نشست برسی لایحه ۱۴۰۰ امروز به همت انجمن اسلامی دانشجویان مستقل دانشگاه علامه با حضور داوود دانش جعفری، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و هادی قوامی، معاون امور حقوقی و مجلس وزارت اقتصاد و دارایی برگزار شد.
به گزارش خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو، نشست برسی لایحه ۱۴۰۰ امروز بعد از ظهر به همت انجمن اسلامی دانشجویان مستقل دانشگاه علامه طباطبایی با حضور داوود دانش جعفری، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و هادی قوامی معاون حقوقی و مجلس وزارت امور اقتصاد و دارایی برگزار شد.
بودجه ارائه شده برای سال جدید ۶۰ درصد افزایش دارد
در ابتدا دانش جعفری، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام پیرامون لایحه بودجه ۱۴۰۰ که به مجلس ارائه شده است، گفت: اگر قانون بودجه سال ۹۸ را نگاه کنید آنچه که در واقع بودجه عمومی کشور تصویب شد ۴۴۹ هزار میلیارتومان قانون سقف بودجه ۹۸ بود که در درون خودش کسری بودجه نیز داشت. در سال ۱۳۹۹ این عدد به ۵۲۹ هزار افزایش یافت؛ یعنی رقمی حدود ۱۸ درصد. اما آنچه که در لایحه بودجه ۱۴۰۰ میبینیم این است که پیشنهاد دولت هشتصد و چهل هزار میلیارد دلار است و حدود ۶۰ درصد افزایش دارد و در مقایسه با بودجه ۹۹ که در خودش کسری داشت در این سال ۵۹ درصد هم افزایش داریم و اینکه آیا این افزایش بودجه طبیعی است؟
وی ادامه داد: در آمدهایی که پیش بینی شده، به طور کلی درآمدهای مالیاتی و گمرکی مربوط به نفت و اوراق مالی اسلامی است و قابلیتهای افزایش چندانی در سال ۱۴۰۰ ندارند؛ بنابراین این افزایش بودجه عمومی که برای ۱۴۰۰ میبینیم پایه و بنیان و قوامی ندارد. لایحه با وجود همه مشکلاتی خود، ارائه شده، اما نگران هستیم که همین بودجه با کسری بودجه مربوط به سال گذشته هم متورم شود و دچار تورم شویم.
دانش جعفری گفت: مجلس هم در ظاهر میخواهد بودجه را کمی بیشتر کند و در واقع با پیشنهاد نمایندکان مجلس بودجه نسبت به سال ۹۹، ۷۵ درصد افزایش خواهد داشت و مهمترین ویژگی بودجه سال ۱۴۰۰ کسری بودجهای است که ایجاد میکند.
کار مجلس تصویب لایحه بودجه است نه پیشنهاد آن
همچنین قوامی نیز در ادامه این نشست با اشاره به لایحه بودجه ۱۴۰۰ که به مجلس ارائه شده است، گفت: اصلاح ساختار به این مفهوم که بیاییم بودجه عمومی را به درآمدها سرنوشتش را گره بزنیم مفهومی ندارد. نمایندگان هم طرحی برای آن نوشتند که از آن هم اصلاح ساختار برنمیآید و کلا اصلاح ساختار در کوتاه مدت جواب نمیدهد.
معاون حقوقی و مجلس وزارت اقتصاد و دارایی بیان کرد: ماهیت رفتاری در مجلس مثل سالهای قبل است. مجلس باید اصلاح ساختار را انجام دهد رفتار مجلس باید عوض شود و شبیه دولت نباشد دستگاههایی که بودجه هایشان تایید نشده است؛ به گونهای رفتار کردند که یک منبع در بودجه ایجاد کنند و این باعث میشود کسری افزایش پیدا کند این کسری عمق پیدا میکند و نسبت کسری بودجه عملیاتی ۵۰ درصد میشود. کسری بودجه عملیاتی در بودجه ۱۴۰۰ رو به افزایش است؛ اگر عملکرد بودجه ۱۴۰۰ محقق شود کسری بودجه بیش از پنجاه درصد میشود؛ بنابراین اصلاح ساختاری بودجه نکته کلیدی است. ما انتظار داریم که اصلاح ساختاری برروی بودجه صورت بگیرد، در واقع هدف بررسی صحیح کمی و کیفی بودجه است که این مهم هنوز محقق نشده.
ضرورت جداسازی بودجه جاری از بودجه ساختاری
وی ادامه داد: یکی از اصلاح ساختارهایی که باید در بودجه انجام شود، جداسازی بودجه جاری از بودجه ساختاری است، اصلاحیه بودجه دیگر مفهوم خود را از دست داده و باید مجلس به طور دیگری عمل کند.
وی افزود: در دو مقطعی که تحریمها از سال ۹۱ آغاز شد به یک چالش برخوردیم در آن زمان دو میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه نفت میفروختیم قیمت نفت به سی دلار رسید در بودجه سال آینده که درآمدهای نفتی ما دو میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه دیده شده است که البته با نامه رهبر انقلاب سهم صندوق توسعه ملی بیست درصد شده و این درآمد نفتی اصلاح شد و به یک میلیون بشکه در روز رسید. دولت میتواند یک میلیون بشکه برداشت کند و از یک میلیون به بالاتر که تا ۵۰۰ هزار هم برسد ۳۵ درصد آن به صندوق توسعه میرود و از ۴۷ درصد باقیمانده نیز دولت باید بدهیهای خود را به صندوق توسعه ملی پرداخت کند.
قوامی گفت: کلا یک اصلاح ساختاری مهمی باید اتفاق بیفتد و خیلی افزایش ارزش از کانال افزایش قیمت به دست نیاورند مالیاتها و مالیاتی که در بودجه سال آینده میخواهیم استفاده کنیم در بخش تولید و اقتصاد نیست ما کسری بودجه عملیاتی داریم نفت میفروشیم بخشی از آن را حقوق کارمندان را پرداخت میکنیم و با مالیات بستن روی حقوق کارمندان دوباره این پول را برمی گردانیم در صورتی که باید این رفتار مالیاتی اصلاح شود.
وی یادآور شد: وزارت نفت باید تلاش کند که بازارهای از دست رفته فروش نفت را به دست آورد البته فروش صادرات فرآوردههای نفتی عدد آن عدد خوبی در بودجه است حدود ۶۶ هزار میلیارد تومان در بودجه پیش بینی شده، اما صادرات فروش آن ۱۲۰ هزار میلیارد تومان در سال است که این فرآوردههای نفتی تحریم پذیر نیست و ما را از نقطه فشار تحریم خارج کرده است.
در ادامه دانش جعفری عضو تشخیص مصلحت نظام گفت: اولین مشکلی که در ارتباط با وابستگی نفتی داریم این است که هر مقدار درآمد نفتی داریم دولت باید پول آن را به خزانه واریز کند؛ هر چه قدر هم که جلو میرویم سقف هزینههای جاری در کشور بیشتر میشود. با فرض اینکه ما نفت نداریم بحث کسری بودجه مستمر است و همه ساله نکتهای که در بودجه وجود دارد، درآمد کمتر از مخارج است و یک کسری بودجه ساختاری همواره در لایحه بودجه کشور داریم.
دولت برای تامین کسری بودجه خودش را به آب و آتش میزند
وی افزود: دولت برای تامین کسری بودجه خودش را به آب و آتش میزند از بانک مرکزی استقراض میکند که این رفتار دولت باعث تورم میشود و باعث میشود مالیات بیشتری از مردم بگیرند که این کار قدرت خرید مردم را کم میکند. درست است که دولت میتواند هر هزینهای داشته باشد؛ اما باید هزینههای دولت تعریف شود. به این صورت که دولت در چه منابعی حق هزینه دارد زیاد شدن بودجه و فاصله بین درآمد و هزینه در بودجه کشور ما مشخص نیست فاصله این دو بسیار زیاد است خیلی از کشورها به این سمت رفتند که حیطه هزینه کرد دولت را تعریف میکند و محدوده هزینه را مشخص میکند.
دانش جعفری گفت: محدود کردن کسری بودجه و اصلاح ساختار آن شکاف بین هزینه و درآمد را کم میکند زیاد شدن درآمدها باعث افزایش هزینهها میشود؛ بنابراین اگر کنترل نشود شکافها بیشتر میشود.
وی در خصوص صندوق توسعه ملی گفت: مشکل صندوق توسعه ملی این است که این صندوق با هدف خاصی ایجاد شد که یکی در مواردی که درآمدهای نفتی دولت کم میشود، پس اندازی داشته باشیم برای روزی که درآمد نفتی کم است و از این منبع استفاده کنیم و دیگری بخش خصوصی را تقویت کنیم و سی درصد از درآمد کشور به این صندوق واریز شود تا دولت عادت کند که برای روز مبادا پس اندازی داشته باشد.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام ادامه داد: برای اصلاح ساختار بودجه باید فکری کرد و آن این است که کمک میکند به بهبود توزیع درآمد که مشکل اقتصاد ایران کاهش پیدا کند مشکل دیگری که در ارتباط با ساختار بودجه است برمی گردد به وظایف مجلس در بخش بودجه که مجلس میتواند بر هر لایحهای که از سوی دولت میآید آره یا نه بگوید و یا پیشنهاد دولت را بالا و پایین کند و تغییراتی در آن بدهد، اما اگر بخواهد لایحه بودجه را به طور کامل اصلاح کند، شورای نگهبان براساس اصل هفت از مجلس ایراد میگیرد و نمایندگان نمیتوانند اصلاح ساختار کلی داشته باشند.
دانش جعفری با اشاره به استفاده از اقتصاد مقاومتی در بودجه ۱۴۰۰ گفت: صرفه جویی در هزینههای عمومی باید اتفاق بیفتد و هزینههای زائد باید جلوگیری شود. این یک سیاست است کاری را که مردم و بخش خصوصی میکنند به حساب دولت نگذارید دولت باید خودش اقدامات مثمرثمر در این خصوص انجام دهد.