پژوهشگاه‌ها بر روی ماموریت‌های کلان ملی و بین‌المللی تمرکز کنند

به گزارش گروه فناوری خبرگزاری دانشجو، به نقل از وزارت علوم، منصور غلامی وزیر علوم در نشست شورای پژوهشگاه‌های ملی کشور که با حضور جمعی از رؤسای پژوهشگاه‌ها برگزار شد، بیان داشت: هیچ‌گاه نباید پژوهشگاه‌ها را با دانشگاه‌ها مقایسه کرد. پژوهشگاه‌ها باید تمرکز خود را بر روی مأموریت‌های کلان ملی و بین‌المللی متمرکز کنند. رویکرد ما اتصال پژوهشگاه‌ها و پژوهشکده‌ها به بخش‌هایی است که زیرساخت‌های علمی کافی ندارند.

غلامی در این نشست با اشاره به مفید بودن این نشست‌ها برای وزارت علوم، تحقیقات و فناوری گفت: خوشبختانه تعداد پژوهشگاه‌ها کم بوده و تنوع حوزه‌ای در میان آن‌ها وجود دارد. این موضوع سبب می‌شود که هر پژوهشگاه نماینده یک حوزه خاص باشد و در نشست‌های این‌چنینی موضوعات بیشتری مورد بررسی قرار گیرد.

وزیر علوم، راهبرد‌های کلان پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به‌خصوص در حوزه پژوهشگاه‌ها را نیازمند بازنگری دانست و ادامه داد: سیاست‌گذاری اگر درست انجام شود، پیشبرد آن‌هم قطعاً خوب خواهد بود.

وی با اشاره به اینکه برخی می‌گویند اهمیت ما در منظومه علمی کشور درک نمی‌شود، گفت: یکی از وظایف پژوهشگاه‌ها همین است که چشم‌اندازی ملی برای خود تعریف کنند و خود جایگاهشان را تثبیت کنند.

غلامی با تأکید بر اینکه برای پیشبرد اهداف پژوهشگاه‌ها به چابک‌سازی مجموعه‌ها نیاز داریم، عنوان کرد: دوستان این موضوع را مطرح می‌کنند که ایجاد پژوهشگاه‌ها و مراکز پژوهشی با توان پژوهشگاه‌های کنونی به سال‌ها زمان نیاز دارد. من این حرف را به گونه دیگری مطرح می‌کنم و آن اینکه: اگر پژوهشگاه‌های ما تحلیل بروند یا تضعیف شوند جبران آن امکان‌پذیر نیست و این موضوع اهمیت پژوهشگاه‌ها را صدچندان می‌کند.

وزیر علوم  در پایان به موضوع مقایسه پژوهشگاه‌ها و دانشگاه‌ها اشاره کرد و با طرح این موضوع که پژوهشگاه‌ها باید حال و هوای مأموریت‌های خودشان را داشته باشند تصریح کرد: هیچ‌گاه نباید پژوهشگاه‌ها را با دانشگاه‌ها مقایسه کرد. پژوهشگاه‌ها باید تمرکز خود را بر روی مأموریت‌های کلان ملی و بین‌المللی متمرکز کنند. رویکرد ما اتصال پژوهشگاه‌ها و پژوهشکده‌ها به بخش‌هایی است که زیرساخت‌های علمی کافی ندارند.

محمدجواد لاریجانی، رئیس پژوهشگاه دانش‌های بنیادی سخنران دیگر این نشست بود که با تأکید بر سند گام دوم مقام معظم رهبری و نقش برجسته حوزه پژوهش در آن گفت: مراکز تحقیقاتی بایستی پرچم‌دار رشته‌های جدید باشند. رقابت ما باید رقابت در عرصه جهانی باشد و خود را به سطح ملی محدود نکنیم.

وی با اشاره به سخنان مقام معظم رهبری در این سند خاطرنشان کرد: علوم پایه بایستی به‌عنوان صندوق پس‌انداز دیده شود. نقش وزارت علوم در مقابله با عوام‌فریبی و تقلب علمی بسیار مهم است و این وزارت باید پرچم‌دار اصالت علمی باشد.

مهدی نکومنش، رئیس پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی نیز اظهار داشت: از جمله اهداف شورا ارتقا و نهادینه‌سازی پژوهش، ارتقای جایگاه نهاد‌های پژوهش در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و هماهنگی سازمانی میان اعضا است.

وی افزود: پژوهشگاه‌ها برخلاف دانشگاه‌ها بی‌بدیل هستند و رسیدن اغلب این مراکز به بلوغ کاری پس از متوسط عمر ۳۰ ساله محقق شده است.

نکومنش به برخی دستاورد‌های پژوهشگاه‌های ملی کشور از جمله تلسکوپ پژوهشگاه دانش‌های بنیادی، درمانگاه بیماری‌های نادر ژنتیکی پژوهشگاه ملی ژنتیک، کشتی اقیانوس‌پیمای پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و آزمایشگاه زلزله پژوهشگاه زلزله‌شناسی اشاره کرد.

محسن شریفی، مدیرکل دفتر سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی امور پژوهشی وزارت علوم نیز با اشاره به لغو مجوز حدود ۱۰۰ تا ۱۵۰ واحد پژوهشی که کارکردی در جامعه پژوهشی کشور نداشتند، گفت: هدف ما این است که هر پژوهشگاه چند حوزه تخصصی را دنبال کند و در آن سرآمد باشد. وزارت علوم اگر می‌خواهد رکورد بزند بایستی به سراغ پژوهشگاه‌های کشور برود.

همچنین در این نشست رؤسای پژوهشگاه‌های علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله، هوافضا، مواد و انرژی و ژنتیک و زیست فناوری به سخنرانی پرداختند و موضوعاتی همچون نقش پژوهشگاه‌ها در شرایط تحریم، لزوم بازنگری در سازوکار پژوهشگاه‌ها، مشکل ارزی برای پژوهشگاه‌ها در استفاده از فرصت‌های مطالعاتی، عدم واگذاری پروژه‌های کلان ملی به پژوهشگاه‌ها و دارا بودن نقش ملی و بین‌المللی پژوهشگاه‌ها به‌صورت توأمان را مطرح کردند.