زیر و بم آمار تولید در سینمای ایران و پیش بینیها برای "قهرمان" فرهادی و ...
زیر و بم آمار تولید در سینمای ایران و پیش بینیها برای "قهرمان" فرهادی و ...
"با احتساب فیلمهای به نمایش آمده در جشنواره فجر گذشته (۳۱ عنوان)، فیلمهای اکران عمومی شده (۹ عنوان)، فیلمهای به نمایش درآمده در جشنواره کودک اصفهان (۲۰ عنوان) و فیلمهای حضور یافته در جشنوارههای بین المللی (۲۵ عنوان)، در مجموع ۸۵ فیلم بلند از مجموع ۲۷۲ فیلم، مُهر تولید سال ۲۰۲۰ خورده و البته امکان افزایش این آمار تا پایان سال میلادی هم هست. پس با احتساب امکان ارائه فیلمهای جشنواره اصفهان، تعداد ۲۰۷ عنوان فیلم بلند را هم اکنون در مراحل آماده نمایش، پس از تولید و در حال فیلمبرداری داریم. "
محمد اطبایی کارشناس بین المللی سینمای ایران در مطلبی که اختصاصا در اختیار ایسنا گذاشته، درباره فیلمهای بلند ایرانی تولیدی سال ۹۸ و ۹۹، آورده است: "با انتشار فراخوان سی و نهمین جشنواره فیلم فجر و نشست رسانهای دبیر جشنواره، مشخص شد که این رویداد به احتمال بسیار برگزار خواهد شد، هر چند در شیوه برگزاری آن همچنان تردیدهایی وجود دارد. نظرات مختلفی از طرف مسئولان و دست اندرکاران سینما نیز در چند روز گذشته مطرح شده که البته به دنبال آن، تردیدهایی در خصوص امکان برپایی یک رویداد حضوری در میانه مشکلات و محدودیتهای ناشی از همه گیری بیماری کرونا و نیز نگرانیهایی بابت کمیت و کیفیت تولیدات سینمایی کشور در محافل مختلف هنری و سینمایی به میان آمده است.
با نگاهی به وضعیت تولید فیلمهای بلند داستانی و انیمیشن در دو سال ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹، دیدگاه واقعی تری نسبت به شرایط سینمای ایران در سال جاری و به ویژه جشنواره فیلم فجر پیش رو خواهیم داشت.
این دادهها حاصل پیگیری، رصد و ثبت اطلاعات تولید فیلمها در مراجع ذی صلاح، اطلاعات مندرج در رسانههای کشور و یا ارجاع شماری فیلمها به نگارنده و نیز نمایشهای در خارج از کشور فیلمها بوده و طبیعی است که تولیداتی همچنان در سکوت خبری در مراحل مختلف ساخت بوده که در این نوشتار ذکری از آن فیلمها نباشد.
نکته دیگر اینکه هر فیلم و پروژهای که فیلمبرداری آن آغاز شده باشد، در این آمار بوده و فیلمهای در مرحله پیش تولید مورد ملاحظه قرار نگرفتهاند و البته داستان همیشگی پروانه ساخت سینمایی و ویدئویی که برای بسیاری از مراکز دولتی و از جمله جشنواره فیلم فجر عاملی تعیین کننده در انتخاب فیلمها بوده و در اینجا، این مرزبندی وجود ندارد و یک فیلم بلند داستانی، یک فیلم بلند داستانی است، فارغ از آنکه پروانه آن سینمایی باشد یا ویدئویی و یا حتا دارای پروانهای باشد یا خیر!
طبق مستندات موجود، تعداد ۲۷۲ فیلم بلند از سال ۱۳۹۸ تا دوشنبه ۱۷ آذر، در مراحل مختلف تولید و نمایش قرار گرفته اند که از آن میان تعداد ۳۱ فیلم در جشنواره فیلم فجر سال گذشته به نمایش در آمده اند. از این تعداد ۹ فیلم به نمایش عمومی درآمده اند و ۱۰ فیلم بلند نیز در جشنوارهها و رویدادها در خارج از کشور حضور داشته اند.
تعداد ۱۸ فیلم بلند جدید (که شامل تولیدات سالهای قبلتر نمیشود) از ابتدای سال تاکنون به نمایش عمومی (اعم از نمایش در سینماها و یا آن لاین) درآمده که ۹ فیلم از تولیدات حاضر در فجر ۹۸ بودهاند. در این فاصله، تعداد ۲۰ فیلم بلند نیز در جشنواره فیلم کودک و نوجوان اصفهان به نمایش در آمدند که طبق مقررات واجد ارائه به جشنواره فیلم فجر خواهند بود.
در حوزه بین الملل نیر تعداد ۳۵ عنوان فیلم بلند داستانی محصول ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ تاکنون در جشنوارهها و رویدادهای جهانی به نمایش درآمده اند که ۱۰ فیلم از میان فیلمهای حاضر در جشنواره فجر ۹۸ بوده و ۲۵ عنوان نیز نمایش اول جهانی خود را در خارج از کشور داشته اند.
با احتساب فیلمهای به نمایش آمده در فجر گذشته (۳۱ عنوان)، فیلمهای اکران عمومی شده (۹ عنوان)، فیلمهای به نمایش درآمده در جشنواره کودک اصفهان (۲۰ عنوان) و فیلمهای حضور یافته در جشنوارههای بین المللی (۲۵ عنوان)، در مجموع ۸۵ فیلم بلند از مجموع ۲۷۲ فیلم، مُهر تولید سال ۲۰۲۰ خورده و البته امکان افزایش این آمار تا پایان سال میلادی هم هست. پس با احتساب امکان ارائه فیلمهای جشنواره اصفهان، تعداد ۲۰۷ عنوان فیلم بلند را هم اکنون در مراحل آماده نمایش، پس از تولید و در حال فیلمبرداری داریم. بی تردید شماری از این فیلمها در سال گذشته نیز به جشنواره فیلم فجر ارائه شده که بنا بر مقررات جشنواره فجر، واجد شرایط لازم برای ارائه به جشنواره فجر امسال نخواهند بود.
از ۳۵ فیلم بلند داستانی به نمایش درآمده در جشنوارههای بین المللی، تعداد قابل توجهی فیلمها در جشنوارههای با کیفیت خارجی به نمایش در آمده که عدم حضور این فیلمها در جشنواره فجر، فرصتی را از دوستداران سینمای ایران خواهد گرفت. شیطان وجود ندارد (محمد رسول اف، محصول ایران و آلمان و جمهوری چک) و نامو (نادر ساعی ور) در برلین، من اینجا هستم (عباس امینی)، نجیبه (مصطفی گندم کار) و گورکن (کاظم ملایی) در شانگهای، جنایت بی دقت (شهرام مکری) و دشت خاموش (احمد بهرامی) در ونیز، بندر بند (منیژه حکمت، محصول ایران و آلمان) و خط فرضی (فرنوش صمدی) در تورنتو، گربه سیاه (کریم امینی) در ورشو، کلاغها (نقی نعمتی، محصول ایران و کانادا)، بی سر (کاوه سجادی حسینی)، انیما (رضا گلچین) و مهاجر کوچولو (بتین قبادی، محصول ایران و ترکیه) در سائوپولو، مجبوریم (رضا درمیشیان) و تی تی (آیدا پناهنده) در توکیو و بوتاکس (کاوه مظاهری، محصول ایران و کانادا) در تورین از فیلمهای ایرانی بوده که در سال جاری میلادی در جشنوارههای معتبر به نمایش در آمده و شاید با تمهیدی مانند ایجاد بخشی جدیدی در جشنواره فجر (که پیش از این نیز با عنوان جشنواره جشنوارهها وجود داشت) امکان نمایش این آثار برای تماشاگران ایرانی هم فراهم شود، هر چند همین فیلمها هم شایستگی بررسی برای حضور در بخش مسابقه فجر را هم دارند.
از ۱۸۷ فیلم بلند داستانی به نمایش درنیامده (که فیلمهای حاضر در جشنواره اصفهان شامل نشده اند)، تعداد ۱۲۳ فیلم آماده نمایش بوده، ۴۹ فیلم در مرحله پس از تولید و ۱۵ فیلم در مرحله فیلمبرداری قرار دارند.
از میان فیلمهای آماده نمایش میتوان به لامینور (داریوش مهرجویی)، غایب (علی مصفا، ایران و جمهوری چک)، راند ۴ (علیرضا امینی)، سگها دیشب نخوابیدند (رامین رسولی، ایران و افغانستان)، خورشید همچنان میدرخشد/طلا خون (ابراهیم شیبانی)، شیرجه بزرگ (کریم لک زاده)، فیگور (پویا پارسا مقام)، تارا (محمد علی طالبی)، آنجا همان ساعت (سیروس الوند)، شهربانو (مریم بحر العلومی)، مرد نقرهای (محمد حسین لطیفی)، بی تار (جمیل رستمی)، بازیچه (محمد علی سجادی)، آینده (امیر پورکیان)، دست انداز (کمال تبریزی)، مقیمان ناکجا (شهاب حسینی)، شنگول و منگول (فرزاد دالوند- انیمیشن)، خوره (حسین قاسمی جامی)، درخت بنفش (امین اصلانی)، قاتل و وحشی (حمید نعمت الله)، مزرعه آبی (محمد دهفولی)، خط استوا (اصغر نعیمی)، جا مانده (افشین عامریان)، گواهی امضا (شهرام اسدزاده)، عروسی مردم (مجید توکلی)، سرزمین آبی (علی فخر موسوی)، دو سگ (امیر عزیزی)، شاه ماهی (نادر مقدس)، سگ بند (مهران احمدی)، مورچه خوار (شاهد احمدلو)، ستاره بازی (هاتف علیمردانی)، روی خط صفر (مهرداد غفارزاده و یوشیمایا جیمبو، ایران و ژاپن)، زنبور کارگر (افشین صادقی)، میجر (احسان عبدی پور)، زنی با ارابه چوبی (خداداد جلالی)، هستی و زمان (مانی باغبانی)، بی سرزمین (تورج اصلانی، ایران/عراق/سوریه)، احمد بای (جمال شورجه، ایران و الجزایر)، رمانتیسم عباد و توبا (کاوه صباغ زاده)، موافقت اصولی (امیر پورکیان) و صحنه زنی (علیرضا صمدی) اشاره داشت.
از فیلمهای در مرحله پس از تولید نیز فیلمهای استخر (عبد آبست)، مست عشق (حسن فتحی)، اورکا (سحر مصیبی)، روشن (روح الله حجازی)، چپ راست (حامد محمدی)، جوجه تیغی (مستانه مهاجر)، ابلق (نرگس آبیار)، گشت ارشاد ۳ (سعید سهیلی)، یدو (مهدی جعفری)، هلذون (مزدک میرعابدینی)، برای مرجان (حمید زرگرنژاد)، آفرود (پناه پناهی)، بی همه چیز (محسن قرایی)، شیشلیک (محمد حسین مهدویان)، آهو (هوشنگ گلمکانی) و روزی روزگاری آبادان (حمید رضا آذرنگ)، قابل ذکرند.
در میان فیلمهای در حال تولید نیز قهرمان (اصغر فرهادی) و شب داخلی دیوار (وحید جلیلوند) شاخصترین بوده که فیلمهای این مرحله بسیار بعید است که برای جشنواره فیلم فجر آماده شوند.
از میان فیلمهای ایرانی که در سال آینده میتوان انتظار درخشش در جشنوارهها و رویدادهای بین المللی را داشت، قهرمان (اصغر فرهادی)، شب داخلی دیوار (وحید جلیلوند)، ابلق (نرگش آبیار) و بی همه چیز (محسن قرایی) از بخت بیش تری برای موفقیت برخوردار بوده هر چند تردیدی نیست که در میان فیلمهای دیده نشده و کارگردانهای تازه کار و نیز تولیداتی که از ماههای آینده جلوی دوربین خواهند رفت، انتظار افزودهتر شدن فیلمهای این فهرست نیز وجود خواهد داشت.
طبق اخبار و شنیدهها فیلمسازانی مانند مانی حقیقی، رضا میرکریمی، مسعود کیمیایی، سعید روستایی، نیما جاویدی، پوران درخشنده، ... فیلمهای جدید خود را در زمستان امسال و بهار سال آینده آغاز خواهند کرد. البته به این فهرست باید انتظار اضافه شدن فیلمهای زیرزمینی و فیلمهای ساخته شده توسط سینماگران ایرانی در خارج از کشور را هم باید داشت که این دسته از فیلمها ظرفیتهای بیش تری از جشنوارههای بین المللی را به خود اختصاص میدهند.