شهبازی: بحران فعلی سلامت کار جناح «حداد_عارف» است! / رحمانی: اصولگرایی توسط محافظه‌کاران مصادره شده / روح‌الامینی: بابت بند ۱۳ سیاست کلی سلامت در مجلس یقه می‌گیرم

به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، مناظره نامزد‌های انتخابات مجلس یازدهم با موضوع نظام سلامت و کمیسیون بهداشت مجلس، روز گذشته در سالن ابن‌سینای دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی برگزار شد.

 

در این برنامه که به همت مرکز مطالعات نظام سلامت بسیج دانشجویی این دانشگاه برگزار شد، نامزد‌های جناح‌های مختلف یازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی حضور یافتند. خسرو رحمانی، به نمایندگی از جناح اصلاح‌طلب، عبدالحسین روح‌الامینی، نماینده شورای ائتلاف نیرو‌های انقلاب و محمدصادق شهبازی، به‌عنوان نماینده لیست عدالتخواهان در این مناظره شرکت کردند.

 

محور‌های بحث نامزد‌ها پیرامون ۶ سوال کلی نظام سلامت بود؛ تفحص از نظام سلامت و طرح تحول، ظرفیت دانشگاه‌های علوم پزشکی، پزشک خانواده و نظام ارجاع، تفکیک آموزش و درمان، تعرفه‌های بخش خصوصی و دولتی، جایگاه طب سنتی.


در سوال اول این مناظره پرسیده شد: طرح تحول سلامت بدون تصویب در صحن علنی مجلس اجرا شد و پس از آن نیز طرح تحقیق و تفحص از این طرح در صحن علنی رأی نیاورد. نظر شما درمورد این طرح چیست و آیا به دنبال تحقیق و تفحص از طرح تحول سلامت خواهید بود؟

خسرو رحمانی در پاسخ به این سوال گفت: نیازی به تصویب طرح تحول در صحن علنی نبوده و این طرح با همان قوانین موجود قابل انجام بوده است، البته در قوانین بودجه باید منابع مالی آن پیش‌بینی شده باشد که فکر می‌کنم همین‌طور باشد. البته من مدافع طرح نیستم و خودم نقد دارم، اما در این طرح ارتقا هتلینگ بیمارستان‌ها کار خوبی بوده. بهبود اورژانس‌ها و اورژانس هوایی نیز لازم بود. ترویج زایمان طبیعی هم کار ارزشمندی بوده است. اما مثلاً ماندگاری پزشکان در نقاط محروم به‌نظر من نیاز به تخصیص بودجه نداشت و بار دولت را اضافه کرده است. جلوگیری از ارجاع بیمار به خارج بیمارستان برای تهیه دارو مفید بوده است، اما به علت کمبود منابع کمرنگ شده است. کتاب تعرفه کتاب پیچیده و مهمی است، کارشناسان نه چندان حرفه‌ای آن را دستکاری کردند و در آن عدالت بین‌رشته‌ای رعایت نشده است. طرح تحول به طور کلی برای اصلاح نظام سلامت لازم بود، اما هم نقاط مثبت و لازم دارد و هم نکات قابل نقد.

محمدصادق شهبازی در پاسخ به سوال اول و صحبت‌های دکتر رحمانی گفت: پایه این طرح پول‌پاشی در نظام سلامت بود و باعث ایجاد بحران شد و بودجه را مثل چاهی بلعید. منابع مالی پایداری برایش دیده نشد. خروجی‌اش این شد که الان بیشترین عمل جراحی در بیمارستان امام لیپوساکشن است. نفر اول بخش خصوصی را گذاشتند وزیر بهداشت و این اوج تعارض منافع است. مجلس باید بابت آن پاسخگو باشد!

پدر و مادر بنده هر دو با اهمال پزشکی فوت شدند و امکان شکایت خارج از سیستم پزشکی هم وجود ندارد. تجربه چندماهه دوران آقای نمکی نشان داد هیچ ذی‌نفعی نباید تصمیم‌گیر آن موضوع باشد! اصل ماجرا تعارض منافع است و اگر به مجلس بروم حتماً این را پیگیری خواهم کرد.

این بحران را دو جناح فعلی کشور درست کردند، که در واقع یک جناحند: جناح «حداد عارف»! یک جناح می‌گوید خودت بمال و یک جناح دیگر تا می‌خواهیم دست بگذاریم روی تعارض منافع، همین آقای ولایتی و مرندی می‌آیند یک سری حرف‌های سیاسی تحویلمان می‌دهند. در حال حاضر آقای رحمانی باید پاسخ بدهد که به‌عنوان مسئول دولتی، آیا بیرون مطب دارد؟ و آقای روح‌الامینی که داروساز است باید پاسخ دهد که آیا داروخانه دارد یا خیر؟

آقای دکتر روح‌الامینی نیز در پاسخ به سوال از طرح تحول سلامت و در ادامه صحبت دو نامزد قبلی گفت: باید قسمت‌های پر و خالی این طرح را باهم دید. هتلینگ بهتر شده، اما چقدر اولویت داشته؟ من معاون دکتر مرندی و دکتر لنکرانی بودم، آرزویم بود این‌چنین بودجه‌هایی! این وضعیت فعلی به علت بی‌عرضگی در مدیریت و بی‌عرضگی در نظارت مجلس بوده است. کشور با رودربایستی اداره می‌شود و مرّ قانون اجرا نمی‌شود. مجلس در رأس امور نیست و وزیر مربوطه در سوال و استیضاح ککش نمی‌گزد. چرا؟ بده‌بستان و رانت و لابی وجود دارد! مجالس عروسی را تشریف ببرید، دور یک میز از همه جناح‌ها نشسته‌اند، اما وقتی می‌خواهند قانون را اجرا کنند رودربایستی دارند که او داماد دیگری است و پسر آن یکی... طرح را تصویب می‌کنند و بعد در رودربایستی با او می‌مانند و آخر هم قهر می‌کند و می‌رود.

او در پاسخ به سوال شهبازی گفت: بنده سال‌ها پیش داروخانه‌ام را به دو جوان رزیدنت واگذار کردم و داروخانه خصوصی ندارم.

شهبازی نیز پرسید: درمورد جناحتان چی؟ شما در لیست اصولگرایان هستید.

روح‌الامینی پاسخ داد: من جناحی نیستم و مدافع هیچ خطاکاری نیستم. من نماینده نیرو‌های انقلابم و صورت‌بندی نیرو‌های سیاسی کشور باید از این حالت فعلی تغییر کند.

رحمانی نیز در پاسخ به سوال محمدصادق شهبازی گفت: بنده هیئت علمی تمام وقت هستم و مطب خصوصی هم ندارم، پس تعارض منافع هم ندارم!

اتفاقاً در این دوره افرادی که از وزیر بهداشت حمایت می‌کردند عضو جبهه پایداری بوده‌اند! این که شعار‌های عدالت‌طلبی بدهیم و بعد به همه حمله کنیم و کف و هورا بگیریم، پوپولیستی می‌شود و دیگر کارشناسی نیست.

 

در سوال دوم این مناظره مطرح شد: در حال حاضر در کشور مشکل کمبود نیری کار فعال، بخصوصا در مناطق محروم و تمرکز کادر درمان در کلان‌شهر‌ها وجود دارد. برخی معتقدند در سیاست‌های توزیع نیروی انسانی باید اصلاح انجام بگیرد و برخی نیز معتقدند انحصار مشکل اصلی است و راه‌حل در افزایش ظرفیت پذیرش دانشجو است. نظر شما چیست؟

محمدصادق شهبازی در پاسخ به این سوال گفت: مشکل هر دو است، اما اصل تعداد است. میانگین سرانه پزشک ما هم ۱۱ در ۱۰۰۰۰ است که به نسبت خیلی کم است، اما همین عدد هم در تهران ۳۰ است و در سیستان و بلوچستان ۴! توزیع ما هم مشکل دارد، اما تعداد اصل است. بازهم مشکل تعارض منافع است. برای اضافه نکردن ظرفیت می‌گویند کیفیت کاهش پیدا می‌کند و این‌ها... باید از مبدأ تفکیک کنیم و از اول که کسی می‌خواهد پزشک شود بورس برای مناطق محروم بگذاریم و تعهد ایجاد کنیم. الان وضعمان این‌گونه است که بیماری که باید فوراً عمل شود در صف است.

دکتر روح‌الامینی در پاسخ به سوال دوم گفت: به عقیده من دکتر مرندی در دولت آقای هاشمیِ کارگزار، امیرکبیر داروسازی بود. دوره‌های تخصصی داروسازی ایجاد کرد و دانشجویان را فرستاد خارج درس بخوانند و استاد شوند. قهرمان تربیت نیرو و گسترش دوره‌های داروسازی آقای مرندی است.

 

بنده وقتی رئیس دانشکده بودم ظرفیت پی‌اچ‌دی را بالا بردم. من موافق افزایش ظرفیت هستم و توزیع آن حتی در پایتخت هم عادلانه نیست! ما در اقتصاد سلامت، در نیرو‌های جوان و مستعد مزیت نسبی داریم و حتی معتقدم بازار منطقه هم حق مسلم ماست! اگر زیاد بیاید می‌توانیم گردشگری سلامت را هم راه بیندازیم.

من اگر به مجلس بروم ‏ به بند ۱۳ سیاست کلی نظام در حوزه سلامت تعهد می‌کنم و بابتش یقه می‌گیرم، تفسیر سلیقه‌ای هم نداریم. سند می‌گوید تربیت نیرو باید طبق نیاز جامعه باشد، نه بازار کار!

رحمانی نیز در پاسخ به سوال از ظرفیت پزشکی گفت: بحث ظرفیت نیاز به آمایش سرزمینی و سنجش ظرفیت بازار دارد. به صورت مطلق نمی‌شود گفت: ظرفیت کم یا زیاد است، این حرف شعاری و کارشناسی‌نشده است. رشته‌هایی مثل پرستاری کاربردی هستند و باید از ابتدا به بازار کارش فکر کرد. اگر فراتر از بازار کار باشد باید برود کار دیگری کند و به کار خلاف رو می‌آورد. الهیات هم که نیست بگوییم به درد آخرتش می‌خورد، نه به درد آخرتش می‌خورد نه دنیایش.

اما افزایش ظرفیت بازار کار بحث دیگری است و باید برای آن زیرساخت ایجاد شود. بومی‌گرفتن هم در مورد بهورز‌ها جواب داده و آن‌جا مانده‌اند، اما طبق تجربه، درمورد پزشک‌ها جواب نمی‌دهد و در شهر خودشان هم نمی‌مانند. دلیلش هم همان نبود زیرساخت است. بدون این امکانات افزایش ظرفیت به هیچ وجه مفید نیست.

اگر منابع کافی برای جذب و ماندگاری نیرو تخصیص داده شود، ما با همین تعداد تربیت‌شده هم می‌توانیم توزیع مناسب داشته باشیم.

شهبازی در پاسخ به سخنان دو نامزد دیگر گفت: وقتی ما در مناطق محروم کمبود پزشک داریم، چگونه از توریسم سلامت حرف بزنیم؟! پزشک را عادت داده‌ایم به درآمد بالا. پزشکان ما پول‌محور شده‌اند و این منطق آقای رحمانی که اگر پول بدهیم می‌روند در منطقه محروم، همان منطق آقای قاضی‌زاده است.

 

در سوال سوم نیز مطرح شد: در سال‌های اخیر همواره شاهد تعارض ارائه‌دهندگان خدمات درمانی و شورای عالی بیمه سلامت بر سر میزان افزایش تعرفه خدمات درمانی بوده‌ایم. در گام سوم ارقام نسبی تقریباً سه‌برابر شد و بیمه‌ها ناتوان شدند و مردم نمی‌توانند به راحتی و بدون سقف از بیمه استفاده کنند. نظر جنابعالی در رابطه با افزایش تعرفه‌های خدمات درمانی در سال‌های پس از طرح تحول و تعرفه‌ها در بخش خصوصی چیست؟

دکتر روح‌الامینی در پاسخ به این سوال گفت: قرار بود در طرح تحول سلامت زیرمیزی دیگر نباشد، متأسفیم که حالا دوباره دارد این اتفاق می‌افتد. اگر تعرفه را رها کنی مردم را اذیت می‌کند و اگر تنگ بگیری تبدیل می‌شود به زیرمیزی. مجلس باید در رگولاتوری این منابع محدود وارد شود. ما نظام سلامت را در افراط و تفریط داریم نابود می‌کنیم. در ارکان نظام سلامت بی‌عدالتی دارد موج می‌زند. قانون غذا و دارو برای سال‌ها پیش است و فقط در بعضی سال‌ها تخصیص خورده است. ابعاد مختلف نظام سلامت تکه‌پاره است. اولین کاری که مجلس آتی در همان سال اول باید بکند این است که قانون‌هایی که نظام جامع ندارند را یکپارچه کنند.

رحمانی در پاسخ به سوال سوم گفت: برای پرداخت روش‌های مختلف داریم؛ یک روش حقوق محوری است، یعنی ساعات مقرری بیاید و به ازای حضور در مطب حقوق بگیرد. در این صورت ممکن است انگیزه برای دیدنِ بیمارِ بیشتر ایجاد نشود. تا سال ۷۲ نظام ما این بوده و بدون نظارت مشکل داشته است. پس تبدیل شده به کارانه. کارانه یعنی به ازای خدمتی که می‌کنید حقوق می‌گیرید. برای ویزیت بیمار بیشتر انگیزه ایجاد می‌شود، اما مشکلش این است که حالا تعداد مریض‌ها را بیشتر می‌کنیم که درآمدمان بالا برود. این هم نظارت می‌خواهد. روش دیگر ایجاد و حفظ سلامت است که در پزشک خانواده دیده می‌شود. باید پرونده‌ها را ثبت کند و به‌ازای آن تعداد که رسیدگی می‌کند حقوق بگیرد. این‌جا خودش پیگیری می‌کند که سلامت پرونده‌هایش تأمین شود. این بهترین نظام است و باید به این برسیم. با این حال اگر کارانه‌ای بود باید کنترل شود که در هر مورد کم‌کاری نکند.

محمدصادق شهبازی در پاسخ به سوال درمورد تعرفه‌ها گفت: باید قانون‌گذاری و نظارت از دست سندیکای پزشکی که در آن منفعت دارد خارج بشود. بدنه مدیریتی وزارت بهداشت و کمیسیون بهداشت و درمان هم باید از دست این‌ها دربیاید. تعارض منافع پزشکان متخصص که سیاستگذاران اصلی نظام سلامت هستند نگذاشت طرح «پزشک خانواده» در وزارت بهداشت و «پزشک امین» در تأمین اجتماعی شکل بگیرد.

در نظام سلامت از هر طرف برویم، به این تعارض منافع می‌رسیم، چه پزشک باشد و چه داروساز و چه هر ذی‌نفع دیگری. بیمار را در بیمارستان جیب‌هایش را خالی می‌کنند و لختش می‌کنند، جنازه‌اش را تحویل شما می‌دهند، و جایی هم نیست که بروی شکایت کنی. هر جا بروی همین پزشک‌ها هستند.

 

در نهایت با توجه به کمبود وقت، حول سه سوال دیگر بحث ایجاد نشد و در وقت باقی‌مانده سوالات حضار پاسخ داده شد.

روح‌الامینی در پاسخ به یکی از حضار که از کمبود پزشک در مناطق محروم پرسید گفت: من آدم سیاه‌نمایی نیستم و بسیار امیدوارم و از نظام دفاع می‌کنم، اما خاک بر سر مای مسئول جمهوری اسلامی که چندهزارنفر در حومه زاهدان با آن وضع سلامت زندگی می‌کنند.

رحمانی نیز در پاسخ به جهت‌گیری سیاسی خود گفت: همه ما به اصول اعتقاد داریم و کسی ضد اصول انقلاب و اسلام نیست. بنده اصول‌گرایی هستم که معتقدم برنامه‌های موجود باید اصلاح شود؛ یعنی اصولگرای اصلاح‌طلبم. اما در جبهه‌بندی سیاسی ما، اصطلاح اصول‌گرایی توسط محافظه‌کاران مصادره شده است. محافظه‌کار یعنی کسی که می‌گوید وضع فعلی خوب است.

محمدصادق شهبازی نیز در پاسخ به این سوال که شما همیشه دو جریان موجود را نقد می‌کنید و همیشه سلبی هستید و حرف‌های ایجابی ندارید، برنامه مدون لیست عدالتخواه را بالا گرفت و گفت: من با این برنامه تحدی می‌کنم! ما برای اداره کشور برنامه دادیم، هیچ جریانی چنین برنامه‌ای نداده است!