دولت جدید آمریکا خواهان مذاکره و بازگشت ایران به برجام با سیاست لبخند است / سیاست‌های بایدن در منطقه با ترامپ تفاوتی ندارد

محمدرضا عبیدیان، عضو مجمع دانشجویان جهان اسلام در گفتگو با خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو، پیرامون سیاست‌های دوران پسا ترامپ در خاورمیانه، با پیروزی بایدن در انتخابات آمریکا، گفت: با روی کار آمدن بایدن، انتظار می رود سیاست خارجی دولت او از برخی اصول سیاست خارجی «اول آمریکا» دور شود و به سمت همکاری‌های چند جانبه برود؛ سیاست‌هایی که در آن، ایالات متحده سازمان‌های بین‌المللی را هدایت می‌کند نه اینکه از آن‌ خارج شوند.

عبیدیان افزود: در روزهای اول کار دولت بایدن با بازگشت به سازمان بهداشت جهانی و توافق پاریس کلید ‌خورد. از این رفتار بایدن اینگونه برداشت می‌شود که این سیاست به دنبال موقعیتی بهتر برای همکاری آمریکا با متحدان و شرکای قدیمی خود به منظور بسیج اقدامات جمعی در تهدیدهای موجود و پیش روی آمریکا خواهد بود. در این رویکرد، دیپلماسی اولویت خواهد داشت؛ البته این به‌معنای نادیده گرفتن نیروی نظامی به‌ عنوان یکی از ابزارهای سیاست خارجی نیست؛ بلکه وی تصمیم دارد تا با دیپلماسی فعال و چهره‌ای لبخند زده، اهداف سیاست خارجی را محقق کند.

فعال کردن فشار برای مذاکره توسط بایدن

وی با اشاره به سیاست‌های جدید آمریکا در برابر ایران، گفت: انتظار می‌رود که این نوع دیپلماسی فعال متوجه ایران هم بشود و بتواند با اجماع سازی مجدد متحدان خود، فشارهای دیپلماتیک برای مذاکره با ایران را فعال کند. بایدن مصمم است که توافق هسته‌ای را احیا کند و ایران را به شرایط قید شده در توافق بکشاند تا نگرانی‌های اسرائیل مبنی بر اقدامات ایران در زمینه هسته‌ای برطرف شود و تهران به رعایت دقیق برجام برگردد. شاید در ابتدای امر حتی امتیازهای موقت و ناچیزی هم برای ایران قائل شوند که ایران را ترغیب به نشستن پای میز مذاکره کنند و آنچه را که ترامپ نتوانست با زور و تهدید به دست آورد، این بار بایدن با دیپلماسی فعال و لبخند و در میز مذاکره بدست آورد.

عبیدیان ادامه داد: در صورت موفقیت دولت جدید آمریکا در مذاکره مجدد با ایران، طی یک روند گام به گام برای اعمال محدودیت موشک‌های بالستیک ایران، جهت تامین امنیت اسرائیل و متحدان خود در منطقه تلاش زیادی خواهد کرد. اما مسئله اصلی برای ایران لغو تحریم‌ها خواهد بود که البته با توجه به ساختار داخلی امریکا تحقق آن موضوع دشواری است. حتی اگر بایدن موافقت کند، قطعا به تأیید کنگره نیاز دارد و با توجه به این‌که جمهوری‌خواهان مجلس سنا را کنترل می‌کنند، تصویب آن غیرممکن خواهد بود.

بایدن رابطه صمیمانه و حمایتی با اسرائیل دارد

این عضو مجمع دانشجویان جهان اسلام گفت: طی این چند دهه که بایدن در هیئت حاکمه آمریکا بوده، همواره روابط نزدیکی با مقامات اسرائیلی و سرمایه‌داران صهیونیستی داشته و به عقیده بسیاری از اندیشمندان، وی به‌عنوان یکی از سرسخت‌ترین سیاست‌مداران ایالات متحده در دفاع از امنیت اسرائیل شناخته شده و بارها اذعان کرده که امریکا باید تعهد خود را نسبت به امنیت اسرائیل حفظ کند.

وی ادامه داد: به نظر می‌رسد که دولت جدید هم در حمایت از اسرائیل نسبت به دولت ترامپ کم میل‌تر نیست. همچنان که می‌بینیم نتانیاهو باوجود رابطه عالی  که با ترامپ داشت، از جمله اولین کسانی بود که به بایدن تبریک گفت. هرچند بایدن ممکن است با برخی از برنامه‌های لابی‌های تندروی صهیونیستی فعال در امریکا نظیر آیپک اختلاف نظر در راهبردها داشته باشد؛ اما همسویی اهداف و برنامه های دیگر لابی های صهیونیستی نظیر جی استریت در تامین منافع اسرائیل با رویکرد بایدن بسیار نزدیک تر خواهد بود. از همین جهت نباید انتظار داشت که شکافی بین بایدن و مجموعه لابی‌های صهیونیستی در تامین منافع اسرائیل به وجود آید. امنیت اسرائیل همچنان مورد توجه این دولت نیز قرار خواهد گرفت.

سیاست‌های بایدن در منطقه با ترامپ تفاوتی ندارد

عبیدیان با اشاره به اینکه سیاست‌های بایدن با ترامپ و اوباما در منطقه تفاوتی ندارد، گفت: توجه بایدن به مسئله تروریسم و گروه‌های افراطی در خاورمیانه که البته خود او و همفکرانش در دولت اوباما بانی این شر فراگیر در منطقه بوده‌اند به حل ‌و فصل موضوع نمی‌انجامد؛ بلکه سعی در مدیریت آن خواهند داشت. انتظار می رود بایدن سیاست سلف خود را در مورد کاهش نیروهای آمریکایی در منطقه ادامه دهد و در این زمینه سیاست بایدن با ترامپ تفاوت چندانی نخواهد داشت؛ اما همچنان تمایل دارند تعداد کمی از نیروهای ویژه با کاربردهای اطلاعاتی برای ایالات متحده را جهت کمک به شرکای محلی خود در منطقه نگه دارند .

این عضو مجمع دانشجویان جهان اسلام با اشاره به اهمیت حمایت از عربستان در منطقه توسط آمریکا، گفت: حمایت از عربستان به‌ عنوان وزنه‌ای برای توازن قدرت در مقابل ایران در منطقه پر آشوب خاورمیانه امری مهم در سیاست خارجه این کشور است. با توجه به اینکه عربستان در عادی سازی روابط بین کشورهای منطقه با اسرائیل نقش مهمی داشته و یک بازیگر فعال در ایجاد ائتلاف علیه ایران در منطقه به شمار می رود، همچنان در مرکز توجه سیاست‌های خاورمیانه‌ای امریکا قرار خواهد گرفت و مسائل حقوق بشری در حاشیه باقی خواهد ماند.

فشار بر چین حول محورهای چندجانبه‌گرایی توسط آمریکا

وی پیرامون سیاست‌های کلی آمریکا در برابر چین، اظهار داشت: سیاست‌های سخت‌گیرانه نسبت به چین بر اساس توافق دو حزب جمهوری‌خواه و دموکرات صورت گرفته و به‌ احتمال زیاد این سیاست در دولت جدید نیز تداوم خواهد داشت. علاوه بر نگرانی‌ها در خصوص رشد اقتصادی چین، مسائل حقوق بشری هم پرونده جدیدی برای چینی‌ها باز کرده که مورد انتقاد سخت کنگره قرار گرفته است. با تصویب قانون سیاست حقوق بشر اویغور ۲۰۲۰ تحریم‌های متعددی متوجه مقامات چینی شد. بایدن هم متعهد شده که با همکاری متحدان خود برچین فشار آورد تا جلوی نقض حقوق بشر را بگیرد.

وی در پایان تصریح کرد: بایدن حول محورهای چندجانبه‌گرایی فشار بر چین را اعمال خواهد کرد. دولت وی با افزایش تعامل اقتصادی ایالات متحده با کشورهای آسیایی می‌کوشد سلطه اقتصادی چین را در آسیا کاهش دهد. بایدن همچنین ابراز تمایل کرده به توافق CPTPP ملحق شود. در خصوص کره شمالی هم بعید است که دولت جدید درگیری تازه‌ای را آغاز کنند و احتمالاً با رویکرد "صبر استراتژیک" از طریق تحریم ها به منزوی کردن کره شمالی ادامه خواهد داد.