
دنیای هیجان انگیز پهپادها / آیا تکنولوژی رویای پرواز تک نفره را محقق میکند؟
گروه فناوری خبرگزاری دانشجو، حمیده آقاجانی- پرواز رویایی دست یافتنی بود که انسانهای بسیاری برای رسیدن به آن تلاش کردند؛ از نمونههای اولیه کایت و لباسهایی با پر تا هواپیماهای غولپیکر که حاصل تحقیقات و مطالعه دانشمندان بوده است. بشر امروزی با ساخت نمونههای موثر و کارآمد از هواپیماها، پا را فراتر گذاشته و با شکافتن جو زمین فضا را تحت سیطره خود قرار داد. کسب درآمد، دستیابی به تکنولوژیهای جدید، بازی و سهولت در انجام کارهای مختلف موجب شد تا هواپیماهای کوچکی به نام پهپاد ساخته شود.
نام پهپاد از حروف اول «پرنده هدایت پذیر از دور» گرفته شده و جزو فناوریهای جدید است که تقریبا همه گروهها به استفاده از آن علاقمند هستند؛ این پرندههای کوچک پروازی قابل کنترل در حوزههای مختلفی همچون خدمات عمومی، نظامی و جاسوسی، خبرنگاری و عکاسی، پژوهش و علوم طبیعی، تبلیغات و تحویل مرسوله، مبارزات و مسابقات پهپادها، استفاده در صنعت (مانند آمارگیری، نظارت و گشت زنی) و امدادرسانی در زمان بلایای طبیعی، حوادث و اتفاقات غیر مترقبه (امداد و نجات) کاربرد دارد.
علاقه کشورها و کمپانیهای توسعه دهنده این تکنولوژی نشان میدهد که تولید و توسعه پهپاد در آینده میتواند تاثیر شگفت انگیزی در پیشرفت تکنولوژی و توسعه سرمایه در کشورها داشته باشد، به طور مثال شاهدیم امروزه برخی شرکتهای تحویل دهنده کالا با استفاده از پهپاد در کمترین زمان ممکن و با کنترل از راه دور سفارش مشتری را ارسال میکنند و یا هنگام بروز حوادث تلخی همچون سیل، زلزله یا فوران آتش فشان که به راحتی امکان حضور انسان برای برآورد خسارتهای احتمالی وجود ندارد از این تکنولوژی استفاده میشود و نتایج دقیقی را به صاحبان آن ارائه میکند. حتی امروزه شاهد برگزاری لیگهای جذاب و تماشایی از به پرواز در آمدن صدها پهپاد هستیم، رخدادی که طرفداران بسیاری دارد و جذابیت آن موجب شده تا دانش آموزان در مدارس نیز به آموزش آن گرایش پیدا کنند.
البته نباید از این مسئله غافل بود که در کنار استفاده سودمند از پهپادها گاهی دولتها از آن استفاده نظامی و جاسوسی میکنند؛ اتفاقاتی که این روزها در منطقه خاورمیانه بسیار دیده میشود، افغانستان شاید بزرگترین قربانی این استفاده غیرانسانی از تکنولوژی باشد، زیرا نیروهای آمریکایی به بهانه مبارزه با طالبان به وسیله پهپادها بر سر مردم بیگناه بمب ریخته میشود.
اگر قرار باشد پرندههای بدون سرنشین را تقسیم بندی کنیم، بر اساس اطلاعات جهانی در پنج کلاس میکرو پهپادها، مینی پهپادها، پهپادهای تاکتیکی، هال و جنگندههای بدون سرنشین قرار خواهند گرفت.
میکروپهپادها
شاید میکرو پهپادها مدل کوچکتری از هواپیماهای بزرگ نباشند، اما وسیلهای مناسب و عملیاتی است، معمولا اندازه میکروپهپادها حداکثر ۱۵ سانتی متر بوده و قابلیت حمل بارهای کوچک به مناطق دور و یا پر خطر را دارد، در مواردی نیز در ماموریتهایی مثل شناسایی، تعقیب، هدفیابی، کنترل جادهها و مرزها، کنترل ترافیک شهری، نشانه گذاری و حسگری زیست محیطی مورد استفاده قرار میگیرد.

شاید یکی از مهمترین ویژگی استفاده میکروپهپادها سیستم هدایت آن باشد، GPS از ابزار مهم برای مکانیابی به شمار میرود، اما به دلیل حجم زیاد برای بسیاری از مامورتها مناسب نیست و از آنجا که این پرندههای کوچک تنها به ژیروسکوبها و شتابسنجهای کوچک نیاز دارند، استفاده از آنها ایمن و مقرون به صرفهتر است.

مینی پهپادها
پهپادهایی به اندازه کف دست انسان و وزنی معادل ۱۸ گرم که بسیار کاربردی هستند. این پرندهها با نصب سه دوربین امکان تصویربرداری از موقعیتهای مختلف را با قابلیت ارسال همزمان به اپراتور دارد. مهمترین ویژگی این پهپادها کوچکی و بیصدایی آن است و در عملیاتهای شناسایی دشمن به راحتی نمیتواند آن را شناسایی کند. این پهپاد در میدان جنگ و یا مناطقی که امکان حضور هیچ انسانی وجود ندارد مورد استفاده قرار میگیرد.

پهپادهای تاکتیکی
تحقق رویایی باورنکردی با طراحی پهپادهای پوشیدنی
دستاوردهای ایران در تولید و بازطراحی پهپاد
در حال حاضر نیز برخی شرکتهای دانش بنیان با حمایت بخشهای مختلفی مثل صندوق نوآوری و شکوفایی، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، سازمان فضایی و بخش خصوص توانستهاند نمونههایی از پهپادها را تولید کنند.
سرریز فناوریهای جدید در حوزه طراحی پهپاد
معاون علمی فناوری با تاکید بر اینکه بحث جدی ما سرریز فناوریهای ایجاد شده در حوزه پهپادها است که بخشی از آن، شامل پهپادهای غیرنظامی میشود؛ یادآور میشود: توانمندیهای خوبی در زمینه طراحی و تولید پهپادها ایجاد شده به طوری که اکنون شاهد این هستیم که پهپادها و پرندههایی در حوزههای مختلف با مداومت پروازهای مختلف عرضه شده، اما یکی از مشکلات پهپادها، غیرقابل شناسایی بودن آنها است که این میتواند برای هر سیستم نظامی یک تهدید باشد.
ستاری با بیان اینکه معاونت علمی مشکلات مربوط به پهپادها را حل کرده و توانسته مجوزهای مربوط به آن را از ارگانهای نظامی دریافت کند، گفت: پهپادهای ارائه شده بیشتر غیرنظامی هستند و پهپادهای نظامی از فناوریهای بالایی برخوردارند که بیش از ۹۵ درصد آن توسط بخش خصوصی طراحی شده است.