کارشناس و فعال بازار کار و کارگری گفت: دفاع رهبری از حق و حقوق کارگران در سال جدید به علت اهمیت ویژهی نیروی کار در روند اقتصادی کشور و لزوم رعایت قانون و توجه به معیشت و زندگی جامعهی کارگری از سوی دولت است.
گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، صبح روز گذشته (چهارشنبه ۱۷ اردیبهشت) رهبر معظم انقلاب به مناسبت هفتهی کارگر در ارتباطی تصویری با هفت مجموعه کارگری گفتگو کردند. رهبر انقلاب در ابتدای عرایض خود با بیان اینکه در هفته کارگر باید روی رعایت حقوق نیروی کار تاکید شود فرمودند: حقوق طبیعی، دستمزد عادلانه و پرداخت منظم و بدون تأخیر، ثبات اشتغال یعنی امنیت شغلی، مسئله بیمه، مسئله آموزش، مسئله خدمات رفاهی و مسئله بهداشت و درمان؛ اینها چیزهایی است که جزو حقوق کارگران است و این وظایف طبیعی کارفرماست.
ایشان همچنین فرمودند: رفع مشکلات جامعه کارگری یکی از مسائل مهم است که باید نسبت به آن اهتمام شود. رهبر انقلاب، کارگر و کارفرما را دو ستون اصلی رشد و پیشرفت اقتصادی خواندند و با اشاره به شکایت برخی افراد از مصوباتی که نظر کارگر در آنها ملاحظه نشده است، افزودند: این مقررات حتماً باید با نگاه عادلانه تنظیم شود.
در واقع انتقاد رهبری به مصوبهی حداقل حقوق و دستمزد کارگران در سال ۹۹ که ماه گذشته در شورای عالی کار و بدون رضایت کارگران تصویب شد اشاره دارد. در همین رابطه با حمید حاجاسماعیلی؛ پژوهشگر و فعال بازار کار و کارگری گفتگوکردیم که در ادامه مشاهده میکنید.
نظر شما در مورد انتقاد رهبری نسبت به حق و حقوق کارگران چیست و این انتقاد مشخص چه جنبههایی دارد؟ دولت با تحمیل نظراتش به کارگران در شورای کار نشان داد به سه جانبه گرایی اعتقادی ندارد اقدام دولت در تعیین حداقل دستمزد کارگران برخلاف مصوبه مجلس و در جهت خلاف مولفههای ماده۴۱ قانون کار بود. این اقدام موجی از انتقادات را در جامعه کارگری به دنبال داشت و باعث نارضایتی کارگران در شرایط سخت تحریمی و فشار اقتصادی بود. چنین اقداماتی از طرف دولت باعث بی اثر کردن نهادهای تخصصی در کشور میشود علاوه بر این کارگران بی اعتماد میشوند به تصمیماتی که دولت و نهادهای حاکمیتی در خصوص عدم رعایت قانون و عدم توجه به حقوق آنها در کشور میگیرند.
تکرار چنین اتفاقاتی باعث میشود که کارگران این تصور را پیدا کنند که دولت تعهدی به رعایت قانون در کشور ندارد. دولت مجری قانون است و باید دغدغه و نگرانی رعایت قانون را در کشور داشته باشد نباید خودش چنین شرایطی را ایجاد کند که هر زمانی عدم اجرای قانون را در کشور رقم بزند یا به رعایت مسائل قانونی که کاملا شفاف است بی توجهی کند. به نظر من واکنش رهبری دو جنبه اساسی داشت که باید به هر دوی ان جنبهها توجه جدی کنیم؛ یکی اینکه دولت را موظف دانست که باید دغدغه معیشت و نیازهای خانوادههای کارگری را داشته باشند اهمیت دادن رهبری بر مسئله حضور و تاثیرگذاری کارگران در بازار و اقتصاد کشور در فعالیت کارخانهها نشان دهنده این است حتما باید به نیازهای انها توجه شود معیشت انها باید مورد توجه باشد رضایت انها حتما باید مورد توجه دولت قرار بگیرد حمایتهای درست و همه جانبهای دولت از انها باید انجام شود.
دومین موضوع رعایت قانون بود توجه کنید که انچه اتفاق افتاده بود و این واکنشها را در جامعه ایجاد کرد و رهبری واکنش نشان داد نشان دهنده این است که قانون رعایت نشده است. ما توجه جدی به معیشت کارگران نکردیم باید سه جانبه گرایی مشارکت کارگران در تصمیمات قانونی و در نهادهایی که برای انها حق رای و کرسی در نظر گرفته شده رعایت شود. بیشتر بخوانید:
اهمیت رعایت حق و حقوق کارگر و تامین حداقل معیشت آنها را در چرخهی اقتصادی کشور چگونه میدانید؟ اقدامات و فضایی که در شرایط کرونا در کشور ایجاد شد درسهای زیادی برای کشور داشت این تجربه خوبی است وقتی در کشور هدف مشترکی را دنبال میکنیم، وقتی ضریب عمومی برای انجام یک کار مشترک در کشور افزایش پیدا میکند یا همبستگی ملی برای اقدام مشترک در کشور شکل میگیرد میتواند راهگشا باشد، بالاخره در شوک کرونا ابتدا فکر میکردیم با یک بحران اساسی روبه رو شده ایم، اما دیدیم خیلی از نیازهای کشور را در عرصه پیشگیری، مبارزه و درمان ویروس کرونا توانستیم مهیا کنیم، لجستیک گستردهای برای تهیه و تامین مواد شوینده، الکل، مواد ضدعفونی، ماسک، دستکش و حتی وسایل پزشکی مثل دستگاه تنفسی در مدت کوتاهی در کشور فراهم شد این میتواند واقعا یک الگو و سرمشق برای بقیه کارهای تولیدی و فعالیتهای بازار کار باشد همین نیروی کار و کارگران اینها را تولید کردند باید آنها را جدی بگیریم کارگران مجموعهای از سرمایه نیروی انسانی کشور هستند میتوانند کار کنند خلاقیت و نوآوری داشته باشند بهره وری را بالا ببرند دانش کشور را در عرصههای مختلف ارتقا بدهند سطح کارها را با استفاده از تکنولوژی نوین و روز دنیا توسعه بدهند اینها مسائل و موضوعاتی است که همه در حوزه نیروی انسانی و نیروی کار مطرح است باید به اینها توجه کنیم.
وقتی فضا در کشور فضای خوبی باشد اعتماد عمومی شکل بگیرد وقتی دولت و بقیه نهادهای حاکمیتی از نیروی کار به عنوان سرمایه بزرگ کار حمایت کنند نه تنها در بحران همبستگی ایجاد می شود بلکه برعکس در شرایط طبیعی هم می توانیم هدفهای مشترک برای توسعه کشور داشته باشیم به این معنی که ما باید ابزارهای لازم برای فعالیت کارگران را فراهم کنیم شرایطی برای بازار کار فراهم کنیم که کارگر بدون دغدغه کار کند و تمام انرژی خود را مصروف کار کند. اگر کارگر دغدغه و مشکلات معیشتیش برطرف شود و کرامتش حفظ شود میتواند بهتر فکر و فعالیت کند تا کار توسعه یابد، به نظرم این موضوعات در بحثهای حمایت کارگران مطرح است نباید جنبههای این موضوع را به صورت موقت و کوتاه مدت ببینیم بلکه باید مسائل را ریشهای و عمیق و ساختاری دنبال کنیم. کارگران زمانی میتوانند در ساختار اقتصادی کشور نقش اساسی داشته باشند که فضا و امکانات برای آنها فراهم شود و حمایت شوند تا دانش و خلاقیت آنها بروز و ظهور یابد.
آیا با افزایش بیشتر حداقل حقوق کارگران طبق قانون و به اندازهی تورم بهره وری نیروی کار افزایش یافته و کارگران هم به حق و حقوق خود میرسند؟ مدیریت منابع انسانی شامل موضوعات مختلفی است که در حوزه توجه به نیروی کار مطرح است فقط صرف اینکه دستمزدی پرداخت کنیم کافی نیست. حتما باید جنبههای مختلف نیازهای کارگران و امنیت شغلی و میشت خانواده هایشان را مد نظر داشته باشیم تا آنها به راحتی کار کنند. دغدغه آینده، تامین نیازهای ضروری زندگی، مشکلات فرزندان و مسائل آموزشی فرهنگی و مسکن همه دغدغههایی است که انرژی کارگر را میگیرد. حتما باید به جنبههای روانشناختی و جامعه شناختی چالشهای کارگری در کشور توجه کنیم چیزی که کمتر مورد توجه مسئولین، کارفرمایان و دست اندکاران قرار میگیرد.
در بحران کرونا دیدیم که خوب مدیریت کردیم و کشور نمره قابل قبولی داشت بخش مهمی از این موفقیت از فعالیت خالصانه و با انرژی نیروی کار بخش درمان و تولید کشور نشات گرفت که علت آن عشق به مردم و کشور بود، بنابراین اگر در تمام عرصهها و در طول زمان به معیشت و زندگی کارگران توجه داشته باشیم در نهایت تمام کشور اعم از دولت، تولیدکنندگان و فعالان اقتصادی نیز منتفع خواهند شد و جهش تولید و پیشرفت اقتصادی شکل خواهد گرفت. امیدوارم با ورود رهبری به این مسئلهی اساسی دولت هر چه زودتر برای جبران تضعیع حقوق کارگران و توجه به معیشت آنان اقدامات لازم را انجام دهد.