روایت جعفر دهقان از رونق تلویزیون با سریال‌های الف‌ویژه

 به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، نام جعفر دهقان برای مخاطبین پروپاقرص تلویزیون نام آشنایی است، چرا که بار‌ها در قامت هنرمند اصیل و کاربلد، نقش‌های مهمی در مردان آنجلس، مریم مقدس و یوسف پیامبر ایفا کرد. هنوز هم به‌گفته خود دهقان، بسیاری از مردم او را در محافل عمومی به نام پوتیفار صدا می‌زنند! یا نقش منفی او را در مختارنامه یاد می‌کنند.

بازیگری که همیشه در نقش‌های مختلف، عیار پرزور توانمندی‌اش را به‌رخ هم‌کسوت‌های خودش کشیده است. او همچنین با نقش‌آفرینی ویژه رضاخان در سریال "معمای شاه" کار ویژه دیگری در کارنامه‌اش به یادگار گذاشت. این بازیگر پیشکسوت یادآور می‌شود که قبل از "معمای شاه"، در سریال به محاق رفته "سرزمین کهن" هم به شکل کوتاه نقش رضاخان را بازی کرده است.

دهقان می‌گوید که در هنگام ایفای نقش رضاخان در سریال معمای شاه به بازی دیگر هنرپیشه‌هایی که پیش از او این نقش را بازی کرده بودند، فکر نمی‌کرده و تمام توانش را به کار گرفته تا رضاخان واقعی و منطبق با فیلمنامه سریال را در معرض دید مخاطبان قرار دهد. دهقان در عین حال آرزو می‌کند که‌ای کاش روزی فرا برسد تا سریال مستقلی درباره شخصیت رضاخان ساخته شود و البته ایفاگر آن نقش هم خود او باشد.

به باور او، رضاخانی که در معمای شاه نشان داده می‌شود، بسیار به واقعیت‌های تاریخی نزدیک است و تحقیقات زیاد و گسترده‌ای بر روی این شخصیت پیش از ساخت سریال صورت گرفته بوده. جعفر دهقان علاوه بر "معمای شاه" بازی در سریال‌های دیگری همچون یوسف پیامبر، مردان آنجلس، گذر از رنج‌ها، سر دلبران، سرزمین کهن، مختارنامه و مریم مقدس را در کارنامه هنری خود دارد.

سریال "معمای شاه" این روز‌ها در شبکه آی‌فیلم پخش می‌شود و به تازگی سریال "ایل‌دا" با نقش‌آفرینی ویژه‌اش در شبکه یک سیما به پایان رسیده است. او درباره نقش ویژه‌اش در این مجموعه تلویزیونی و نگاهی به کار‌های الف ویژه گفت‌وگویی داشته که در ادامه مشروح آن را می‌خوانید:

جای تأسف دارد که برخی فقط به‌سراغ یک عده رفته‌اند و از این‌همه اصالت و هنرنمایی پیشکسوتان ما غافل شده‌اند. واقعاً پا به سن گذاشتن دلیل بر ناتوانی بازیگر نیست. اتفاقاً تجربه هنرمند هرچه بیشتر باشد به شکوه هنرنمایی‌اش و استفاده بهتر مخاطب کمک می‌کند. به این بازیگران پیشکسوت پیشنهاد‌های زیادی می‌شود منتها فیلمنامه‌ها و نقش‌ها در شأن این بزرگان نیست.

این موضوع برمی‌گردد به سیاستگذاری‌های مسئولین سیما که بایستی برنامه‌ریزی‌ها و کارشناسی‌های اصولی‌تری نسبت به مقوله سریال‌سازی داشته باشند. در عین تقسیم‌بندی درست ژانرها، موضوعات متناسب با امروز جامعه انتخاب کنند نه اینکه کماکان شاهد بازپخش سریال‌های تکراری دهه‌های ۱۳۷۰ و ۱۳۸۰ باشیم. خبر‌هایی از ساخت کار‌های الف ویژه رسانه‌ای شده که رونق این فضا می‌تواند فضای سریال‌سازی تلویزیون را متحول کند.

در ابتدا باید بگویم که من قبل از "معمای شاه" در سریال "سرزمین کهن" هم نقش رضاخان را بازی کرده بودم که البته خیلی کوتاه بود و فرصت پخش هم پیدا نکرد. رضاخان حتی در سریال "معمای شاه" نقش خیلی پُررنگی ندارد و حضورش به قسمت‌های مربوط به اشغال ایران توسط متفقین خلاصه می‌شود. به عنوان یک بازیگر سعی کردم رضاخان را آن‌گونه که بوده و در تاریخ آمده است، بازی کنم تا برای مخاطب هم باورپذیر باشد. به هر حال، او برای سال‌هایی در مقام سلطنت بوده و ویژگی‌ها و خصوصیات اخلاقی منحصر به فرد خودش را داشته است.

درباره رضاخان در قیاس با بسیاری از چهره‌های سیاسی و تاریخی معاصر، اسناد خوبی وجود دارد. علاوه بر کتاب‌ها و خاطراتی که درباره دوران سلطنت و چگونگی به پادشاهی رسیدنش نوشته شده، فیلم‌هایی هم از این شخصیت موجود است. حتی وقتی صحبت بازی در سریال "معمای شاه" جدّی شد، بعضی از این کتاب‌ها را تهیه و مطالعه کردم. فیلم‌های مستند‌ها را هم با اینکه قبلاً دیده بودم، این مرتبه با دقت بیشتری تماشا کردم. سعی کردم حالت نگاه کردن، حرف زدن و حتی ایستادن و راه رفتن او را به خوبی نگاه کنم تا در بازی‌ام اجرا کنم.

رضاخان دیکتاتور خشنی بوده و فکر نمی‌کنم کسی در این واقعیت شک داشته باشد. قبل از نوشتن فیلمنامه "معمای شاه" تیم تحقیقاتی، پژوهش‌های مفصلی درباره بازه زمانی که قرار بود در سریال روایت شود، انجام داده بودند. تمام اسناد مکتوب، صوتی و تصویری رصد شده و درباره هر یک از شخصیت‌ها مطالعات و تحقیقات مفصلی شده بود. فکر می‌کنم آنچه از رضاخان در این سریال تلویزیونی دیده می‌شود، بسیار به خود واقعی این شخصیت نزدیک است. به نظرم جا دارد که سریال مستقلی درباره این شخصیت ساخته شود.

بله صددرصد. یعنی این کاراکتر و نقش همچنان برایتان جذابیت دارد، البته اتفاقاً به نظر من اگر روزی سریالی درباره زندگی رضاخان ساخته شود. آن وقت می‌توان به عنوان یک بازیگر، کار‌های بزرگی کرد.

راستش اصلا به این موضوع فکر نکردم. همه توانم را به کار گرفتم تا آن رضاخانی را که در فیلمنامه و مد نظر کارگردان بود در سریال "معمای شاه" به نمایش بگذارم. سعی کردم یک رضاخان واقعی را بازی کنم و در معرض دید بیننده قرار دهم.

در مجموع بله. البته همان طور که گفتم دوست داشتم نقشم در سریال پررنگ‌تر بود، اما از بازی خودم راضی‌ام. در زمان پخش سریال بسیاری از مردم در خیابان اظهار لطف می‌کردند و می‌گفتند شما واقعی‌ترین رضاخانی هستید که تا به امروز دیده بودیم. همین موضوع نشان می‌دهد که من در کارم موفق بوده‌ام. وقتی مخاطب با نقشی ارتباط برقرار می‌کند مثل پوتیفار و حتی مصعب؛ یعنی بازیگر در کارش موفق بوده و از پس نقش برآمده است. البته شباهت ظاهری هم با رضاخان هم شاید در خوب درآمدن نقش بی تأثیر نبوده باشد.

یکی از نقاط قوت اصلی سریال چهره‌پردازی فوق‌العاده است. چهره بازیگران خیلی به واقعیت نزدیک و حتی در بسیاری از موارد کاملاً شبیه بود. همین موضوع برای مخاطب جذاب به نظر می‌رسید. تمام عوامل از کارگردان و نیرو‌های فنی گرفته تا بازیگران، همه تلاش‌شان را به کار گرفتند تا نتیجه خوبی حاصل شود. محمدرضا ورزی کارگردان شناخته شده‌ای در حوزه ساخت آثار تاریخی است و به این ژانر تسلط دارد.

در مورد انتقادات هم باید بگویم، بسیاری از این انتقادات به خصوص در زمان پخش اول سریال عجولانه بود. بخش عمده انتقادات به نوع روایت و نگاه به تاریخ مربوط می‌شد وگرنه "معمای‌شاه" سریال خوش ساخت و ماندگاری است.

بعد از پایان بازی‌ام در سریال "ایل‌دا" این روز‌ها در خانه هستم و استراحت می‌کنم.