علم و جهان طی ۱۰ سال اخیر چگونه تغییر کردند؟

به گزارش خبرنگار فناوری خبرگزاری دانشجو، در هفته‌ای که گذشت چالشی تازه به نام «چالش ۱۰ ساله» فضای مجازی را در نوردید و کاربران با هشتکی به همین نام عکس‌هایی از خود مربوط به ۱۰ سال پیش در کنار عکس‌های امروزشان منتشر کردند، در واقع کاربران با انجام این چالش قصد داشتند به نوعی بین دیروز و امروز خود مقایسه‌ای انجام دهند. این چالش تازه ما را به فکر فرو برد تا ببینیم طی ۱۰ سال گذشته دنیای علم چه تغییراتی کرده است. طی دهه گذشته همزمان با افزایش دانش ما نسبت به منظومه شمسی و طبیعت، تغییراتی نیز رخ داده که آب شدن یخ‌های قطبی بخشی از آن است.

در حال حاضر اگرچه رایانه‌ها کمک شایانی به ما در ساخت تصاویر تخیلی می‌کنند، اما تصاویر واقعی همواره می‌توانند مفیدتر باشند. در این گزارش ما ۴ عکس انتخاب کردیم که داستان‌های متفاوتی درباره ۱۰ سال گذشته علم در اختیار ما قرار می‌دهد.

یخچال‌های کلمبیا و آلاسکا
یخچال کلمبیا یکی از یخچال‌های موجود در جهان به شمار می‌رود که سریع‌ترین تغییرات را تجربه کرده است. همانطور که تصاویر رنگی مصنوعی از ماهواره‌های لندست ناسا نشان می‌دهد، از سال ۱۳۵۸، روند آب شدن این یخچال‌ها آغاز شد. در سه دهه گذشته یخچال کلمبیا بیش از ۲۰ کیلومتر به سمت شمال حرکت کرده است. در این مدت قطعات یخ در پایین این یخچال شکسته‌اند و منجر به افزایش سطح دریا در جهان شده‌اند. گسترش منطقه سنگی قهوه‌ای قابل مشاهده در تصاویر نشان می‌دهد که یخچال‌های طبیعی همزمان به طور قابل توجهی نازک شده‌اند.

 

پلوتون
ده سال پیش، پلوتون به مانند یک نقطه بود. اتحادیه بین‌المللی نجوم تا سال ۱۳۸۵ آن را به عنوان نهمین سیاره منظومه شمسی به حساب می‌آورد. در حالی که اکنون بنا بر تعریف نوین این انجمن از سیاره، پلوتون به عنوان یک سیاره کوتوله شناخته می‌شود. خوب است بدانید که پلوتون از دید خارج است و بهترین تصاویری که از آن داشتیم عکس‌هایی تار از تلسکوپ فضایی هابل بود.

در سال ۱۳۹۴ فضاپیمای جدید ناسا برای نخستین بار نزدیک‌ترین تصاویر ممکن را از پلوتون در اختیار ما قرار داد. تصاویر زیبا از ماجراجویی‌های این فضاپیما نشان دهنده منظره‌هایی شگفت‌انگیز و مه آلود با کوه‌های یخ در این سیاره است که چشمان هر بیننده‌ای را به خود مجذوب می‌کند.

 

چهره‌های جعلی ساخته شده توسط شبکه‌های عصبی
در ۱۰ سال گذشته، کامپیوتر‌ها آموخته‌اند تا عکس‌هایی ساختگی از افراد تنها به واسطه تصورات ایجاد کنند. شبکه‌های عصبی با تجزیه و تحلیل مجموعه‌ای از اطلاعات، مانند عکس‌ها و دنباله روی از الگو‌هایی خاص دست به انجام این کار می‌زنند. در یک نوع خاص به نام یک شبکه مشارکتی مولد که به اختصار جی‌ای‌ان (GAN) نامیده می‌شود، بخشی از سیستم داده‌هایی جعلی را تولید می‌کند.

 

در حالی که بخش دیگری تلاش می‌کند تا نسبت به واقعی بودن یا نبودن آن واکنش نشان دهد. این سیستم با قرار دادن شبکه در برابر خود، یاد می‌گیرد که چگونه تصاویر بهتری تولید کند. همان طور که از تصاویر زیر می‌توان برداشت کرد، میزان پیشرفت در این حوزه طی ده سال گذشته شگفت انگیز بوده است.

 

دانشمندان معاصر
در سال ۱۳۸۷، دانشمندان معاصر برای نخستین بار گزارشی را در مورد چگونگی تغییرات آب و هوایی طی یک دوره زمانی ۱۰ ساله منتشر کردند. در آن زمان دفتر مت در مرکز هادلی، نهاد رسمی انگلستان برای تحقیق در مورد تغییرات آب و هوایی با ساخت مدلی پیش‌بینی کرد که به خاطر سردی سطح دریا دمای حرارت جو طی شش سال ثابت باقی می‌ماند. اما، انتظار می‌رود که دمای جو از سال ۱۳۹۳ دوباره افزایش یابد و رکورد جدیدی را در دهه جاری به ثبت برساند. گفتنی است، در حال حاضر شواهد و قراین حکایت از اثبات این پیش‌بینی دارد.

علیرغم اطلاعاتی که ما در مورد تغییرات آب و هوایی داریم، سال‌های گذشته پیشرفت بسیار کمی برای جلوگیری از رخداد یک فاجعه صورت گرفته است. در سال جاری، ما پرسیدیم که آیا بشریت نادان‌تر از گذشته شده است یا نه! سوالی که پاسخ ما به آن منفی بود. حرف ما این است که اگر ما اکنون می‌بینیم و درک می‌کنیم که جهان رو به اضمحلال است، شاید به این دلیل است که علوم مختلف دانش ما را گسترش داده و باعث شده تا ما فاصله‌ای عمیق بین راه حل‌های منطقی و واقعیات غم انگیز جهان ببینیم.