موفقیت دیر و زود دارد؛ سوخت و سوز ندارد/ راه حل رفع موانع تولید به روایت دانشجوی مخترع بجنوردی

گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، حسین اکبری؛ برخی دانشجویان خود را به درس خواندن محدود نمی‌کنند و همزمان با درس، مشغول فعالیت‌های تحقیقی و پروژه‌ای می‌شوند تا حین دانشگاه بتوانند برای خود تجربه‌های مفیدی را ذخیره کنند.

این دانشجویان در رشته خود تلاش و کوشش فراوانی دارند، پیروزی و شکست‌های زیادی را تجربه می‌کنند تا در نهایت بتوانند به موفقیت برسند. اینک به سراغ محمد کارگری، دانشجوی مهندسی برق دانشگاه بجنورد رفتیم. این دانشجو در آخرین استارتاپ ویکند دانشگاه بجنورد به همراه تیم خود، مقام اول را کسب کرد و این دلیلی شد تا به گفتگو با او بنشینیم.

 

دانشجو: از خودتان بیشتر بگوئید
 به محض ورود به دانشگاه، جو را اصلا علمی ندیدم و آن طور که فکر می‌کردم نبود. با مرکز تحقیقات شهید نظم بجنوردی آشنا شدم و آن جا آغازی شد بر فعالیت‌های علمی من. ابتدا حدود ۳۰ نفر بودیم ولی اکنون فقط ۲ نفر مانده ایم. فعالیت جدی ما از حدود سال ۹۵ آغاز شد. دانشگاه آن زمان با مشکلی در سلف مواجه بود. هزینه‌ی زیادی بابت مفقود شدن قاشق و چنگال بر دانشگاه تحمیل می‌شد و همان جا پیشنهاد دادیم که می‌توانیم از طریق اتوماسیون کردن این موضوع، مشکل را حل کنیم. طبق قولی که دادیم دستگاه آماده است، اما به دلایلی مانند خلف وعده دانشگاه در رساندن مبلغ قرارداد، فعلا به بهره برداری نرسیده. طی هفته های گذشته قرارداد این محصول با پارک علم و فناوری استان بسته شد. 

دانشگاه در حالت کلی حمایتی از ما نمی‌کرد و ما فقط برای مهیا شدن مکان مرکز تحقیقات ۲ سال معطل شدیم. در این مدت، وسایل آزمایشگاهی خود را در خانه دانشجویی نگهداری می‌کردیم و همواره یک اتاق را به اتاق آزمایشگاه تخصیص می‌دادیم.

طرح دیگری تحت عنوان «قفل هوشمند» را نیز از همان زمان شروع کردیم و به محصول رساندیم، اما به دلیل نشناختن بازار، نتوانستیم به فروش انبوه برسانیم. برای فروش این دستگاه نیز با دانشگاه به مشکل برخوردیم. مسئولام دانشگاه می گفتند: باید شرکت حقوقی داشته باشید. به دلیل نداشتن شرکت، با دانشگاه قراردادی نبستیم! اما تجربه خیلی خوبی بود و توانستیم پیشرفت‌های زیادی بدست آوریم. ما نباید فکر کنیم تمام ایده‌های ما به جواب می‌رسد.

 

پروژه‌ی دیگری که انجام دادیم؛ «هوشمند سازی گلخانه‌ی پرورش قارچ». این پروژه به ثمر رسید و موفق بودیم. پروژه‌ی هوشمندسازی ایستگاه دوچرخه دانشگاه، دیگر فعالیت ما بود. در این پروژه که سال ۹۶ انجام شد، مطلع شدیم دانشگاه ۴۰ دوچرخه خریداری کرده و نیازمند هوشمندسازی است. ما این پروژه را طی ۶ ماه به سرانجام رساندیم و حدود ۶ ماه نیز معطل دانشگاه برای عقد قرارداد بودیم. وقتی خواستیم قرارداد ببندیم با افزایش نرخ دلار مواجه شدیم و چون مسئولان نمی توانستند از عهده هزینه‌ها برایند، این طرح هم روی زمین ماند.

دانشجو: علت عدم کسب موفقیت کامل در برخی از پروژه هایتان چه بود؟
در هر پروژه یک علت وجود داشت. اساتید و مسئولان اعتمادی به ما نداشتند و کار را در سطح کار دانشجویی می‌دیدند و به این دلیل کنار ما نبودند. گاهی کمک‌هایی می‌کردند، اما اصل کار با خودمان بود و شاید نداشتن استاد یکی دیگر از ضعف‌های ما به شمار می‌آمد. در حالت کلی از سوی دانشگاه بیشتر سنگ اندازی مشاهده می‌کردیم تا حمایت. در یک مورد خواستیم کلاسی برگزار کنیم؛ نه تنها دانشگاه حاضر به در اختیار دادن یک کلاس به ما نبود، بلکه می خواست از ما حق کلاس هم دریافت کند.

علت دیگر می‌تواند در نظر نگرفتن نیاز بازار در پروژه هایمان باشد. نداشتن تیم خوب دیگر مشکل ما بود و این دلیلی بود که نمی‌توانستیم همه جانبه حرکت کنیم. 

دانشجو: از طرح موفق خود در آخرین استارتاپ ویکند دانشگاه بجنورد بگویید
پیش از این حدود یک ماه قبل در دانشگاه شریف در استارتاپی شرکت کردیم که بسیار نیز قوی بود. در آن جا تیم دادیم و از حدود ۴۰۰ طرح جزو ۲۰ طرح برتر قرار گرفتیم، اما به دلیل خام بودن طرح به مراحل بالاتر نرسیدیم. متوجه شدیم برای موفقیت در یک رویداد باید یک بوم کسب و کار طراحی کنیم، اما ما صرفا یک مشکل به همراه راه حلش را داشتیم. با تجربه‌ی استارتاپ قبلی در این استارتاپ شرکت کردیم و نقاط ضعف، مانند تیمی کار کردن را از بین بردیم؛ ضعفی که در کشور ما شدیدا دیده می‌شود.

در این استارتاپ ما طرح «گلخانه هوشمند ساختمانی» را ارائه دادیم. بین حدود ۵۰ ایده مقام اول را کسب کردیم. جدای از اول شدن، تجربه‌ خوبی بود و توانستیم تیمی کار کردن را یاد بگیریم. در تیم مان دانش آموز دبیرستانی هم داشتیم.

این طرح از یک مشکل آغاز شد. سبزی‌های زیادی به وسیله آب‌های فاضلاب شهری و صنعتی آبیاری می‌شوند که به دلیل وجود برخی فلزات، سبزی‌ها رشد زیادی دارند، اما برای بدن بسیار مضر هستند؛ لذا ما گلخانه‌ای هیدروپونیک طراحی کردیم. طبق این طرح بدون خاک و صرفا با آب، فضای سبز وارد خانه‌ها می‌شود و صرفه جویی ۸۰ درصدی در آب نیز اتفاق می‌افتد. این طرح درمقایسه با رقبا، مزیت‌های مهمی دارد که مصرف کنندگان در آینده مطلع خواهند شد. این محصول حدود ۵ ماه دیگر روانه بازار می‌شود. همچنین مشغول مذاکره با شرکت دانش بنیان برکت برای ثبت قرارداد هستیم. با این حال اگر سرمایه گذارانی برای این محصول هستند، ما می‌توانیم طرح را ارسال کرده و همکاری را آغاز کنیم.

دانشجو: نهاد‌های مسئول با ایده پردازان همکاری لازم را دارند؟
اولین مرکز حامی ما مرکز تحقیقات بسیج دانشجویی دانشگاه بجنورد بود. اما خود دانشگاه حمایت خاصی نداشت و کار کردن با آن‌ها سخت است. ما برای استفاده از آزمایشگاه و کارگاه‌های دانشگاه بسیار مشکل داشتیم و باید رایزنی بسیاری می‌کردیم که چند ساعت آزمایشگاه را در اختیار ما قرار دهند. در یک مورد خواستیم یک قطعه را جوش دهیم که پس از کلی نامه نگاری، باز هم موفق نشدیم و در آخر به یک کارگاه داخل شهر رفتیم. مسئولان دانشگاه می‌گفتند چون نمی‌توانیم امنیت را تضمین کنیم، پس نمی‌گذاریم شما از آزمایشگاه استفاده کنید.

مرکز رشد سپاه نیز می‌تواند کمک خوبی باشد. البته پارک علم و فناوری خراسان شمالی هم با ریاست جدیدش متحول شده و بسیار قوی عمل می‌کند.

دانشجو: راه حل رفع موانع تولید را چه می‌دانید؟
مهم‌ترین نکته آن است که ابتدا باید بازار محصول ما را طلب کند. یعنی باید درک کنیم که سرمایه گذار بدهکار ما نیست که مجبور باشد ایده ما را بپذیرد. ما معمولا نمی‌پذیریم که ممکن است مشکل از سمت ایده ما بوده باشد؛ لذا ابتدا باید ایده و طرح خودمان را درست انتخاب کنیم. پس از این برخی نهاد‌ها باید سرمایه گذار و ایده پرداز را با یکدیگر لینک کنند که متاسفانه هنوز برخی به این مقوله وارد نشده اند. دانشگاه‌ها باید از ایده پردازان و یا استارتاپ‌ها به خوبی حمایت کنند. در بجنورد این روند ضعیف است البته به نظر می‌آید که روند رو به بهبود آغاز شده.

دانشجو: توصیه شما به دانشجویان چیست؟
این که می‌گویند کار نیست، غلط است. خود من از شرکت‌های مختلفی پیشنهاد کار دارم. اما گاهی فرد واقعا هیچ فنی ندارد؛ لذا توصیه می‌کنم دانشجویان در محیط دانشگاه اندکی از تفریحات خود بکاهند و به فعالیت‌های علمی توجه کنند. دانشجویان سعی کنند مشکلات خود دانشگاه، هرچند کوچک را شناسایی کنند و به دنبال حل آن بروند. ۴ سال طلایی دانشگاه را از دست ندهید. اگر نمره‌ها متوسط باشد، اما کار علمی داشته باشند، موفق ترند. خودم گاهی از اساتید و درس زده می‌شدم، اما کار علمی را رها نمی‌کردم. موفقیت دیر یا زود دارد، اما سوخت و سوز ندارد.