متقی: تیم بی در آمریکا وجود خارجی ندارد / بعید است روحانی موقعیت خود را تحت ‎الشعاع مذاکره نافرجام قرار دهد

به گزارش خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو، متقی، استاد دانشگاه تهران امروز در نشست خبری تحلیلی «مذاکره مجدد با امریکا راهگشا یا بن بستی دیگر» که به همت اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان برگزار شد، گفت: مذاکره در حوزه سیاست خارجی دلایل عقلی و راهبردی دارد در واقع بقای نظام سیاسی یک درک راهبردی است.

وی با بیان اینکه ترامپ از آن دسته زمامدارانی است که می‌خواهد بازی را از طریق هیاهو و هیجان پیش ببرد، تصریح کرد: رهبر معظم انقلاب گفتند آمریکا به تعهدات خود در خصوص برجام عمل نکرده در واقع بحث این است که وقتی رئیس جمهور و وزیر امور خارجه یک کشور تعهداتی می‌دهند که جنبه اجرایی داشته عمل نکرده اند و به گونه‌ای به تعهدات نظام سیاسی خود پایبند نبودند می‌خواهند به منافع ملی دیگر کشور‌ها پایبند باشند.

این استاد دانشگاه افزود: اگر قرار است مذاکره انجام شود این مهم نیازمند این است که هر دو طرف نسبت به همدیگر اعتماد داشته باشند و باید یک نوع برگشت پذیری در سیاست‌های آمریکا ایجاد شود.

متقی با اشاره به اینکه آمریکا می‌خواهد سیگنال‌هایی مانند برکناری بولتون را برجسته کند، تصریح کرد: خیلی‌ها در حوزه سیاست خارجه ایران فکر می‌کنند یک تیم B. در آمریکا وجود دارد و این در حالی است که همه گروه‌ها در امریکا در قالب یک پکیج کار می‌کنند و این گونه نیست که هر گروه رویکرد خود را داشته باشد درست مانند ایران که رئیس جمهور در حوزه سیاست خارجی نقطه مقابل رهبری نیست؛ اگر چه نگاه روحانی به اروپا و آمریکا خوش بینانه است، اما خودش نیز واقف است در شرایط موجود مذاکره با ترامپ که به تعهدات خود در قبال چین، روسیه، کره شمالی و طالبان پایبند نبوده قابل اعتماد نیست؛ از این رو به نظر نمی‌رسد که روحانی بخواهد موقعیت خود را تحت الشعاع یک مذاکره نافرجام قرار دهد.

وی تصریح کرد: روحانی هم باید واقف باشد که برای مذاکره باید تحریم‌ها برداشته شود و از طرفی مذاکره باید ماهیت دقیقی داشته باشد تا منافع کشور با چالش مواجه نشود.

 

وی با اشاره به اینکه نگاه بولتون به ایران مبتنی بر تغییر رژیم و از جنس سیاست برخورد و مخاصمه بود تصریح کرد: همکاری او با منافقین نیز نشان می دهد که او به دنبال رژیم چنج در ایران بوده است. با این وجود تغییر بولتون به معنای تغییر یک عضودر کابینه بوده چون مشاور امنیت ملی در شورای امنیت ملی رای ندارد بنابراین ما نمی توانیم بولتون را یک نیروی جدی و تاثیرگذار بدانیم و بگوییم چون حالا او نیست پس سیاست آمریکا نیز در قبال ایران تغییر می کند.

متقی به اظهارات پمپئو و ملیوچین پس از برکناری بولتون اشاره کرد و افزود: آنها گفتند که سیاست آمریکا تا زمانی که ایران در سیاست های خود تجدید نظر کلی و فراگیر انجام ندهد افزایش فشار حداکثری و تشدید تحریم ها است با این وجود این اظهارات معنایش این است که ایران باید قابلیت های موشکی و راهبردی خود را واگذار کند که قطعا ایران به عنوان یک بازیگر منطقه ای در این رابطه سیاست مشخصی دارد اگر چه برخی ها در داخل به دنبال تغییر رویکرد ایران هستند.

استاد دانشگاه تهران با بیان اینکه اگر آمریکایی ها می خواهند ایران با این کشور وارد مذاکره شود باید کار بنیادین انجام دهد افزود: یکی از این اقدامات بنیادین این است که ایران از لیست کشورهای تروریستی خارج شود البته خیلی ها می گویند ایران را از فصل هفتم منشور سازمان ملل خارج کرده ایم اما قطع نامه 2231 جایگزین این قطع نامه ها شده است. در هر حال تا زمانی که ایران در لیست کشورهای تروریستی و حامی تروریست قرار دارد انجام هر گونه اقدام و ابتکاری از جانب آمریکا برای کاهش تحریم ها محقق نخواهد شد.

وی با بیان اینکه امکان مذاکره در سطوح پایین تر از رئیس جمهور بین ایران و آمریکا وجود دارد اما این مسئله به معنای حل مسائل بین این دو کشور در هفت هشت ماه آینده نیست تصریح کرد: باید نقطه عطفی ایجاد شود که قدرت را باز موازنه کند بنابراین بنده معتدم دیدار ترامپ و روحانی در سازمان ملل بعید به نظرمی رسد.

متقی در ادامه با بیان اینکه اروپایی ها تمایل به بقای برجام دارند و تلاش زیادی کرده اند تا زمینه برای تنظیم و تثبیت این توافق به وجود بیاید تصریح کرد: امروز دمکرات های آمریکا هم چون وندی شرمن از وضعیت برجام ناراحتند اما اینکه اروپایی ها تا چه حد می توانند کار عملی انجام دهند و طرح 15 میلیارد یورویی را اجرایی کنند جای سوال است که بنده معتقدم این امر بدون پذیرش سیاست های آمریکا امکان پذیر نیست.

استاد دانشگاه تهران با بیان اینکه آمریکا سیاست حقوقی اروپا را قبول ندارد لذا اگر اروپایی ها ببینند آمریکا شرکت های اروپایی را تحریم می کند آن ها هم تمایل به همکاری با ایران نخواهند داشت به گونه ای که شاهد توقف فعالیت پژو در ایران بودیم چه برسد به ایرباس. پس در این فضا بنده بعید می دانم که اروپا با ایران به نتایج مشخصی دست یابد.

وی با بیان اینکه بنده بعید می دانم مکرون بتواند به خط اعتباری 15 میلیارد یورویی دست یابد تصریح کرد: تفکر اشتباه دولت از ابتدا این بود که اروپا را یک بازیگر متمایز شده از آمریکا می دانست با این وجود امروز شاهد تردید دولت در مورد اروپا هستیم.
متقی با بیان اینکه گام سوم کاهش تعهدات هسته ای یک گام محدود است افزود: دولت باید در این گام پروتکل الحاقی را متوقف می کرد در واقع ما می توانستیم تعهدات خود را در مورد این پروتکل متوقف کنیم و این توقف هم کاملا حقوقی بود در هر حال توقف پروتکل الحاقی می تواند یک مدار جدید شکل دهد و گرنه افزایش غنی سازی و یا حجم اورانیوم ما را به هیچ نتیجه ای نمی رساند.

استاد دانشگاه تهران با اشاره به اینکه آمریکا اقدامات بنیادین برای تزلزل برجام انجام داده بنابراین ایران با اقدامات ضعیف نمی تواند کاری از پیش ببرد اظهار کرد: اقدامات آمریکا مبتنی بر فشار حداکثری بوده ولی در مقابل اقدامات ایران حداقلی است به گونه ای که امروز شاهدیم فشارهای آمریکا اقتصاد ایران را دچار مشکل می کند ولی اقدامات ایران امنیت غرب را دچار چالش نمی سازد.

در ادامه دستمالچیان سفیر سابق ایران در لبنان نیز در این نشست گفت: ما در مورد عراق و افغانستان مذاکره کردیم و نتایج مثبتی نیز به دست آمد اما الان باید بپرسیم که مذاکره برای چه دوم اینکه شکل مذاکره مهم است معتقد صرف این که چند عکس گرفته شود معقول و منطقی نیست.

دستمالچیان با بیان اینکه اگر در مذاکره بحث بر سر محتواست ایران مشخص کرده که آمریکا باید به چارچوب قراردادی که این کشور امضا کرده برگردد تصریح کرد: هم چنین ایران مشخص کرده مذاکره بدون برداشتن تحریم های ظالمانه امکان پذیر نیست.

سفیر سابق ایران در لبنان با اشاره به اینکه ترامپ قابل اعتماد نیست و امروز رویکرد یک جانبه افراطی او اغلب کشورها را ناراحت کرده افزود: در یک تحلیل کلی می توان گفت اروپایی نیاز به باقی ماندن برجام و حفظ ساختار آن هستند.

وی با بیان اینکه نگرانی امنیت اروپا نسبت به تحولات منطقه بالاست اظهار کرد: با توجه به وجود داعش و تشدید عملیات های تروریستی در اروپا و هم چنین قرار گرفتن اروپا در کنار غرب آسیا تحولات منطقه برای اروپایی ها و به ویژه فرانسه اهمیت دارد بنابراین مکرون تلاش می کند برجام را حفظ کند.

دستمالچیان اظهار کرد: آنچه برای ایران مهم است این است تمام کشورها به تعهدات خود در قبال ایران عمل کنند که از جمله این تعهدات فروش نفت ایران و تامین انرژی ودر قبال آن دریافت پول، کالا و تعاملات بانکی است.

سفیر سابق ایران در لبنان با اشاره به اینکه برجام یک قرارداد دو طرفه است که ایران پیشاپیش تمام تعهدات خود را انجام داده اظهار کرد: اگر اروپایی ها تعهدات خود را انجام دهند برجام حفظ می شود بنابراین بنده معتقدم این احتمال زیاد است ملاقاتی بین روحانی و ترامپ اتفاق بیفتد و پیش بینی هایی هم شده است.

وی با بیان اینکه ترامپ در راستای تبلیغات انتخاباتی خود نیاز به مذاکره و به ویژه مذاکراتی که در آن امتیاز ندهد درست مانند همان بلایی که بر سر کره شمالی آورد تصریح کرد: پس از پیروزی انقلاب اسلامی دو جریان شامل محور مقاومت و محور شر با سرکردگی آمریکا در منطقه شکل گرفت که هر کدام دارای اهداف و مسائل ساختاری خود در منطقه هستند.

دستمالچیان با بیان اینکه در محور شر آمریکا، اسرائیل و عربستان به دنبال به رسمیت شناختن اسرائیل در بین کشورهای منطقه هستند افزود: هدف محور مقاومت این است که کشورهای منطقه دارای سیادت و استقلال باشند و خودشان برای خودشان تصمیم بگیرند بنابراین این دو محور برای تعیین سرنوشت منطقه می جنگند.

سفیر سابق ایران در لبنان با اشاره به اینکه آمریکا به دنبال تجزیه کشورهای منطقه است اما محور مقاومت معتقد است که کشورهای منطقه باید مستقل از سیاست های استکباری بوده و راحت و امن باشند تصریح کرد: عراق پس از صدام رو به توسعه است بنابراین امروز ما در منطقه در دوران گذار از نظم قدیم به نظم جدید هستیم.

وی با بیان اینکه امروز زمین های سوق الجیشی در دست نیروهای مقاومت است تصریح کرد: بدون در نظر گرفتن محور مقاومت و ایران که دست برتر را دارد هیچ گاه تحولی در منطقه رقم نمی خورد.

دستمالچیان با بیان اینکه امروز عربستان به شدت گرفتار شده و در برابر یمن منفعلانه عمل می کند اظهار کرد: امروز قدرت های بین المللی در برابر اراده جمهوری اسلامی تسلیم شده اند اما آنچه مهم است مقاوم سازی در داخل است یعنی باید کاری کرد که مردم در برابر مشکلات و تحریم ها بایستند و مقاومت کنند در هر حال ما تا پیروزی یکی دو قدم بیشتر فاصله نداریم و در واقع آخرین سلاح دشمن همین تحریم است.

سفیر سابق ایران در لبنان تصریح کرد: زمانی تحریم ها خنثی می شود که مردم روی پای خود بایستند و تولید ملی رونق بگیرد.

 

وی با بیان اینکه اگر وارد فاز نظامی شویم اولین و آخرین خاسر آمریکاست چون هر چه در منطقه دارد از بین می رود و آمریکایی ها وقتی که پهپاد این کشور منهدم شد به این نتیجه رسیده اند تصریح کرد: آمریکا در جنگ های نیابتی و در تحریک اقلیت ها در ترکیه، ایران و عراق شکست خورده است بنابراین محور مقاومت با قدرت رو به جلو می رود و موازنه قوا در حال برقرار شدن است با این وجود در این شرایط می توان بدون پیش شرطی مذاکره کرد.

سعد الله زارعی تحلیلگر مسائل سیاست خارجی و عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی نیز در این نشست گفت: مذاکره در عرف سیاسی روشی برای توافق است که اگر براین اساس رفتار آمریکا را بررسی کنیم می بییم که آنها آنچه را که در قالب مذاکره دنبال می کنند از نظر معنا و مفهم با مذاکره متفاوت است.

 

وی افزود: آنچه مقامات آمریکایی به عنوان مذاکره اسم می برند ابزاری برای رسیدن به یک سلسله اهداف دیگر است .در واقع آمریکایی ها وقتی ادبیات مذاکره را مطرح می کنند در همان زمان دست به تحریم وزیر امور خارجه ایران می زنند و این در حالی است که وزیر امور خارجه باید مقدمات مذاکره را فراهم کند پس معلوم است که صحبت از مذاکره به معنای واقعی کلمه نیست.

وی با طرح این سوال که هدف آمریکایی ها از بحث مذاکره چیست تصریح کرد: واقعیت این است آمریکایی ها با صراحت و در جاهایی به صورت طبیعی گفته اند ایران باید یک سری موضوعات را بپذیرد که اسرائیل به عنوان یک دولت مشروعیت دارد، ایران بپذیرد هر گونه اقدامات منطقه ای باید مبتنی بر توافقات بین دولت های غربی باشد یعنی ایران باید از دالان غرب عبور کند و دیگر اینکه ایران باید بپذیرد در مورد اقدامات صنعتی حدودی در نظر بگیرد و خط قرمزهایی را رعایت کند که این خط قرمزها نه تنها شامل صنعت هسته ای بلکه شامل دانش های نو بنیان نیز می شود.

وی با بیان اینکه محدود شدن ایران در صنعت به معنای دعوت به زندگی مونتاژی است که در گذشته نیز وجود داشته تصریح کرد: مسئله بعدی که ایران باید بپذیرد استانداردهای زندگی آمریکایی است و این یعنی این که ایران باید در یک پارادایم فرهنگی حرکت کند.

 

زارعی با اشاره به اینکه خط قرمز غرب این است که کشورهای منطقه کوچک تر و فقیرتر باشند که در این راستا قرار بوده از دل خاورمیانه جدید ده ها کشور به وجود بیاید اظهار کرد: از نظر آمریکایی ها کشورهایی مانند ایران، ترکیه، پاکستان، عربستان و یمن مساحت زیادی دارند و باید به مانند کشورهای کوچک اروپایی هم چون هلند تجزیه شوند تا بتوان آنها را مهار کرد در هر حال آمریکایی ها نام این رویکرد را مذاکره می گذارند.

وی با اشاره به اینکه رویکرد آمریکا در مذاکره تحلیل یک طرفه ای است تصریح کرد: اگر چه در حمله نظامی کشورها چند تیکه می شوند اما آمریکا این بار می خواهد در پشت میز کشورها را تجزیه کند بنابراین مسئله مذاکره را مطرح می کنند.

زارعی با بیان اینکه آنچه آمریکایی ها مطرح می کنند مذاکره نیست بلکه یک جنگ سیاسی است که ژنرال ها با کراوات مقابل طرف مقابل می نشینند به گونه ای که صدای جنگ افزارها نیز در این مذاکرات به گوش می رسد تصریح کرد: زمانی که دولتی به فشار حداکثری متوسل می شود معنایش این است که فشارهای این دولت در گذشته جواب نداده کشوری که خود را ابر قدرت می داند ولی نمی تواند با فشار کم و متوسط در پیشبرد اهدافش موفق شود و به دنبال آن فشار حداکثری را مطرح می کند معنایش این است که آن کشور به قدرت طرف مقابل اعتراف کرده است.

وی با بیان اینکه اگر آمریکای ها تا به حال 98 واحد فشار به ما وارد کرده اند الان می گویند می خواهیم فشار حداکثری به ایران وارد کنیم معنایش این است که این فشار تنها دو واحد افزایش می یابد افزود: درهر حال ما در دوره های مختلف شاهد تحمیل فشار بر ایران بوده ایم به گونه ای که در دوران کلینتون و بوش صدها حکم قضایی علیه کشورمان صادر شد و از طرفی با تحریم های نفتی مواجه بودیم پس همان زمان هم فشارها در سقف بود.

استاد دانشگاه علامه با بیان اینکه امروز وقتی آمریکایی ها از فشار حداکثری حرف می زنند این فشار یک عملیات روانی است اظهار کرد: فشار حداکثری علیه یک کشور نباید از شش ماه تجاوز کند با این وجود وقتی فشار حداکثری آمریکا به ایران به 4 سال می رسد معنایش این است که این فشارها کارآمد نیستند.

وی با بیان اینکه آمریکایی ها در یک حالت ذهنی سیر می کنند اظهار کرد: وقتی توئیت های ترامپ را می خوانیم می فهمیم او در یک عالم وهمی است مثلا امروز شاهدیم ترامپ علیه کنوانسیون های بین المللی توئیت می زند و این در حالی است که تمام این کنوانسیون ها هر کدام به مثابه یک خشت به وجود آمده اند و کلیه آنها به دست امریکا هستند.

زارعی با اشاره به اینکه امروز آمریکایی ها دچار محدودیت هستند به گونه ای که اوباما می گفت اگر می توانستم پیچ و مهره تاسیسات هسته ای ایران را باز می کردم ولی نمی توانم افزود: ما در دوران ترامپ جنگ سوریه را بردیم، پرونده امنیتی عراق را بستیم، معادله جنگ یمن را به نفع مردم یمن تغییر دادیم، مسئله لبنان را حل و فصل کردیم، روابط خود را با شرق آسا تقویت کردیم و میز آستانه را چیدیم بنابراین این طور نیست که ترامپ با تبلیغات خود محدودیتی برای ایران ایجاد کرده است.

وی با تاکید براینکه ایران به دنبال هژمونی منطقه ای نیست و ما فقط به دنبال این هستیم که منطقه عاری از دخالت های بیگانه باشد تصریح کرد: ایران در این رژیم یک برادر است اما اگر کشورهایی به مانند عربستان در این رژیم منطقه ای مورد پذیرش قرار نمی گیرند به خاطر این است که برادری آنها زیر سوال رفته است.

زارعی با بیان اینکه امروز ایدئولوژی منطقه ای ایران به خارج از منطقه ارتقا یافته تصریح کرد: امروز در ونزوئلا شاهدیم دولت این کشور درست به مانند دولت سوریه ماندگار شده است و این نشان می دهد که این ایدئولوژی که پرچم آن در دست جمهوری اسلامی است در هر جایی جواب می دهد.