گاندو؛ فیلمی آتش به اختیار در حوزه جوانگرایی

گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو- طاها رهدار؛ * چند روزیست که گاندو هم با همه فراز و نشیب‌ها و فشار‌هایی که از نهاد‌های خاص تحمل کرد به پایان رسید. نهاد‌هایی امروز به جای پاسخگویی درباره اعمالشان در این رابطه با فرافکنی در حال فرار رو به جلو هستند تا مبادا کسی از آن‌ها درباره عملکردشان سوال کند.

این سبک تحلیل را دوستان بسیاری با ارائه مستندات غیرقابل انکار به کرّات ارائه دادند؛ اما آنچه من میخواهم بنویسم در رابطه با این موضوع نیست بلکه ناظر بر موضوع دیگری در این سریال است. موضوعی که شاید از نگاه خیلی‌ها مورد غفلت قرار گرفته است. اما آن موضوع چیست؟

تیم امنیتی پرونده گاندو را بررسی کنید. چه می‌بینید؟ جز دو سه نفر بقیه تیم را جوانانی بیست و هفت، هشت ساله یا گیرم اصلاً سی و چهار، پنج ساله تشکیل می‌دهند. هم مسئول تیم، محمد، جوان است و هم اعضای تیمش جوان انتخاب شده اند. آن هم جوانانی که بعضاً هنوز محاسن شان کامل نشده.

 

ولی ببینید چه ویژگی‌هایی دارند؛ خستگی ناپذیرند، جرئت و جسارت دارند، پیگیر و در انجام کار مصمم هستند، واداده نیستند، نمی‌هراسند و سختی کار برایشان مانع نیست، توان اجرایی_عملیاتی بالا بعلاوه قدرت تحلیل جوان دارند، حل مسئله می‌کنند و گره‌های کور را باز، درگیر ملاحظات ساختگی و مثلاً مصلحتی (بخوانید در برابر نورچشمی‌ها و خواهرزاده‌ها و برادر زاده‌ها و...) نیستند و...

آقای عبدی هم در فیلم بیشتر نقش یک مشاور و پشتیبان برای محمد را دارد تا مافوق، اکثر طرح ها، نقشه‌ها و پیشنهاد‌ها از طرف محمد می‌آید و عبدی با آن‌ها موافقت میکند. همانطور که قبلاً گفته بودم جوان نیاز به اعتماد و میدان دارد تا خودش را ثابت کند.

 

با توجه به این جمله رفتار عبدی را تحلیل کنید: عبدی به تیم جوانش اعتماد دارد و تا توانسته به آن‌ها میدان داده و حتی اگر لازم می‌شود از اعتبارش هزینه می‌کند و برای تیم جوانش میدان می‌خرد. این یعنی اعتماد به جوانان و جوان گرایی.

عبدی تا آنجا به تیم جوانش اعتماد دارد که به محمد می‌گوید: من با شما (مقابل CIA) خیالم راحته. تا آنجا به محمد اعتماد دارد که به او می‌گوید تو خودت تصمیم سازی نه فقط مجری.

در مقابل، اما چندباری هم نگاه جریان غربگرا به جوانان به تصویر کشیده شده است. از جمله بی توجهی و رفتار محقرانه کارمندی که محمد هشدار جاسوس بودن دختر عکاس را به او می‌دهد. یا رفتار رحیمی با داوود که با حالتی تحقیر آمیز او را بچه خطاب می‌کند نمونه‌هایی از نگاه واقعی جریان غربگرا به مسئله جوانگرایی است؛ که البته باز هم محمد رفتار غلط و اشتباه رحیمی را به او تذکر می‌دهد و بعنوان فرمانده برخودش واجب میداند که از نیرویش دفاع بحق کند.

اما محمد... جوانی که بن بست ندارد، جرئت و جسارت دارد، مقتدر است، فرقی نمی‌کند رحیمی از وزارت خارجه جلویش ایستاده است یا سفیر سوئیس، او خوب می‌داند از جریان انقلابی نباید پیامی مبنی بر ضعف به مخاطب ارسال شود لذا در برابرشان کاملاً با اقتدار می‌ایستد؛ و همواره از این راه نتیجه می‌گیرد. (مقایسه کنید با زانو زدن مقابل شیوخ خلیج نشین و التماس‌های مکرر به غرب) یا به رفتار محمد در برابر مایکل بعنوان یک جاسوس که عیناً مصداق «رحماء بینهم و أشداء علی الکفار» است دقت کنید. محمد با شیطان دست نمی‌دهد؛ و تا لحظه آخر به مایکل یادآوری می‌کند که چه بوده و جایگاهش چیست.

 

در مقابل پیشنهاد مایکل برای تعریف از او در آمریکا، اعتقادش را به چند جمله نسیه نمی‌فروشد. مدیریت محمد در زمان تبادل را مقایسه کنید با مدیریت تیم مذاکره کننده برجام. چرا در مذاکره‌ای که یک جوان انقلابی اجرای مفادش را مدیریت می‌کند همه تعهدات طرف مقابل مو به مو اجرا می‌شود، ولی در قصه برجام..؟ بگذریم.

به شدت معتقدم «گاندو» فارغ از قصه اصلی که داشت یک کار آتش به اختیار فوق العاده در بحث جوانگرایی و اعتماد به جوانان است. (البته برای کسانی که تفکر میکنند) و پیام گاندو در این رابطه این است: «راه حل مسائل امروز و ساختن فردایی روشن چیزی نیست مگر انتخاب و روی کار آوردن جوانان حزب اللهی در کرسی‌های مسئولیتی»؛ و در آخر باید احسنت گفت: به خوش سلیقگی آن کسی که عکس شهید حسن باقری را در طراحی اتاق محمد بکار برده است. این یعنی الگو سازی.

 

محمد گاندو نمونه حسن باقری است که شیوه جنگیدن را تغییر داده است؛ و دقیقاً نیاز انقلاب در گام دوم، جوانانی از جنس جوانان دوران مقدس است. انقلاب در گام دوم نیاز به جوانانی دارد که به خود جرئت دهند و شیوه جنگیدن را تغییر دهند. معتقدم امروز از مصادیق تغییر شیوه جنگیدن، حمایت از روی کار آمدن محمد‌های واقعی در جامعه است.

طا‌ها رهدار، مسئول بسیج دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی زاهدان