تنها راه نجات جوامع روی آوردن به قرآن است/ علت شکست بیداری اسلامی در برخی کشورها ناتوانی در ساخت نهادهای انقلابی جدید بود

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، به نقل از شورای عالی انقلاب فرهنگی، سعیدرضا عاملی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی،با حضور در سازمان دارالقرن کریم سازمان تبلیغات اسلامی با روسای استان های کانون های فرهنگی تبلیغی سراسر کشور دیدار و گفتگو کرد.

 

وی در ابتدای این دیدار ضمن ابراز خرسندی از برگزاری این نشست گفت: در مجموعه شوراها و کمیسیون‌های ذیل شورای عالی انقلاب فرهنگی "شورای توسعه فرهنگ قرآنی" از بار معنوی قابل توجهی برخوردار است.

وی افزود: توجه اصلی این شورا بر قرآن کریم و توسعه و نشر معارف قرآنی در سطح ملی و بین‌المللی است.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: ماهیت جهانی دین مبین اسلام و قرآن کریم اقتضاء می‌کند که ما هم یک نگاه جهانی به قرآن کریم داشته باشیم.

رئیس شورای توسعه فرهنگ قرآنی گفت: گاهی اوقات برخی مسائل جزئی در زمینه کارهای اجرایی ما را از پیام فرامحلی و جهانی قرآن کریم غافل می‌کند.

وی افزود: خداوند متعال در قرآن کریم دامنه خطاب و پیام خود را به هیچ قوم و یا ملتی محدود نکرده است و خطاب این پیام‌های الهی انسان‌ها در همه دوران و همه نقاط عالَم هستند.

عاملی ادامه داد: لذا می‌بینیم عبارت "یا ایها الناس" بیش از 80 بار در قرآن کریم تکرار شده است.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: البته خطاب‌هایی مانند "یا ایها الذین آمنوا" که به اهل ایمان اشاره دارد بازهم محدود به محل و زمان خاصی نیست و به همه مومنین جهان در همه زمان‌ها اشاره دارد.

وی با اشاره به خصوصیت سه دهه اخیر از تاریخ معاصر جهان افزود: سه دهه اخیر از تاریخ جهان که به عصر "جهانی شدن" نامگذاری شده، نشان می‌دهد پیام جهانی قرآن کریم و اسلام در زمان فعلی نسبت به دوران گذشته چقدر بیشتر مورد نیاز است. در واقع ما نیازمند تقویت نگاه جهانی در جامعه اسلامی ایران خصوصا نظام مدیریتی کشور هستیم یعنی اگر جهانی تولید محتوا کنیم، حتما در سطح ملی نیز کارآمدی و تاثیر گذاری بالا خواهد داشت.

استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران در ادامه سخنان خود و در تشریح موج‌های چندگانه جهانی شده ادامه داد: دوره اول جهانی شدن با ظهور ادیان ابراهیمی «ع» آغاز شد چون دامنه دعوت و خطاب این ادیان جهانی و برای همه مردم جهان بود.

عاملی گفت: بنابراین به نظر من ادیان ابراهیمی «ع» نقش مهم و در حقیقت پیشگام در روند جهانی شدن را ایفاء کرده اند چرا که این ادیان بر ارزش‌هایی تکیه دارند که برای همه بشریت مطلوب است.

وی افزود: ادیان الهی؛ مبتنی بر فطرت انسان و بایسته‌های تکوینی هستند که خداوند متعال جوهر آن را در وجود همه انسان‌ها سرشته است، بنابراین پیام ادیان الهی کاملا با فطرت انسان، مطابقت ارزشی دارد و این پیام به راحتی جای خود را در جان انسان پیدا می‌کند. با ظهور اسلام و پیامبر خاتم، شاهد کمال و تکمیل پیام الهی بودیم و در واقع کمال یافتگی زمینه های انسانی موجب ظهور دین کامل را فراهم کرد.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: این پیام متعالی انسان را به توحید، خداپرستی، عدالت، احترام به یکدیگر، حفظ حریم خصوصی و کرامت انسانی، راستگویی، پرهیز از غیبت، تهمت، تملق و... دعوت می‌کند.

وی در ادامه سخنان خود و در تشریح موج‌های چندگانه جهانی شدن به دوره دوم جهانی شدن اشاره کرد و گفت: دور دوم جهانی شدن با اختراع صنایع چاپ و ریسندگی آغاز می‌شود.

استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران اضافه کرد: این صنایع امکان تکرار را فراهم کردند یعنی کلیشه و قالب‌های چاپی به بشر این امکان را دادند تا بتواند یک شکل معین را در تعداد بسیار زیاد بازتولید و تکرار کند.

عاملی با اشاره به نقش این صنعت در افزایش قدرت انسان افزود: اصولا قدرت از توانایی تکرار به وجود می‌آید و اگر امروز که دنیای غرب در مقابل ما احساس قدرت می‌کند، این احساس نتیجه تکرار سبک زندگی غربی در همه ابعاد زندگی و از جمله معماری، شهرسازی، لباس پوشیدن، خوردنی‌ها و آشامیدنی‌ها و... در کشورهای دیگر است.

دوره سوم "جهانی شدن" دوره فراگیر شدن ارتباطات است
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: اما امروز ما وارد دوره‌ای از "جهانی شدن" شده‌ایم که هم مساله ایجاد می‌کند و هم توانایی خلق فرصت را دارد.

وی افزود: این دوره سوم "جهانی شدن" دوره فراگیر شدن ارتباطات است یعنی دوره‌ای که با پیشرفت‌های اعجاب انگیز فناوری‌های ارتباطی امکان ارتباطات همزمان برای انسان ها ایجاد شده است.

استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران ادامه داد: با اختراع ابزارهایی مانند تلفن، تلگراف، تلکس، فاکس، اینترنت موضوعیت "محل" در ارتباطات انسانی کاملا از بین رفت و انسان‌‌ در جهان امروز در برقراری ارتباط دیگر محدود به محل خاصی نیست.

رئیس ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور با اشاره به تحول فضای مجازی از وب 1 به وب 2 گفت: در وب 1 مخاطب در فضای مجازی فقط مانند رادیو و تلویزیون دریافت کننده اطلاعات بود اما وب 2 محل تعامل و اشتراک گذاری پیام و دریافت بازخورد پیام است.

وی افزود: وقتی فرامحلی شدن موضوعیت پیدا می‌کند اولین نتیجه آن توسعه قدرت انتخاب برای جامعه است و اگر ما نتوانیم توجه جامعه را برای انتخاب شدن به خود جلب کنیم جامعه دیگر گزینه ها را انتخاب می‌کند.

عاملی ادامه داد: این روند، توسعه قدرت انتخاب را به دنبال دارد و اگر ما منتخبان خوبی نباشیم جامعه دیگر گزینه ها را انتخاب خواهد کرد.

رئیس شورای توسعه فرهنگ قرآنی تاکید کرد: ممکن است این انتخاب جامعه بر اساس عوامل غیرعقلایی باشد ولی واقعیت این است که اگر پیام‌های الهی و معنوی درست به انسان عرضه شود و ما به خوبی معارف اسلامی را تبیین کنیم قطعا جامعه به سمت پیام‌های الهی و اسلامی جلب خواهد شد.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: پیام الهی جامعیت دارد و کامل است اما پیام مادی ناقص و تک بُعدی است و پیروی از این پیام ناقص و تک بُعدی هر چند در یک مقطع کوتاه انسان را شاد می‌کند اما حسرت‌ها، ناگواری‌ها، خستگی‌ها، افسردگی‌ها و در نهایت فروریختگی انسان را به دنبال دارد.

وی افزود: اکنون نزدیک 130 شبکه ماهواره‌ای جامعه ما را تحت بمباران داده‌‌های خبری و اطلاعاتی قرار داده است و دشمنان با مطالعات جامعه‌شناسی دقیق درصدد هستند نقطه ضعف و پاشنه آشیل جامعه ما را بشناسند و به آن نقطه فشار وارد کنند تا جامعه ما را با فروپاشی ارزشی و اخلاقی مواجه کنند.

 

عاملی ادامه داد: امروز که جامعه با مشکلات اقتصادی روبرو است از همین زاویه برای جامعه ما "الگوسازی" می‌شود و به جامعه القاء می‌شود که زندگی خوب و مطلوب در آن جامعه الگو ممکن است.

 

 استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به ایجاد فضای رقابت در جهان گفت: ما در جهان سرشار از رقابت قرار گرفته‌ایم و این در گذشته با این سطح تنوع اصلاً سابقه نداشته است چرا که در گذشته رقابت بین روستاها و شهرها بود ولی امروز رقابت در سطح جهانی است.

عاملی افزود: در این فضای رقابت کار ما در ارائه محتوای الهی سخت شده است و اگر سختی کار را درک کنیم استانداردها و معیارهای تبلیغ؛ تغییر می‌کند.

رئیس شورای توسعه فرهنگ قرآنی با اشاره به مقتضیات و خصوصیات فعالیت قرآنی ادامه داد: اگر فضای کار خودمان که "خدمت به قرآن کریم" و بهره بردن از این کتاب الهی را درست درک کنیم قطعا روش‌ها، اقدامات، تولیدات و... تغییر می‌کند و اگر در تولید محتوا به استانداردهای پائین و ضعیف اکتفا کنیم قطعا شکست ‌می‌خوریم.

وی افزود: باید از قرآن کریم تواضع و خاکساری در مقابل خداوند متعال را یاد بگیریم و "الله‌اکبر" که در هر نماز تکرار می‌کنیم یعنی خداوند متعال از همه بزرگ‌تر است اما آیا در زندگی خود به این موضوع توجه می‌کنیم؟

از بین ‌رفتن محل در ارتباطات مجازی ما را با همسایگان مضر مواجه کرده است
استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به محتوای غیراخلاقی موجود در فضای مجازی ادامه داد: بنگاه‌های هرزه‌نگاری، قمار و ... که در فضای مجازی فعال هستند نسل جوان ما را هدف قرار داده‌اند و از بین‌رفتن موضوعیت محل در ارتباطات مجازی و همسایگی در اینترنت ما را با این همسایگان ناخواسته و مضر مواجه کرده است.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: ای کاش دانشگاه‌ها و مراکز علمی و فلسفی جهان با ما همسایه بودند و هر چند این مراکر علمی و فلسفی غالبا مروج و مبلغ نسبی‌گرایی معرفتی و اخلاقی هستند اما این نقطه رقابت شناختی و فلسفی آن‌قدر برای ما مضر نبوده که نقطه رقابت جریان های هرزه در سبک زندگی به ما ضربه زده اند.

وی با اشاره به رسالت جهانی تبلیغ در فضای مجازی افزود: البته این تهدید از جانب دیگر یک فرصت است و اگر یک کار با کیفیت و قوی ارائه دهیم در فضای مجازی این کار به تعداد بی نهایت کاربران فضای مجازی تکثیر شده و مورد توجه آنان قرار می‌گیرد.

عاملی تاکید کرد: متقابلا ما هم در تولید پیام خیر و متعالی یک فرصت گسترده پیدا کرده‌ایم و این فرصت حاصل منطق فضای مجازی رقومی «دیجیتال» است و هم در معرض آسیب ها و شر جهانی قرار گرفته ایم.

رئیس شورای توسعه فرهنگ قرآنی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: موضوع بعدی که باید به آن توجه شود دور شدن افراد از حقیقت اسلام است و اگر نسلی از اسلام دور و گرفتار آلودگی‌ها شد روزی به خستگی و سرگشتگی خواهد رسید.

وی افزود: در گفتگو با برخی از متفکران غربی متوجه این موضوع شدم که آنان به علت پیروی از یک سری ارزش‌های ناقص و عدم توجه به جامعیت معرفتی به مشکلات زیادی دچار شده‌اند.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به آسیب‌های وارد شده به نظام خانواده ادامه داد: یکی از آثار این خستگی فروپاشی نهاد خانواده و فرسایش ارزش‌های خانوادگی است و دیگر پدر، مادر، پدربزرگ، مادر بزرگ و ... به عنوان پیوستار نظام خویشاوندی چندان ارزش ندارند که متاسفانه امروز در جامعه ما هم این موضوع البته بصورت کم رنگ مشاهده می‌شود.

استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران با اشاره به نارضایتی‌های ایجاد شده در جوامع غربی گفت: خلاها و ضعف‌هایی که به علت این مشکلات در جوامع غربی به وجود آمده‌اند آنان را دچار خستگی کرده و موضوع بازگشت به دین را در این جوامع به یک موضوع جدی تبدیل کرده است.

وی افزود: روند معکوس و مخالفت با این جریان در غرب آغاز شده و پویش‌ها و کمپین‌های موجود در جهان غرب که در موضوعات مختلف فعال هستند، نشان دهنده مخالفت با مادی‌گرایی حاکم در این جوامع است.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به آمار فروپاشی خانواده در غرب تاکید کرد: 90 درصد از 180 هزار خانواده دچار طلاق در جامعه انگلستان صرفا توسط مادران اداره می‌شود و جامعه غرب با خانواده های تک سرپرست مواجه شده است.

عاملی ادامه داد: فرزندی که در این خانواده ناقص و بدون پدر زندگی می‌کند قطعا از نظر تربیتی ناقص است و با مشکلات زیادی مواجه می‌شود.

رئیس شورای توسعه فرهنگ قرآنی با اشاره به فروش محصولات فرهنگی در جوامع غربی گفت: تبدیل مثنوی مولانا که یک کتاب معنوی است در برهه ای از زمان اخیر به پرفروش‌ترین کتاب آمریکا؛ نشان می‌دهد روند بازگشت به معنویت جدی است.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: رشد جامعه مسلمین در جهان غرب یکی دیگر از نشانه‌های بازگشت غرب به معنویت است و این موضوع دولت‌های غربی را با نگرانی مواجه کرده است.

وی ادامه داد: تازه مسلمانانی در جهان غرب هستند که ارزش اسلام را می‌فهمند و حاضر هستند برای اعتقاد خود از همه فرصت‌ها و امکانات مادی خود بگذرند و البته اگر ما مسلمان واقعی باشیم ارزش اسلام بیشتر نمایان می‌شود.

استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران با اشاره به روایات منقول از معصومین «ع» در مورد عصر ظهور حضرت امام زمان «عج» گفت: در این روایات مشاهده می شود که با ظهور حضرت امام زمان (عج) چهره جدیدی از اسلام ارائه می‌شود. البته اسلام امام زمان تفاوتی با اسلام پیامبر اسلام ندارد ولی آن امری که موجب جدید تلقی شدن آن می شود، تخریب هایی است که در فاصله ظهور اسلام و دوره ظهور امام مهدی عج الله تعالی فرجه الشریف پیش آمده است و جامعه را با اختلال پیام مواجه کرده است.

وی با تاکید بر پیام انقلاب اسلامی برای مردم جهان افزود: انقلاب اسلامی یک گام بزرگ برای بازگشت به اسلام اصیل بود و جوهره این انقلاب در حقیقت یک چهره جدید از اسلام را نشان داد که مبتنی بر استقامت و پایداری بر ارزش‌های اصیل اسلامی است.

عاملی ادامه داد: تشنگی و احساس نیاز به اسلام اصیل هم در جامعه و هم در جهان مشاهده می‌شود و پیمایش‌ها و سنجش‌های علمی هم نشان می‌دهد که نیاز مردم ما چیست.

به گزارش مرکز خبر شورای عالی انقلاب فرهنگی، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به نتایج یک پیمایش اجتماعی گفت: در سال 1393 در یک پیمایش از بیش از 7 هزار و 950 جوان در 12 شهرستان استان تهران پیرامون میزان توجه آنها به دین معلوم شد بیش از 90 درصد از نسل جوان ما به خداوند، اسلام و ارزش‌های اصیل اسلامی اعتقاد دارند.

وی افزود: این نشان می‌دهد که اگر "حوزه خودآگاه" جوانان فعال شود تعداد بسیار زیادی از آنان همچنان بر باورهای اعتقادی استوار هستند.

عاملی ادامه داد: اما باید به این نکته توجه کنیم که کجای این اعتقادات دینی ضربه خورده است که در انجام اعمال دینی 20 درصد کاهش به چشم می‌خورد.

استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران ادامه داد: در همین پیمایش وقتی از تجربه اجتماعی دینی مانند حمایت از فقرا، کمک به ناتوانان، راستگویی در جامعه و... سؤال می شود با افول های جدی مواجه می شویم.

 

رئیس شورای توسعه فرهنگ قرآنی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به سخنان مقام معظم رهبری «مدظله العالی» در مورد مسیر حرکت جامعه از انقلاب اسلامی به سمت تمدن اسلامی گفت: رهبر حکیم انقلاب «مدظله‌العالی» در این مسیر بر پیمودن یک حرکت 5 مرحله‌ای تأکید می‌کنند.

وی افزود: مرحله اول تحقق انقلاب اسلامی بود که منجر به فروپاشی نظام ستمشاهی با نفس و اراده الهی حضرت امام خمینی «ره» بود که بر خلاف همه پیش‌بینی‌های مادی با ایثارگری مردم مسلمان ایران و لطف پروردگار متعال این اتفاق افتاد.

عاملی ادامه داد: مرحله دوم این حرکت تشکیل نظام اسلامی با آرای مردم بود که به حمدلله این مرحله نیز طی شد و نظام "مردمسالاری دینی" ایجاد شد.

وی افزود: در این مرحله ما ایجاد نهادهای انقلابی مانند سپاه پاسداران، جهاد سازندگی، نهضت سواد آموزی و شکل‌گیری ساختارهای قانونی مانند مجلس شورای اسلامی را شاهد هستیم.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به شکست "بیداری اسلامی" در برخی کشورها گفت: یکی از دلایل شکست "بیداری اسلامی" در برخی از کشورها مانند مصر ناتوانی انقلابیون در ساخت نهادهای جدید و ادامه یافتن نهادهای قدیمی بود.

وی تصریح کرد: این بدان معنا بود که نهادهای اقتصادی، امنیتی، سیاسی و... در این کشورها بعد از پیروزی نهضت مردم همان نهادهای نظام گذشته بودند و این ضعف موجب شد تا بیداری اسلامی با یک ضربه کوچک فروریخته شود.

عاملی افزود: مرحله سوم شکل گیری دولت اسلامی است که از اعتماد و اعتقاد دینی مردم ما ریشه گرفته است و بنیادی‌ترین خصوصیت این دولت توانایی در برقراری عدالت است.

رئیس شورای توسعه فرهنگ قرآنی ادامه داد: مرحله چهارم هم در حرکت به سمت تمدن نوین اسلامی ساخت جامعه اسلامی بر اساس معارف قرآنی و اسلامی است.

عاملی گفت: در نظر مقام معظم رهبری «مدظله‌العالی» گام پنجم هم رسیدن به تمدن نوین اسلامی است و در این گام است که زمینه برای ظهور حضرت امام زمان «عج» ایجاد می‌شود.

 

وی افزود: روایات وارده در مورد زمان ظهور امام زمان «عج» هم نشان‌دهنده این موضوع است که جامعه عصر ظهور علی رغم برخی مشکلات و معضلات، بسیار نسبت به معارف اسلامی تشنه است و تعصب‌های بی‌جا در این جامعه از بین رفته است.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: در معارف اسلامی این نکته به ‌وضوح مشاهده می‌شود که تنها راه نجات جوامع روی آوردن به قرآن و آموزه‌های اسلامی است.

 

عاملی با اشاره به تحولات اجتماعی گفت: نه به جمعیت زیاد خود مغرور شویم و نه از جمعیت کم خود احساس ضعف کنیم و باید بدانیم تجربه تاریخی نشان می‌دهد تحول در جوامع به دست انسان‌های توانمند ایجاد می‌شود.

وی افزود: اگر هر جمعی رویکرد الهی و معنوی عمیق و برنامه نظامند یکپارچه برخوردار باشد قطعا پیروز می شود.

استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران تاکید کرد: اگر عمل ما ضعیف باشد این ضعف به همه فعالان رده‌های پایین‌تر سرایت می‌کند.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: بار تکلیف سنگینی بر دوش همه ماست و از خداوند می‌خواهیم ما را در این تکلیف کمک کند.

رئیس شورای توسعه فرهنگ قرآنی با اشاره به رویکرد شورای عالی انقلاب فرهنگی در تدوین مصوبات این شورا گفت: تلاش داریم در همه اجزای شورای عالی و از جمله شورای توسعه فرهنگ قرآنی، تصمیم‌ها و سیاست‌ها توسط ذی نفعان و بر اساس ایده‌های کارشناسی این افراد تدوین شود.

وی افزود: ذی‌نفعان لایحه تدوین کنند و ایده‌های آنان در قالب این لوایح برای تصویب به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه شود.

عاملی ادامه داد: ضعف‌های موجود در روند اجرا صرف‌نظر از برخی ضعف‌های نظارتی، معلول عدم توجه به نیازهای جامعه ذی‌نفع است.

رئیس شورای توسعه فرهنگی قرآنی گفت: برای تصویب قوانین مورد نیاز در مسیر اجرای مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی با مجلس شورای اسلامی هماهنگی شده است.

به حمایت جدی شورای عالی انقلاب فرهنگی نیاز داریم

در ابتدای این نشست حجت الاسلام باباخانی مدیرکل تشکل های دینی و مراکز فرهنگی سازمان تبلیغات اسلامی با اشاره به تحولات ایجاد شده در این حوزه گفت: گسترش و توسعه مشارکت‌های مردمی از خط مشی‌های اساسی در این سازمان است.

وی افزود: مشکل عدم تخصیص شناسه ملی به کانون های فرهنگی تبلیغی و در نتیجه به رسمیت شناخته نشدن این کانون‌ها و عدم برخورداری از معافیت‌های مالیاتی و.. نیز از مشکلات این کانون‌هاست.

حجت الاسلام باباخانی ادامه داد: برای رفع این مشکلات کارهایی انجام شده اما به حمایت جدی شورای عالی انقلاب فرهنگی نیاز داریم.

وی گفت: نظام ارتباطات مردمی و انتخابی شدن مسئولان تشکل‌های مذهبی اعم از هیئت های مذهبی و تشکل‌های قرآنی از نقاط قوت فعالیت‌های این هیئت‌ها و تشکل‌هاست.

 

حجت الاسلام باباخانی افزود: بهره‌وری بالا که حاصل صرفه جویی و عدم اتلاف منابع که از ویژگی های تشکل‌های مردمی است نشان می‌دهد حرکت‌های فرهنگی مذهبی باید به صورت مردمی اداره شوند.

 پس از سخنان عاملی هم تعدادی از روسای استانی کانون های فرهنگی تبلیغی نظرات خود را بیان کردند که اهم آن به شرح ذیل است: توجه به نشر و ترویج خطبه غدیر و قرار گرفتن متن این خطبه در دروس حوزوی، آسیب‌شناسی اجرای برنامه‌های فرهنگی و دینی، توجه به شبکه‌سازی و ارتباط منسجم میان تشکل‌های مذهبی، تقدیر از تلاش شورای عالی انقلاب فرهنگی در حل مشکل اتحادیه تشکل‌های مردمی قرآنی و لزوم تخصیص منابع بیشتر به فعالیت‌های مذهبی.