: از حدود 8 دانشجو در هر هزار نفر طی سال 1356 به 54 نفر در سال 1394 رسیده ایم که این آمار از رشد بالای تعداد دانشجو در کشور خبر می دهد.
سهراب پور با بیان اینکه رشد و توسعه تعداد مقالات علمی ایران در پایگاه های استنادی بینالمللی چشمگیر است، گفت: تعداد مقالات نمایه شده در پایگاه اسکوپوس در سال 95 به 50960 مقاله رسیده است و براساس گزارش این پایگاه در سال 2016 ميلادی کشور ایران در تعداد مقالات و تعداد استنادات صورت گرفته به مقاله، در منطقه اول است.
عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی شریف گفت: ایران تنها یک درصد از جمعیت دنیا را داراست اما میزان تولید علم در ایران نزدیک به 2 درصد است و این از دیگر دستاوردهای انقلاب اسلامی است.
سهراب پور گفت: تعداد مقالات داغ ایران نیز از رژیم صهیونیستی و کشور ترکیه بیشتر است و ایران در این حوزه نیز پیشرفت های بسیار بالایی داشته است.
مشاور معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری با اشاره به لیست متقاضیان جذب به عنوان هیأت علمی، گفت: 110 استاد که در دانشگاه های خارج از کشور تحصیل کرده اند در ایران به کارگیری شده اند که از جمله دستاوردهای بنیاد ملی نخبگان محسوب می شود.
وی ادامه داد: اعضای حقیقی این شورا از اساتید دانشگاه ها و اعضای حقوقی آن نیز از موسسات پژوهشی و آموزش عالی تشکیل شده است که وظیفه این شورا، تدوین و تصویب برنامه ها در 16 رشته است.
طالب زاده افزود: این 16 رشته عبارت است از علوم سیاسی، علوم اقتصادی، روانشناسی، فلسفه دین، مدیریت، زبان های خارجه، هنر، معماری و شهرسازی، حقوق زنان و خانواده، مشاوره و ... است.
دبیر شورای تخصصی تحول و ارتقای علوم انسانی با بیان اینکه تحول در علوم انسانی بدون مشارکت وزارت علوم امکان پذیر نیست و باید در متن موسسات، آموزش عالی و ... تحقق پیدا کند، تاکید کرد: در وزارت علوم کمیته هایی ایجاد شده است که این کمیته ها نظارت و اجرا برنامه تحول را برعهده دارند.
وی ادامه داد: شورای عالی تحول در ابتدا از کارگروه هایی متشکل از اساتید دانشگاه ها و هسته های اصلی تشکیل شده است که این کارگروه ها با عنایت وزارت علوم زیر مجموعه این وزارتخانه قرار گرفته است و دستورکار آنها برنامه ریزی دروس آموزشی است.
طالب زاده با اشاره به 4 معیار اساسی در تنظیم اسناد گفت: این 4 معیار؛ 1- اسلامی سازی 2- بومی سازی 3- کارآمدی 4- روزآمدی است که در دستور کار قرار دارد تا اسناد براین اساس انطباق داشته باشد.
دبیر شورای تخصصی تحول و ارتقای علوم انسانی ادامه داد: این معیارهای مهم در 4 موضوع مختلف استاد، دانشجو، آموزش و پژوهش اعمال می شود و زمانی می توانیم از علوم انسانی سخن بگوییم و امید داشته باشیم که علوم انسانی در ساخت و شکوفایی کشور حضور رسمی داشته باشد اما تا زمانی که مدیران این رشته را نادیده بگیرند، فارغ التحصیلانی که در این رشته مدرک دریافت می کنند نمی توانند به کشور کمک شایانی کنند.
وی تصریح کرد: علوم انسانی باید در سطح کلان کشور حضور داشته باشد یعنی با فرهنگ و نیازمندی های کشور هماهنگ شود و زمانی علوم انسانی می تواند به رسمیت شناخته شود که با فرهنگ این سرزمین ارتباط نزدیکی برقرار کند.
طالب زاده با اشاره به وظایف کارگروه ها گفت: این کارگروه ها موظف به تحول برنامه درسی هستند تا یک فرآیند علمی ایجاد شود تا از آن طریق بتوانند آسیب شناسی کنند.
دبیر شورای تخصصی تحول و ارتقای علوم انسانی تشریح کرد: این کار گروه ها با بررسی دروس عالی و پیشرفته دیگر دانشگاه های جهان و تطابق آنها با 4 معیار اصلی اسناد را آماده می کنند و آن را به حوزه های علمیه فرستاده تا از تمام جهات و به خصوص بحث اسلامی بر آن نظارت شود و بعد از تایید این سند در نشست های علمی مورد نظر اساتید واقع شده و بعد از اتمام مراحل به وزارت علوم ابلاغ می شود تا آن را در دانشگاه های کشور اجرایی کنند.
وی با بیان این که 85 برنامه تصویب شده تحول در کشور بی سابقه است گفت: بعد از تصویب این اسناد باید عناوین و سرفصل هایی را که مشخص شده در قالب کتب و جزواتی تالیف شود تا کمک کننده اساتید و دانشجویان باشد.
طالب زاده در پایان سخنان خود گفت: حدود 280 عنوان کتاب جدید در دست بررسی داریم که به تدریج باید منتشر شود و امروزه برای اولین بار هر کتاب درسی یک کتاب مستند دارد در همین رابطه اگر این اسناد تصویب شود یک سند پربار در کشور موجود خواهد بود.