آئین‌نامه داخلی؛ علت چینش بد کمیسیون‌های مجلس / چند نفر از اعضا با کمیسیون مربوطه مرتبط اند؟

گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، محمدمهدی احمدی؛ مجلس یازدهم با تمام فراز و نشیب‌هایی که روبه رو بود. بالاخره با تشکیل کمیسیون‌های تخصصی یک سر وشکل رسمی و جدی تری به خودگرفت و از هفته آینده می‌تواند به صورت جدی به مسائل و مشکلات کشور ورود کند.

درکمیسیون‌های تخصصی مجلس شورای اسلامی، گروه‌هایی از نمایندگان هستند که با هدف بررسی تخصصی طرح‌ها و لوایح مطرح شده در مجلس تشکیل می‌شوند.

به صورت معمول، طرح‌ها و لوایح مجلس ابتدا در کمیسیون‌های مربوط مورد بررسی کارشناسی قرار می‌گیرد و در هنگام طرح در صحن علنی مجلس، نظر نهایی کمیسیون پرسیده و اعلام می‌شود.

برپایه اصل ۶۶ قانون اساسی، تعداد کمیسیون‌ها و دوره تصدی نمایندگان در آن‌ها در آیین‌نامه داخلی مجلس مشخص خواهد شد و طبق آئین نامه داخلی مجلس هر کمیسیون می‌تواند با حداقل ۱۸ و حداکثر ۲۳ عضو تشکیل شود.

نحوه چینش کمیسیون ها چگونه بوده است؟

اما نکته‌ای که اینجا مطرح است، سوالاتی برای افراد رسانه‌ای و حتی مردم عام درباره موضوع نحوه چینش اعضای کمیسیون‌های تخصصی و حتی اعضای هیئت رئیسه کمیسیون‌ها به وجود آمده است.

برخی‌ها معتقد هستند که فرد یا افرادی در کمیسیون‌ها حضور دارند که نه تنها در این عرصه سابقه‌ای ندارند بلکه تحصیلاتی نیز در این حوزه هم ندارند. اما برای جواب این سوال باید اول نگاهی به آئین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی انداخت.

در آئین نامه داخلی مجلس و با استناد به تبصره ۱ ماده ۳۶ آیین نامه مجلس، نمایندگان بر اساس یک سری امتیازات از جمله مدرک تحصیلی، سوابق اجرایی، سابقه نمایندگی و سابقه عضویت در کمیسیون‌ها به عضویت در کمیسیون‌های تخصصی مجلس در می‌آیند.

اگر مدارک تحصیلی نمایندگان با کمیسیون مورد تقاضایشان همخوانی داشته باشد، آن‌ها می‌توانند امتیازات عضویت در آن کمیسیون را به‌دست بیاورند و بر اساس آیین‌نامه یک دستورالعملی تعیین شده که در آن میزان امتیازات هر نماینده مشخص شده است، بنابراین نمایندگان با توجه به امتیازاتشان در کمیسیون‌های ذی‌ربط عضو می‌شوند.

همچنین طبق ماده ۳۷ آیین‌نامه، هیئت رئیسه پس از دریافت نظر شعب و تعیین امتیاز و رتبه بندی، نسبت به تکثیر و توزیع گزارش آن اقدام می‌کند.

 

حال نگاهی به کمیسیون‌های تشکیل شده مجلس یازدهم انداخته ایم تا دریابیم نمایندگانی که عضو این کمیسیون‌ها شده اند آیا با کمیسیون مربوطه مرتبط هستند یا نه؟

 

حال با این آمار و ارقام که از کمیسیون‌های مجلس بدست آمده است؛ سوالی که پیش می‌آید این است که چرا افرادی در کمیسیون‌های تخصصی مجلس حضور دارند که هیچ ارتباط تحصیلی، شغلی و اجرایی با این کمیسیون‌ها ندارند؟

موسوی لارگانی عضو هیئت رئیسه مجلس در این باره به خبرنگار خبرگزاری دانشجو می‌گوید: تخلفی از سوی هیئت رئیسه مجلس مبنی بر چینش اعضا در کمیسیون‌ها صورت نگرفته است و هیئت رئیسه مجلس طبق آئین نامه داخلی مجلس عمل کرده است.

نکته‌ای که عضو هیئت رئیسه مجلس به آن اشاره کرده است این است که هیئت رئیسه مجلس در این نوع چینش مقصر نبوده آن چیزی که باعث شده است چنین اتفاقی برای کمیسیون‌های تخصصی مجلس بیفتد آئین نامه داخلی مجلس است که این آئین نامه در مجالس گذشته مصوب شده است.

وی همچنین بیان می‌کند: حتی برخی از نمایندگان اصرار دارند به کمیسیونی بروند که جزو علایق و سلایق آن‌ها است؛ از این رو فشار‌هایی به هیئت رئیسه مجلس وارد می‌سازند تا به کمیسیون مورد علاقه خود بروند.

عضو هیئت رئیسه مجلس تصریح می‌کند: مسئله طوری می‌شود که یک کمیسیون بالای ۷۰ نفر خواهان ورود دارد این درحالی است که برخی از کمیسیون‌ها خواهان کم یا اصلا خواهان نداشته باشند.

سوالی که در اینجا طرح می‌شود این است که مگر کمیسیون‌هایی خواهان بالا چه چیزی در درون خود دارد که عده‌ای سعی و تلاش دارند تا عضو این کمیسیون‌ها شوند؟ این درحالی است که برخی از کمیسیون‌های حیاتی مجلس که برای کشور جزء اولویت‌ها به حساب می‌آید خالی از اعضا بماند.

در این باره مرتضی آقاتهرانی رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس، به خبرنگار خبرگزاری دانشجو می‌گوید: شاید این کمیسیون‌های با خواهان پایین سفر‌های خارجی، بودجه و... نداشته باشند از این رو برای نمایندگان مجلس متاسف هستم که نسبت به چنین کمیسیون‌هایی دارای اهمیت، کم لطفی دارند.

همچنین حسن نوروزی نماینده رباط کزیم در مجلس در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجو، اظهار داشت: متاسفانه بیش از ۷۰ نفر خواهان ورود به کمیسیون برنامه و بودجه و بیش از ۵۰ نفر خواهان ورود به کمیسیون امنیت ملی بودند.

وی ادامه داد: سوالی که است کمیسیون امنیت ملی آنچنان طرح و لوایح مرتبط ندارد که اعضای آن بخواهند به آن‌ها رسیدگی کنند پس چرا خواهان دارد. شاید به خاطر سفر‌های خارجی کمیسیون است که نمایندگان علاقه دارند به این کمیسیون بروند.

در پایان باید گفت نمی‌توان ایرادی به هیئت رئیسه مجلس و حتی نمایندگان مجلس گرفت. آن چیزی که باعث شده است چنین چینش بدی در کمیسیون‌های تخصصی مجلس اتفاق بیفتد آئین نامه داخلی مجلس است که باید مجلس یازدهم و هیئت رئیسه در جهت اصلاح آن گام بردارد.