کوره‌ای که خودش ذوب شد / چه کسی پاسخگوی خسارات حادثه انفجار کوره فلش مس سرچشمه است؟

گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو- زینب‌سادات میرسلطانی؛ شهریور سال ۹۶ انفجاری در کوره فلش مس سرچشمه به وقوع پیوست که با واکنش‌های بسیاری از مسئولین تا دانشجویان و فعالان مطالبه گر روبرو شد و حرف اصلی این بود که چرا مکانی که به لحاظ ساختاری آماده‌ افتتاح نیست، باید زودتر از موعد افتتاح شود.

پس از انفجار کوره‌ خساراتی به مجموعه و خطوط تولید نیز وارد شد، که با بررسی ابعاد حادثه، مشخص شد که زیان هنگفتی به اقتصاد کشور وارد شده است.

 

محمد حسنی، مدیر مس منطقه کرمان گفته بود که «طرح تغییر تکنولوژی کوره ریورب ذوب سرچشمه به فلش، از مهم‌ترین طرح‌های توسعه شرکت ملی صنایع مس ایران طی چهار سال گذشته است که علاوه‌ بر بهینه‌سازی فرآیند تولید و کاهش مصرف انرژی، در بهبود شرایط زیست‌محیطی منطقه نیز نقش مهمی دارد.»

این تکنولوژی جدید قرار بود تا پس از تست‌های اولیه در مراسم رسمی توسط حسن روحانی افتتاح شود که همزمان با فعالیت کوره فلش در ۱۷ شهریور، کوره تازه ساخت فلش، شروع به کار نکرده، نشت داد. مدیر ذوب سرچشمه نیز در این خصوص گفته بود که «انحراف مواد مذاب باعث آتش گرفتن کابل‌های اتاق برق کارخانه حادثه در مس سرچشمه ذوب سرچشمه شد و خرابی تعدادی از تجهیزات فلش و قطع برق شده است.»

 

 

به گفته محمد حسنی، مدیر مس منطقه کرمان اجرای این طرح، ۱۲۵ میلیون یورو و ۲۰۸۰ میلیارد تومان هزینه در بر داشته است و قرار بود تا با راه‌اندازی کوره فلش، ظرفیت تولید مس آندی حاصل از کنسانتره از ۱۲۰هزار تن به ۲۸۰هزار تن در سال افزایش یابد.

اما از زمان انفجار در کوره فلش تا زمان راه اندازی مجدد آن در آبان ماه، به طور کلی مجموعه مس سرچشمه به غیر از تولید کنسانتره، موفق به تولید محصولات کاتدی نیز نشد و و این ۶۰ روز خسارتی میلیون دلاری به صنعت مس کشور وارد کرد. مسئولان نیز با گذشت ۲ سال از این اتفاق به جای پاسخگویی به دنبال پاک کردن صورت مساله هستند.

 

محمد رضا دهشیری، مدیر راه اندازی پروژه فلش مجتمع مس سرچشمه۱۰ آبان اعلام کرده بود که «امروز که بیش از یک هفته از راه اندازی مجدد کوره فلش می‌گذرد، بالغ بر ۱ هزار تن آند تولید شده و سیستم در حال کار است»، اما اصل ماجرا از تولید کنسانتره در این کوره حکایت داشت. 

اما دانشجویان دانشگاه ولیعصر (عج) رفسنجان از همان ابتدا تا کنون، یعنی پس از ۲ سال از انفجار کوره فلش با مطالبات خود از مسئولین امر، خواستار رسیدگی به خسارات وارد شده پس از این انفجار شدند.

۱۹ آذر ۹۶ بود که پورابراهیمی، نماینده مردم کرمان با حضور در میان دانشجویان دانشگاه ولیعصر در پاسخ به مطالبه دهشیری، مسئول سیاسی بسیج دانشجویی این دانشگاه پیرامون خسارات وارد شده بر اثر انفجار کوره فلش مس سرچشمه، گفته بود که کمسیون صنایع در حال تهیه گزارشی در خصوص خسارات وارده به این معدن بوده و قرار شده تا این گزارش در اختیار نمایندگان استان قرار دهند. گزارش اولیه آماده‌شده و در کمسیون مربوطه نهایی خواهد شد.

 

پورابراهیم در پاسخ به این سؤال که علت روی دادن این حادثه هم مورد بررسی قرار خواهد گرفت یا خیر، گفت: در این گزارش‌ها دلیل وقوع و پیشنهاد‌هایی برای جلوگیری از تکرار در آینده خسارت‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرد.

دهشیری، مسئول سیاسی بسیج دانشجویی دانشگاه ولیعصر رفسنجان پس از گذشت ۵ ماه یعنی در اردیبهشت ۹۷ بار دیگر موضوع تخلفات شرکت ملی مس را از محمدرضا پور ابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس مجدد پیگیر شد. پورابراهیمی گفته که طبق بازدیدی که داشتیم، اولین کار این است که هر چه سریعتر کارخانه اسید راه اندازی شود و تاخیر در راه اندازی این کارخانه را خیانت به کارگران و حتی مدیران دانست. کارخانه اسید تا پایان آبان ماه ۹۷ راه اندازی خواهد شد.

وی با بیان اینکه این تخلفات در هیات تفحص در حال بررسی است، گفت: گزارش نهایی این تخلفات آماده خواهد شد و باید طبق قانون عمل شود و ذره‌ای سر سوزن از تخلفات هر کسی که در شرکت بوده، کوتاه نخواهیم آمد. متخلف باید پاسخگوی تخلفات خود در دوران مسئولیت باشد.

اما روز دانشجو و ۱۶ آذر ۹۷ از راه رسید و دانشجویان رفسنجان مطابق هرسال با در دست داشتن تریبون‌های مطالباتی به بیان مشکلات استان پرداختند. علیرضا علی نقی زاده، مسئول بسیج دانشجویی دانشگاه ولی عصر (عج) رفسنجان به مناسب روز دانشجو در سخنرانی پیش از خطبه‌های نماز جمعه سیرجان با اشاره به انفجار کوره فلش گفته بود که سال گذشته شاهد انفجار کوره فلش در صنعت مس بودیم، که خسارت عظیمی بر این بازوی اقتصادی کشور وارد کرد و نمی‌توانیم ساده از آن بگذریم. مگر نه اینکه باید مسبب و مقصر این حادثه مشخص می شد؟ مگر نه اینکه یک هزینه چند صد میلیاردی از بیت المال مسلمین بر باد رفت. چطور هیچ کس صدایش در شهرستان و کشور در نیامد؟ چرا شفافیت لازم در این خصوص صورت نگرفت؟ آیا شاهد یک اتفاق بودیم یا باز هم یک تدبیر اشتباه؟ اگر حاصل یک تدبیر اشتباه بوده است، باید مشخص شود مدبر آن چه کسی است؟

 

به گفته مسئول بسیج دانشجویی دانشگاه ولیعصر رفسنجان؛ قرار بود کمسیون اقتصادی مجلس گزارشی کامل از این حادثه را ارائه دهد.

 

او می‌گوید: مسئولان، طلاب، دادستان و حتی امام جمعه به عنوان مدعی العموم مردم  باید پیگیر این خسارت بر باد رفته از بیت المال باشند. ما قشر دانشجو و جوان این شهرستان از شما مطالبه می‌کنیم که به طور جد پیگیر گزارش این خسارت عظیم باشید.

 

نقی زاده در نماز جمعه به عدم شفافیت مالی در شرکت مس سرچشمه هم اشاره کرده و گفته که سال گذشته زمانی که فیش‌های نجومی در کشور مطرح بود، این شرکت اجازه انتشار حتی یک فیش حقوقی را نداد. باید شفاف شود که خرج‌های انبوهی که این شرکت در خصوص مسائل فرهنگی در شهرستان و کشور هزینه می کند به چه مقدار خروجی دارد؟ مگر این هزینه‌ها از جیب مردم نیست؟ خواسته غیر مشروعی نداریم، فقط شفافیت مالی در بیت المال را مطالبه می‌کنیم.

از طرفی راه اندازی مجدد این کوره فلش در کمتر از ۵۰ روز باعث به وجودآمدن سوالات و ابهاماتی شد که بنا به گفته مسئولان شش ماه زمان لازم داشته است. به عقیده کارشناسان این امر کنسانتره که ماده اولیه تولید بوده و دارای ارزش مادی زیادی است، با قرار گرفتن در فضای باز و وزیدن باد در فضا پخش خواهد شد و به بیان دیگر این ماده‌ گرانبها با بی تدبیری مسئولین به باد می‌رود.

دستاوردی که قرار بود هزینه‌ها را کاهش و تولید را افزایش دهد، با افتتاح پیش از موعد مقرر باعث شد تا خسارات غیرقابل جبرانی به بار آید. از طرفی نیز چشم و گوش مردم و دانشجویان این منطقه به نطق مسئولان است تا در خصوص این اتفاق به افکار عمومی پاسخگو بوده و به جبران خسارات حاصله بپردازند.

کلام آخر اینکه؛ سوال و مطالبه اصلی مردم رفسنجان و دانشجویان مطالبه گر پیرامون این موضوع تنها یک جمله است، چه کسی پاسخگوی اهمال کاری‌های مسئولان برای این افتتاح عجولانه و خسارت های ناشی از آن است؟