کاربرد شیمی در زندگی روزمره | قسمت ۲
به گزارش خبرنگار فناوری خبرگزاری دانشجو، از آنجایی که کاربرد علوم مختلف در زندگی روزمره یکی از سوالات پرتکرار و همیشگی محصلان در کلاس‌های درس است بر آن شدیم تا بخشی از کاربرد‌های علوم گوناگون را به تفکیک مطرح کنیم. این قسمت شیمی و کاربردش در بدن!
اگر از شما پرسیده شود بعد از شنیدن کلمه «شیمی» بلافاصله چه چیزی به ذهنتان خطور می‌کند، مطمئنا خود را در یک آزمایشگاه شیمی کنار ابزار آزمایشگاهی مختلف تصور می‌کنید. اینطور نیست؟ اما اگر به دنیای اطراف خود دقت کنید، واکنش‌های شیمیایی بی‌نهایتی در هر لحظه رخ می‌دهد. پس می‌توان به درستی گفت که شیمی بخش بزرگی از زندگی روزمره شما را تشکیل می‌دهد. عنصر کربن اساس واحدهای آلی، معدنی و آلی- فلزی است. دقیقا وقتی خواب هستید تا زمانی که بیدار شوید، واکنش‌هاش شیمیایی نامحدودی در سلول‌های بدن شما رخ می‌دهد. حتی وقتی بیدار می‌شوید، تمام فعالیت‌های روزانه شما از نوشیدن آب، حمام رفتن، پختن غذا، تمیزکاری، خندیدن یا حتی گریه کردن با فرآیند‌های شیمیایی مختلفی هدایت می‌شوند.
ساختار بدن
بدن شما مکان شگفت‌انگیزی است. کربن و اکسیژن دو عنصر ضروری بدن هستند. عناصر دیگری که در بدن شما حضور دارند مانند نیتروژن، فسفر، هیدروژن، کلسیم، پتاسیم، گوگرد، منیزیم و ... نیز نقش حیاتی در واکنش‌ها ایفا می‌کنند.
| عنصر | درصد عنصر در بدن | عملکرد |
| اکسیژن | 65 | حلال- تنظیم کننده فشار و دمای اسمزی |
| کربن | 18 | منبع انرژی- واحدهای سازنده در بدن |
| هیدروژن | 10 | موجود در آب و تمام مولکول‌های آلی |
| نیتروژن | 3 | موجود در پروتئین‌ها و نوکلئیک اسیدها |
| کلسیم | 1.5 | نقش حیاتی برای انقباض عضلات |
| فسفر | 1 | بافر خون- استحکام بخشی به استخوان و دندان |
| پتاسیم | 0.35 | الکترولیت- کمک کننده در انتقال پیام عصبی - تنظیم کننده ضربان قلب |
شیمی احساسات!
وقتی شما احساس شادی، نشاط، غم، آرامش یا استرس دارید؛ واکنش‌های شیمیایی زیادی در بدنتان رخ می‌دهد. این موضوع به دلیل پیام‌رسان‌های شیمیایی به نام انتقال دهنده‌های عصبی است که وقتی عاشق می‌شوید، گریه می‌کنید، خوشحالید یا هر حسی که دارید در مغز شما آزاد می‌شوند.
شیمی در یک پیاز
تا به حال فکر کرده‌اید چرا وقتی پیاز خورد می‌کنید اشک می‌ریزید؟ این موضوع یک مفهوم شیمیایی دارد. به محض اینکه یک پیاز را نصف می‌کنید از سولفواکسید آمینواسید آن ماده‌ای به نام سولفونیک اکسید شکل می‌گیرد که مسئول ایجاد گاز فراری به ناک پروپانتیول S-اکسید است و تولید اشک در چشم را تحریک می‌کند برای همین شما هنگام خورد کردن پیاز گریه می‌کنید.
وقتی شما احساس شادی، نشاط، غم، آرامش یا استرس دارید؛ واکنش‌های شیمیایی زیادی در بدنتان رخ می‌دهد. این موضوع به دلیل پیام‌رسان‌های شیمیایی به نام انتقال دهنده‌های عصبی است که وقتی عاشق می‌شوید، گریه می‌کنید، خوشحالید یا هر حسی که دارید در مغز شما آزاد می‌شوند.
شیمی در یک پیاز
تا به حال فکر کرده‌اید چرا وقتی پیاز خورد می‌کنید اشک می‌ریزید؟ این موضوع یک مفهوم شیمیایی دارد. به محض اینکه یک پیاز را نصف می‌کنید از سولفواکسید آمینواسید آن ماده‌ای به نام سولفونیک اکسید شکل می‌گیرد که مسئول ایجاد گاز فراری به ناک پروپانتیول S-اکسید است و تولید اشک در چشم را تحریک می‌کند برای همین شما هنگام خورد کردن پیاز گریه می‌کنید.
شیمی در نگهداری مواد غذایی
در صورتی که نوشته‌های روی بطری سس گوجه، مربا یا ترشی را دیده باشید قطعا لیستی از مواد شیمیایی که روی آن نوشته شده نیز به چشمتان خورده است؛ اما آن‌ها چیست؟ این مواد شیمیایی به عنوان نگهدارنده موادغذایی شناخته می‌شوند که رشد میکروارگانیسم‌ها در موادغذایی را به تاخیر می‌اندازند.
این مواد نگهدارنده نه تنها مانع رشد باکتری‌ها، ویروس‌ها و قارچ‌ها می‌شوند، بلکه از اکسیداسیون چربی‌ها نیز جلوگیری می‌کند. رایج‌ترین نگهدارنده‌های شیمیایی مواد غذایی عبارتند از بنزوات سدیم، اسید سوربیک، سوربات پتاسیم، سوربات کلسیم، سوربات سدیم، اسید پروپیونیک و نمک‌های اسید نیتروژن.
کرم‌های ضد آفتاب
قبل از بیرون رفتن در یک روز آفتابی، استفاده از کرم ضدآفتاب یک نکته بسیار مهم است. حتی قانون نهفته در استفاده از ضدآفتاب، به شیمی برمی‌گردد. ضدآفتاب از ترکیبات آلی و معدنی به عنوان فیلتر برای اشعه فرابنفش استفاده می‌کند. آن‌ها حاوی ترکیبات پیچیده‌ای مانند زینک‌اکسید یا تیتانیوم اکسید هستند که از ورود اشعه فرابنفش به لایه‌های عمیق پوست جلوگیری می‌کنند.
ارسال نظرات