نوید سید، یکی از دانشمندان مسلمان دنیا می گوید در ۶ الی ۷ سال قبل، امت اسلامی فقط هفت یا هشت هزار مقاله تولید کرده که ۸۰ درصد آن از ایرانیها بوده است.
به گزارش خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو، مراسم اعطای جایزه مصطفی (ص) امسال با شور و شوق خاصی نسبت به دورههای گذشته برگزار شد و دانشمندان مسلمان جهان دست پر، آگاه و مطلعتر از قبل در این رویداد حاضر شدند. یکی از مهمانان ویژه این رویداد «نوید سید» دانشمند ارشد آزمایشگاه creative destruction از دانشگاه کالگری کانادا بود که تحقیقی برجسته و خدمتی نوین انجام داده است. درواقع نوید سید، از اعضای هیئت موسس موسسه مغز هاتکیس و مدیر پژوهشی موسسه تحقیقاتی کودکان بیمارستانی آلبرتا است که به گفته خودش به عنوان یک دانشمند اعصاب و در آن واحد یک مهندس پزشکی شناخته میشود.
دقایقی را با این دانشمند مسلمان همکلام شدیم تا از رویداد جایزه مصطفی (ص) و فعالیتهای پژوهشی او در سالهای زندگیش بیشتر بدانیم. در ادامه گفتگوی ما با این دانشمند را میخوانید:
کمی درباره علت حضورتان در رویداد جایزه مصطفی (ص) و دستاوردها و فعالیتهای پژوهشیتان بگویید. حوزه تحقیقاتی من کار بر روی نحوه عملکرد مغز است که در صورت بروز مشکلاتی مثل سکته، تروما یا آلزایمر چگونه میتوان آنها را برطرف کرد. آزمایشگاه من اولین آزمایشگاه در جهان است که توانست ترکیبات بیونیکی تولید کند، به این صورت که ما مغز رو با تراشههای نیمه رسانا جفت کردیم، جایی که از طریق این تراشهها میتوان با مغز صحبت کرد و مغز هم میتواند پاسخ دهد؛ بنابراین کاربرد این تحقیقات اینجا مشخص میشود که وقتی کسی بازوی خود را از دست میدهد مغز هنوز سالم است، اما بازویی وجود ندارد پس اگر بخواهید یک بازوی مصنوعی داشته باشید چطور باید مغز آن ر. ا. کنترل کند از این رو تراشه به گونهای ساخته شده که میتواند با مغز صحبت و مغز آن را همانند سایر اجزای بدن کنترل کند. معتقدم که بازیابی بینایی یا حافظه با این روش ممکن است.
تحقیقات ما در این زمینه در مجلات معتبر چاپ شده است و با جستجوی ساده نام من در اینترنت اطلاعات زیادی از کاربردهای تحقیقاتیم پیدا خواهید کرد. درحقیقت ما به دنبال راهحلهای مهندسی برای مشکلات مربوط به سلامتی هستیم که فضایی کاملا جدید برای هوش مصنوعی، فراگیری ماشینی و رباتیک باز میکند.
به خاطر اعتقاد راسخی که به بازگرداندن دوران طلایی مسلمانان دارم در رویداد جایزه مصطفی (ص) حضور پیدا کردم. جالب است بدانید که از قرن هستم تا دوزادهم (نزدیک به ۶۰۰ سال قبل از اروپاییها) جراحی آب مروارید چشم توسط مسلمانان انجام میگرفت همچنین آناتومی انسان را ۱۰۰۰ سال قبل از اروپا میشناختیم. در زمانی که دنیا غرب در تاریکی غفلت میخزید مسلمانان، پدران همه علوم از جمله نجوم، فیزیک و شیمی بودند.
درحال حاضر فرصت خوبی است و بسیاری از دستاوردهای ما میتواند تمام امت را در کنار یکدیگر جمع کند به عنوان مثال هماکنون در الحمره، اسپانیا، بغداد همه مسلمانان با هم کار میکنند تا مشکلات واقعی زندگی را حل کنند؛ بنابراین با توجه به آنکه فلسفه برگزاری جایزه مصطفی (ص) هم کناریکدیگر جمع کردن مسلمانان برای رفع مشکلات زندگی است در این رویداد حاضر شدم.
کلمه «مسلمان» در قرآن برای کسی تعریف میشود که به انسانیت کمک میکند و به نظرم بسیار خوب است که ایران میزبانی چنین برنامههایی را برعهده دارد چرا که قدر آگاهی را میدانند و درواقع ایران نسبت به سایر کشورهای مسلمان در فناوری، پیشرفت، تجاری سازی، دستیابی به علوم جدید و انتشار آنها پیشتاز است.
همواره از برگزاری مراسم اهدای جایزه مصطفی (ص) لذت میبرم، به نظرم همانند یک نوبل برای امت اسلامی است و امیدوارم روزی به جایزه نوبل تبدیل شود.
به نظر شما آیا جایزه مصطفی (ص) در متحد کردن دانشمندان مسلمان موفق عمل کرده است؟ به نظرم تاکنون موفق بوده است، اما توصیهای به بنیاد علم و فناوری مصطفی (ص) دارم که مشارکت بیشتری بین نسل جوان ایجاد کنند، همچنین توصیه میکنم که بانوان را برای انجام فعالیتهای مشترک بیشتر با یکدیگر متحد کنند. درحال حاضر دانشمندان زن از دانشمندان مرد بیشتر هستند، اما الگویی برای به تصویرکشاندن آنها نداریم، پس بسیار مهم است که حضور آنها را بیشتر کنیم، چون انگیزهای برای آنها ایجاد میکند تا ضمن ورود به فضای علمی بهتر از قبل عمل کنند.
بنابرین این رویداد در سطح کلان توانسته به اهدافش برسد، اما ما حدود ۳۰۰ سال است که دراین باره صحبت میکنیم و هنوز به جایگاه ایدهآل نرسیدهایم لذا شاید زمان آن رسیده باشد که دانشمندان کار را بهتر از قبل آغاز کنند درواقع آنها باید دانش را مذهب خود قرار دهند. وقتی مذهب ما دانش شد، زیرساختی ایجاد میکنیم که محل عبادت باشد، مکانی مانند مساجد که همه مردم جهان میتوانند بیایند و مشارکت کنند.
مطمئنا علم یکی از مهمترین بخشهای تمدن اسلامی است. به نظر شما آیا اساسا ایجاد تمدن اسلامی ممکن است؟ و درراستای چنین هدفی چه کارهایی را باید انجام دهیم؟ ما باید به علم به عنوان محرک واقعی و حلال مشکلات خود نگاه کنیم. درحال حاضر اگر کسی در آمریکای شمالی با صدای بلند «الله اکبر» بگوید، همه سریع روی زمین میخوابند چرا که حس میکنند کسی قرار است خودش را منفجر کند. مسبب چنین تفکری خود ما هستیم. باید فردیت را کنار گذاشته و کنشگر باشیم، نه فقط واکنشگر.
به نظرم نباید نسبت به دنیای غرب در جایگاه واکنش باشیم که ایران در این موضوع خیلی خوب عمل کرده است. اینکه ایرانیان در سالهای اخیر هر کالایی را خودشان طراحی و تولید میکنند بعضی از متفکران آمریکای شمالی را نگران کرده است، چون این موضوع، ایرانیان را از بقیه جهان مستقل کرده و این یک تهدید است. باید روی این موضوع پافشاری کنیم که به آنها نیازی نداریم و میتوانیم با استعدادهای خود، خودبسنده و خودپایدار باشیم.
میدانید که ۱.۴ میلیارد مسلمان در دنیا وجود دارند که اگر تنها ۲ درصد آنها به اوج برسند، یک سونامی خواهد بود که میتواند دنیا را تغییر دهد. باید آموزههای حقیقی قرآن و معصومین را برای دنبال کردن علم پیش بگیریم. در حدیثی از پیامبر آمده است که هیچ مریضی نیست که برایش درمانی خلق نشده باشد و خدا میفرماید که هیچ چیز در خشکی یا تری نیست که در قرآن نیامده باشد و چیزی نیست که برای پیامبر آشکار نشده باشد. پس به نظرم ما به همه اسرار علم و آگاهی دسترسی داریم و به وسیله آنها میتوانیم دوران طلایی اسلام را برگردانیم. در آن زمان بدون توجه به یهودی یا مسیحی بودن افراد، همه برای رفع یک مشکل دور هم جمع میشدند و تدبیری نو میاندیشیدند. فکر میکنم ما به انسانیت خدمت کردیم و با خدمت به انسانیت، به خداوند خدمت کردیم.
بعضی از دانشجویان نخبه و باهوش برای ادامه تحصیل به دنبال مهاجرت هستند، نظر شما در این خصوص چیست؟ برای جمع کردن عسل، زنبورها باید کندو را ترک کنند. آنها همه جا را برای پیدا کردن شهدی تازه سر میکنند و دوباره به خانه برمیگردنند. پس خروج نسل جوان از کشور باعث ایجاد تکثر میشود در غیراینصورت همه چیز به هم شبیه خواهند بود درست مانند ژاپن که در نوآوری به مضیقه افتاده است، چون در استعدادهای فکری شان تنوع ایجاد نکردند. به نظرم نسل جوان باید از کشور خارج شود تا کسب علم و تجربه کند، اما وقتی یک هاب ایجاد شد آنها بر میگردند و با پرورش محیط بومیشان، شکوفا میشوند.
چطور این هاب ایجاد میشود؟ وقتی شما به حلوا یا باقلوا علاقه داشته باشید آنها را به عنوان طعمه برای ماهیگیری با خود نمیبرید درحالی که میدانید به وسیله حلوا یا باقلوا میتوانید ماهیهای زیادی را به دام بیندازید. این مسئله هم دقیقا به همین شکل است شما باید علاقه و زمینهای ایجاد کنید که واقعا نسل جوان آن را میپسندد درحقیقت باید برای مهمترین نیازهای کشور، مرکزی از بهترینها را ایجاد کنید و وقتی آنها چنین چیزی میبینند به کشور باز میگردند.
به عنوان یک دانشمندمسلمان به نظرتون پیشرفت علمی ایران تاکنون چطور بوده است؟ ایران همیشه خوب بوده و اندیشمندان مستقلی را پرورش داده است، ایران ابوعلی سینا و محققان فوق العادهای را به ثمر نشانده که متفکران مستقلی بودهاند. موردی که دولت به صورت جدی به آن معتقد است و مردم نسبت به آن آگاهند، این است که تنها راه نجات ما در تولید آگاهی و توسعه فناوری و تجاری سازی آنها است. خوشبختانه تمام این موارد از سوی ایران در نظرگرفته شده است. در ۶ الی ۷ سال قبل، امت اسلامی فقط هفت یا هشت هزار مقاله تولید کرده و من فکر میکنم ۸۰ درصد آن از ایرانیها بوده است. دانشجویان ایرانی که به ایالات متحده رفته اند با استفاده از ارتباطات خود توانستند خیلی از این مقالات را منتشر کنند.
به نظرم زمان آن رسیده است که ایران تولید مقالات برتر و با کیفیت خود را آغاز کند البته درحال حاضر ایران بسیار خوب عمل میکند و میدانند که نجاتشان در جستن علم است. این امر دقیقا همان موضوعی است که پیامبر (ص) فرمودند: «من شهر علم هستم و علی دروازه آن». پس ما باید در را باز کنیم و به دوران طلایی اسلام برگردیم.