وضعیت نابسامان هیئت علمی‌های دانشگاه فرهنگیان / اختصاص ۴۰۰ سهمیه جذب هیئت علمی چه شد؟

گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو- فاطمه قره داغی؛ بخش اعظمی از ارزش و اعتبار هر دانشگاه وابسته به کیفیت اساتید وهیئت علمی‌های آن است. خصوصا اگر آن دانشگاه از چنان اهمیتی برخوردار باشد که رهبر انقلاب شخصا به آنجا برود و به وضوح درخصوص ضعف و کمبود اساتید و هیئت علمی‌های آن بگوید و درخواست اهتمام ویژه مسئولین دخیل در این امر را داشته باشد. دانشگاه فرهنگیان دانشگاهی است که وظیفه تامین و تربیت معلمانی را دارد که تربیت نسل آینده کشورمان را برعهده دارند و بی شک سهم عظیمی از تحول کشور را عهده دار هستند.

 

طی صحبت‌هایی که با برخی از دانشجویان این دانشگاه داشتیم، علی رغم وجود مسائل و مشکلات صنفی و رفاهی بسیار، شکایت و گله عده کثیری از آنان سطح علمی وآموزشی پایین برخی اساتید این دانشگاه بود. ضعفی که باعث دلسردی دانشجویان و همچنین عدم رشد علمی و مهارتی لازم برای معلمی کردن در آینده می‌شود. دانشگاه فرهنگیان هم اکنون با کمبود شدید هیئت علمی مواجه است و با توجه به ماهیت دانشگاه، بهبود این وضعیت وابسته به هماهنگی و همکاری نهاد‌های مختلف می‌باشد. البته اینطور به نظر می‌رسد که دانشگاه نیز باید تغییراتی در آئین نامه جذب هیئت علمی ایجاد کند تا بتواند در راستای رسالت خود به درستی گام بردارد.

شرایط هیئت علمی‌های این دانشگاه با سایر دانشگاه‌ها متفاوت است. برخی از هیئت علمی‌ها همان مدرسین سابق تربیت معلم هستند که طبق مصوبات هیات امنا باید تطبیق وضعیت شده و هیئت علمی رسمی این دانشگاه می‌شدند. در این بین تعدادی این مرحله را سپری کردند، ولی حکم تعدادی دیگر ممهور به مهر وزارت علوم نشد و به دلایل متفاوت مورد تایید وزارت علوم قرار نگرفتند. این افراد تحت عنوان هیئت علمی داخلی و در واقع بر اساس آئین نامه کارکنان عادی مشغول به فعالیت هستند. سایر هیئت علمی‌ها نیز طی فراخوان‌های سالیان اخیر جذب دانشگاه فرهنگیان شده اند. در این راستا به گفتگو با طاهر روشندل، معاون آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه فرهنگیان پیرامون هیئت علمی‌های دانشگاه فرهنگیان پرداختیم.

 

دانشگاه فرهنگیان دانشگاه نوپایی است و از همان ابتدا یک سری مسائل بنیادین در حوزه هیئت علمی داشته است. درخصوص سوال شما مبنی بر تعداد هیئت علمی ها‌ی کنونی باید بگویم که بستگی دارد مبنای تعریف ما چه باشد. هیئت علمی‌هایی که مورد تایید وزارت علوم باشند، ۸۲۰ عدد نیست. تقریبا نصف این هیئت علمی‌ها یعنی ۴۰۰ نفر ممهور به مهر وزارت علوم نشده اند و تحت عنوان هیئت علمی داخلی مشغول به فعالیت اند. از این تعداد حدود ۲۵۰ نفر نیز در سنوات اخیر از سوی فراخوان‌ها جذب شده اند و مابقی تطبیقی هستند.

 

بله درسته. درحال حاضر نسبت استاد به دانشجو در دانشگاه فرهنگیان یک به ۸۱ است که نامطلوب بوده و با استاندارد‌ها فاصله داریم. می‌توان گفت تا سال ۱۴۰۴ حدود ۸۰ درصد از این اساتید نیز بازنشسته می‌شوند. البته دانشگاه از این بزرگواران یک تعهد ۱۰ ساله برای مرتفع شدن نیاز‌های دانشگاه گرفته است که البته یک طرفه می‌باشد. باید بگویم که به صورت کلی یک آئیین نامه برای اعضای هیئت علمی و یک آئین نامه برای اعضای غیرهیئت علمی وجود دارد. افرادی که ممهور شده اند اگر استادیار بمانند و ارتقا پیدا نکنند با ۳۰ سال سابقه بازنشسته می‌شوند؛ اما اگر به مرتبه بالاتر ارتقا پیدا کنند تا ۷۰ سالگی می‌توانند در خدمت دانشگاه باشند. اما به صورت کلی ما سعی داریم بازنشستگی این افراد را تمدید کنیم، ولی با توجه به قوانینی که برای بازنشستگی وجود دارد، معلوم نیست موفق به انجام این کار شویم یا خیر.
 

با توجه به تشریف فرمایی مقام معظم رهبری به دانشگاه فرهنگان و وضعیت نا به سامان هیئت علمی‌ها و اساتید؛ در سال ۹۷ یک مصوبه‌ای درهیات امنای دانشگاه مبنی براختصاص ۴۰۰ ردیف هیئت علمی مصوب شد. قرار بر این بود که با همکاری سازمان امور استخدامی و وزارت علوم این اتفاق رقم بخورد که متاسفانه در عمل این همکاری به خوبی صورت نگرفت و این مسئله متوقف ماند. مسئله‌ی دیگر محدودیت بودجه‌ای و مشکلاتی در تامین اعتبار بود که مزید بر علت شد. از طرفی دانشگاه در این سال‌ها جذب حداکثری داشته است و روند جذب هیئت علمی نیز زمان بر است و اگر هم اکنون نیز این ردیف اختصاص پیدا کند، حدود دوسال زمان می‌برد. به صورت کلی این مسائل منجر به عدم تعادل نسبت هیئت علمی به دانشجو شده است.
 

هر فراخوان ۵۰ نفر که در سال می‌شود ۱۰۰ نفر. از تعداد سهمیه موجود در هرسال حدود ۱۰ الی ۱۵ درصد شکاف جذب داریم و ردیف‌های باقی مانده در فراخوان بعدی جذب می‌شوند.
 

 

حقیقت این است که بخشی از سرعت عمل مربوط به دانشگاه است. با توجه به ماهیت خاص دانشگاه و حاکمیتی و ارزشی بودن آن، فرایند‌های مربوط به صلاحیت‌های عمومی، استعلام‌های مختلف و... زمان بر بوده و محدودیت ایجاد می‌کند. این در حالی است که در دانشگاه‌های دیگر این محدودیت‌ها وجود ندارد. در جذب دانشجو هم به همین شکل است. مصاحبه و گزینش و... زمان بر است. در حال حاضر پرونده‌هایی از سال ۹۷ مانده است که هنوز صلاحیت‌های عمومی و... متقاضیان استعلام نشده است. البته به لحاظ زمانی در دیگر دانشگاه‌ها نیز همین مقدار زمان می‌برد. بنده هیئت علمی دانشگاه تهران هستم، آنجا نیز همینطور زمان بر است.

 

کمیسیون دائمی هیئت امنا اخیرا طرحی را تصویب کرده است که طبق آن بتوانیم آئین نامه مدرسی را احیا کنیم. به این معنی که بتوانیم با درنظر گرفتن حقوق مادی و معنوی، از ظرفیت افرادی که امکان تطبیق وضعیت برایشان وجود ندارد، استفاده کنیم.

بخش دیگری در این آئین نامه مربوط به مامورین آموزشی می‌باشد. قصد بر این است که طی یک فرایندی افرادی که صلاحیت‌های لازم را دارند از آموزش و پرورش به دانشگاه فرهنگیان منتقل کنیم. البته این افراد هیئت علمی نمی‌شوند، ولی از آنجایی که دانشگاه فرهنگیان دانشگاه ماموریت محوری است و آموزش نسبت به پژوهش از اهمیت بیشتری برخوردار است؛ با استفاده ازاین مدرسین توانمند که تجربه معلمی را دارند؛ می‌توانیم نیاز‌های خود را مرتفع کنیم.

 

به عنوان راه حل سوم؛ در این آئین نامه بخشی هم وجود دارد تحت عنوان افرادی که جزو کارکنان دانشگاه هستند و مدرک دکتری از دانشگاه‌های معتبر را دارند، ولی شرایط تبدیل کارشناس به هیئت علمی را ندارند. دانشگاه با اخذ تعهد از این افراد، آنان را به عنوان کادر آموزشی برای گذر از این مرحله به کار بگیرد، زیرا پس از چند سال هم نیاز آموزش و پرورش فروکش می‌کند. منتها با این تعهد که هرموقع که نیاز دانشگاه مرتفع شد آن‌ها برگردند و در پست اداریشان مشغول به کار شوند.

از سوی دیگر ما پییگیر اختصاص ۴۰۰ ردیف هیئت علمی نیز هستیم تا ان شاالله محقق شود. راه حل نهایی هم بحث انتقال از دانشگاه‌های دیگر است که این مدت تعدادی از طریق جذب شده اند.
 

طرح ۱۰۰۳۱ یک برنامه ایده آل است و تا اجرای آن فاصله داریم. اما در صورت اجرا شدن این طرح نیز برای هیئت علمی‌ها مشکلی وجو ندارد و فقط ساختار تغییر می‌کند و در این حد است که هیئت علمی‌ها از شهرستان‌ها به مرکز استان‌ها منتقل می‌شوند.

 

بر اساس مطالعاتی که انجام داده ایم؛ برآورد ما ۲۰۸۰ هیئت علمی تا سال ۱۴۰۴ می‌باشد که به یک پایداری برسیم.