سطح فعالیت تشکیلاتی در دانشگاه‌ها پایین آمده است/ تخصیص بودجه‌ به انجمن‌های علمی، تعریف مشخصی ندارد

امیر متقی، دبیر اتحادیه انجمن‌های علمی دانشجویی مهندسی عمران کشور و نماینده شورای حمایت و نظارت بر انجمن‌های علمی کشور در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در گفتگو با خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو، با اشاره به اینکه در حال حاضر طبق اعلام وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در کشور ۹۶۰۰ انجمن علمی داریم، بیان داشت: این تعداد از انجمن‌های علمی در گروه‌ها و رشته‌های مختلف فعالیت می‌کنند، همچنین ۴۱ اتحادیه نیز تشکیل شده و به صورت سندیکا در دانشگاه‌ها و دانشکده‌ها فعالیت می‌کنند.

 

وی ادامه داد: لازم می دانم توضیحی خیلی کلی از تشکل اتحادیه ها و نقش شورای حمایت و نظارت را در ابتدا خدمتتان ارائه بدهم، از هر دانشگاه و یا دانشکده یک نفر به عنوان دبیر دبیران انجمن های علمی منتخب می شود که پس از آن در نشست سراسری دبیر دبیران دانشگاه ها یک نفر به عنوان نماینده کل این مجمع و دو نفر از مجمع دبیران اتحادیه ها به شورای حمایت - نظارت معرفی می گردند که این شورا در سیاست گذاری های انجمن ها نقش اصلی را دارد. همچنین اتحادیه ها رویداد‌های ملی و بین المللی را برگزار می‌کنند و طرح‌هایی که از سوی انجمن‌ها مطرح می‌شود را به اطلاع وزارت علوم رسانده و تلاش می‌کنند تا از رویدادهای انجمن‌ها حمایت مادی و معنوی کنند.

دبیر اتحادیه انجمن های علمی دانشجویی مهندسی عمران کشور افزود: انجمن‌های علمی بازوی محرکه در دانشگاه هستند و به سبب نوع فعالیت‌شان می‌توانند در حوزه‌های مختلف سمینار، همایشف نشست‌های تخصصی، کنفرانس و انواع مسابقات را برگزار کنند؛ البته هر چقدر که به انجمن‌های علمی توجه بیشتری شود، نتیجه بهتری نیز کسب خواهد شد.

متقی با اشاره به اینکه انجمن‌های علمی به اندازه انجمن‌های سیاسی بودجه ندارند، گفت: مشکل انجمن‌های علمی کمبود بودجه است و بسیاری از دانشگاه‌ها از این انجمن‌ها حمایت نمی‌کنند و این در حالی است که اعضای انجمن‌های علمی انگیزه بالایی داشته و فعال هستند.

وی در پاسخ به این سوال که انجمن‌های علمی دانشگاه‌های دولتی فعال‌تر هستند یا دانشگاه‌های غیردولتی؟ تصریح کرد: صرفا نمی‌شود گفت که دانشگاه‌های دولتی بهتر است یا غیرانتفاعی و آزاد و پیام نور و...؛ این فعالیت، یک فعالیت داوطلبانه و خودجوش است و می‌تواند یک دانشگاه سراسری در بازه زمانی انجمن فعالی باشد یا می‌تواند نباشد و بالعکس دانشگاه آزاد می‌تواند در بازه زمانی خوب عمل کند.

وی ادامه داد: به طور کلی دانشگاه‌های سراسری روزانه بیشتر و بهتر در این حوزه فعالیت می‌کنند و، اما دانشگاه‌ها آزادی‌ها یک مقدار ارتباطشان با ما کم است و این به خاطر سیاست گذاری بالادستی است که زیر نظر سازمان بوده و همکاری مستقیم با وزارتخانه ندارند؛ البته برنامه‌هایی داریم تا با دانشگاه آزاد مشارکت بیشتری داشته باشیم.

انجمن‌های علمی زیر نظر کدام معاونت دانشگاهی فعالیت می‌کنند؟
نماینده شورای حمایت و نظارت بر انجمن‌های علمی کشور در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با اشاره به این که انجمن‌های علمی زیر نظر معاونت فرهنگی هستند، تاکید کرد: در بعضی دانشگاه‌ها معاونت فرهنگی و دانشجویی یکی است و گاهی در تخصیص بودجه یک مقدار سلیقه‌ای عمل می‌شود.

وی در همین خصوص افزود: گاهی در دانشگاه‌ها ردیف بودجه‌ای قرار می‌گیرد و آن معاون فرهنگی با سلیقه خودش این بودجه را صرف هزینه می‌کند؛ حالا اگر معاون فرهنگی یک دانشگاه همکاری خوبی داشته باشد و سیاست گذاری‌هایش به گونه‌ای باشد که انجمن‌ها بتوانند خودشان را بالا بیاورند، می‌توانید نتیجه آن را در جشنواره‌های مختلف ببینید.

متقی تصریح کرد: در برخی دانشگاه‌ها وضعیت این گونه نیست و یک مقدار هم مشکلات زیرساختی داریم از این جهت که نقش انجمن‌ها در دانشگاه‌ها به جای علمی، اجرایی شده است؛ به طور مثال یک گروه تصمیم می‌گیرد تا یک رویداد برگزار کند، یک مدیر گروه با استفاده از ظرفیت‌ها و پتانسیل‌ها استفاده می‌کند تا برنامه‌ها برگزار شود، ولی امتیازات لازم به انجمن‌ها داده نمی‌شود.

 

دانشگاه‌ها برای کسب درآمد انجمن‌ها محدودیت‌هایی قائل می‌شوند
نماینده شورای حمایت و نظارت بر انجمن‌های علمی کشور وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در پاسخ به این سوال که پل ارتباطی با شرکت‌های دانش بنیان به چه شکلی است؟ گفت: ما تقریبا از اولین جلسه‌های دوره جدید معاونت محترم فرهنگی اجتماعی وزارت علوم و مدیرکل این خط فکری را آوردیم که انجمن‌ها می‌توانند مولد باشند و درآمدزایی کنند، اما خیلی از دانشگاه‌ها برای کسب درآمد انجمن‌ها محدودیت‌هایی قائل می‌شوند.  

وی افزود: اگر نگاه کنید می‌بینید که سطح فعالیت تشکلاتی چه در دانشگاه‌ها و چه در تشکلات سیاسی و ... خیلی پایین آمده و انگار انگیزه دانشجویی کم شده است این‌ها باید بررسی و شناسایی شود که چرا به اینجا رسیده و این اتفاق افتاده؛ من یکی از فاکتور‌ها را این می‌دانم که هیچ درآمدی در انجمن‌ها نیست و انجمن‌ها صرفا وقت و انرژی می‌گذارند برای اینکه یک برنامه برگزار شود، اما سود دیگری برای آن‌ها ندارد.

متقی ادامه داد: در مسیر جدیدی که پیش رو داریم دنبال یک پلن درآمدزایی برای انجمن‌ها هستیم و اینکه انجمن‌های علمی با مراکز رشد دانشگاهی، مرکز رشد شهری و استانی که زیر نظر پارک علم و فناوری استان فعالیت دارد، بتوانند تعامل داشته باشند و حتما در این شرایط اتفاقات خوبی رقم می‌خورد، زیرا از دل همین انجمن‌ها بسیاری از شرکت‌های دانش بنیان شکل گرفته و ایده‌های زیادی بوده که تبدیل به محصول شده و تعدادی از این‌ها را در جشنواره یازدهم حرکت هم دیدیم.

آیا تخصیص بودجه به انجمن‌های علمی، ضابطه‌مند است؟
دبیر اتحادیه انجمن‌های علمی دانشجویی مهندسی عمران کشور در پاسخ به این سوال اظهار کرد: نمی‌شود اینطور گفت که دل بخواه است، ولی تعریف مشخصی هم ندارد یعنی سیاست گذاری دانشگاه مهم است دانشگاهی که در فعالیت‌های فرهنگی تمایل دارد پیشرفت کند و به نقاط خوبی برسد دست معاونت خودش را برای هزینه کردن مبلغ اعتباراتی که آمده باز می‌گذارد تا در همان مسیر فعالیت کنند، اما خیلی از دانشگاه‌ها این کار را نمی‌کنند خصوصا در دانشگاه‌های روزانه، چون بحث ردیف بودجه مشخص است دستشان در هزینه‌ها نیز بازتر است.

وی در خصوص شرایط تخصیص بودجه در دانشگاه‌های آزاد و غیرانتفاعی گفت: در این دانشگاه‌ها یک مقدار پروسه متفاوت‌تر است و از آنجا که وزارتخانه اعتبارات خاصی به آن‌ها نمی‌دهد، باید از درآمد‌های خودشان برای این بحث بگذارند و این یک ضعفی است که ما همیشه با آن مواجه هستیم.

نماینده شورای حمایت و نظارت بر انجمن‌های علمی کشور در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، تصریح کرد: انجمن‌ها خیلی مظلوم واقع شده اند، زیرا برای برگزاری یک برنامه و طرح و ایده‌ای که دارند باید تلاش کنند و یا اسپانسر خارجی بگیرد و در نهایت دانشگاه را مجاب کنند.

متقی گفت: در کل دست انجمن‌ها از نظر مالی بسته است و شاید به خاطر همین خیلی جا‌ها نتوانسته دیده شود و خیلی کار‌های بزرگ را نتوانسته انجام دهد، ولی همه می‌توانند این را بگویند که پشت صحنه برنامه علمی بزرگی که در دانشگاه‌ها برگزار می‌شود، انجمن‌ها و بچه‌های تشکلات علمی هستند که این کار‌ها را انجام می‌دهند و مظلوم واقع شده‌اند.

 

انجمن‌های علمی در حال حاضر بیشتر به چشم می‌آیند یا اینکه حرکت‌هایشان جدی‌تر شده است؟
دبیر اتحادیه انجمن‌های علمی دانشجویی مهندسی عمران کشور تصریح کرد: اگر من بخواهم نظر شخصی خودم را بگویم در این بازه ۷-۸ ساله‌ای که در انجمن‌ها بودم انگیزه‌ها در گذشته بیشتر بود، ولی ذهنیت بچه‌ها بسته‌تر بود، ولی الان ذهنیت‌ها بازتر شده است، دانشجویان خودشان را باور کرده و بیشتر شناخته‌اند، ولی انگیزه‌ها کم شده است؛ شاید قبلا به طور مثال در انتخابات انجمن‌های دانشگاه خودمان ۱۰۰۰ نفر شرکت می‌کردند، اما الان ۳۰۰ نفر شرکت می‌کنند؛ یعنی تمایل و انگیزه دانشجویی برای فعالیت تشکلاتی کم شده و این معضلی است که تمام تشکل‌ها حتی بسیج، کانون‌ها و انجمن‌ها با آن سر و کار دارند.

وی تاکید کرد: در فضای انجمن‌ها جشنواره‌های درون دانشگاهی داریم که دانشگاه‌های برتر آن را برگزار می‌کنند، اما همواره این گروه‌ها با مشکلات مالی مواجهند و گاهی رویداد‌های آن‌ها دیده نمی‌شود.

 

استارت‌آپ‌ها به حل مشکلات کشور کمک می‌کنند
نماینده شورای حمایت و نظارت بر انجمن‌های علمی کشور در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری گفت: بحث‌ جدیدی که در انجمن‌های علمی مطرح است، حوزه استارتاپ‌هاست که این روز‌ها به یک مسئله داغ تبدیل شده و نگاه‌های بالادستی به این استارت‌آپ‌ها می‌تواند به حل معضلات و مشکلات درون کشور کمک کند، اما نگاه مدیران بالادستی به تشکل‌های علمی و کار‌های علمی اهمیت دارد.

وی گفت: آن چه در عمل می‌بینیم این است که سیاست‌گذاری‌ها درست نیست و ما در این حوزه گلایه‌مند هستیم. شما نمی‌توانید از یک انجمن علمی انتظار معجزه داشته باشید وقتی پول ندارد و ساختار کاریش مشخص نباشد، اما اگر شکل فعالیت‌ها در شرکت‌های دانش بنیان در مسیر درست قرار گیرد، اتفاقات جالبی خواهد افتاد.