رئیس مرکز پژوهشهای مجلس گفت: ما موقعی میتوانیم تحریمها را رفع کنیم که قوی باشیم؛ در غیر اینصورت در این دنیا که برخیها تلاش میکنند به سردمداری آمریکا قانون جنگل را بر آن حاکم کنند، کسی حقی برای ما قائل نمیشود.
به گزارش خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو، زاکانی رئیس مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی در مراسم افتتاحیه همایش دانشجویی سیاست خارجه و راههای پیش روی آن که با عنوان «پلاک دیپلمات» و به همت بسیج دانشجویی دانشگاه صنعتی شریف برگزار شد، گفت: سیاست خارجی مبتنی بر انقلاب اسلامی دارای یک مبنای دینی و اعتقادی است به گونهای که طبق اصل یازدهم قانون اساسی جمهوری اسلامی موظف است سیاست کلی خود را بر پایه ائتلاف و اتحاد ملل اسلامی به عنوان یک امت واحده قرار دهد. همچنین در بند ۱۶ اصل سوم قانون اساسی بر مواجه مسالمت آمیز و دوستی با همه ملتها و به ویژه دقت در پیگیری کمک به ملتهای اسلامی و مستضعف تاکید شده است.
وی با بیان اینکه مبنای دینی و اعتقادی سیاست خارجی ایران در کنار توجه به عدم سلطه پذیری و نفی سلطه گری در قانون اساسی از همان ابتدا معادلات جهانی را در عرصه بین المللی به هم زد، افزود: با پیروزی انقلاب اسلامی نه تنها پرونده استبداد در داخل کشور بسته شد بلکه انقلاب اسلامی توانست با نفی سلطه گری و سلطه پذیری، تحقق شعار نه شرقی نه غربی و دقت و توجه به استقلال ملتها یک الگوی نوین را در نظام دو قطبی سال ۵۷ بنا بگذارد.
زاکانی بیان کرد: تا پیش از پیروزی انقلاب اسلامی دو جریان ارتجاعی و تکفیری با محوریت عربستان و یک جریان سکولار و سلطه پذیر با محوریت ترکیه در جهان اسلام وجود داشت با این وجود جنبشهای اسلامی در این فضا یا از بین میرفتند و یا در همین فضا زیست میکردند، اما انقلاب اسلامی با طرح اسلام ناب محمدی و نفی غده سرطانی اسرائیل رویکرد جدیدی را با هدف وحدت جهان اسلام در پیش گرفت به گونهای که آزادی قدس شریف به یک آرمان تبدیل شد.
رئیس مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه سیاست خارجی جمهوری اسلامی مبتنی بر استقلال ملتها و بر اساس سه اصل عزت، حکمت و مصلحت یک بنیان جدید خارج از تمام معادلات بین الملل موجود در سال ۵۷ بود، گفت: سیاست خارجی نظام اسلامی یک سیاست فعال و مبتنی بر بنیانهای فرهنگی و اعتقادی است و در این مسیر نیز در جهت مقابله و مواجه با زیاده خواهیها هم کوتاه نیامده و توانسته این مسیر را تا به امروز دنبال کند؛ البته تلاطم و صعود و نزول دولتها موجب شده تا ما نتوانیم از همه ظرفیتهای پیش روی انقلاب اسلامی در جهان و منطقه استفاده کنیم.
وی با اشاره با اینکه از زمان پیروزی انقلاب اسلامی تا به امروز سیاست خارجه ما در دولتهای مختلف در تراز نظام اسلامی نبوده، افزود: بعد از حمله اسرائیل به جنوب لبنان در سال ۸۵ خانم رایس اعلام کرد که ما میخواهیم یک خاورمیانه جدید را تاسیس کنیم و برای اجرای این سیاست نیز بر ایران، لبنان، سوریه و عراق متمرکز میشویم، اما با شکست این سیاست شاهد شکل گیری مولفه جدیدی با عنوان مقاومت منطقهای بودیم با این وجود شرایط به سمت و سویی رفت که در کنار سیاست گذاری رسمی در دستگاه دیپلماسی کشورمان ظرفیتهای جدیدی هم در قالب مقاومت منطقهای خلق شد به گونهای که این ظرفیت در مواقعی به عنوان مکمل و در مواقعی به عنوان ظرفیت اصلی مورد توجه قرار گرفت.
زاکانی با بیان اینکه در زمان متکی همگرایی بهتری بین سیاست خارجه جمهوری اسلامی و پیام مقاومت به عنوان پیام انقلاب اسلامی به منطقه مشاهده میشد، اما باز هم اوضاع خیلی خوب نبود، افزود: اتفاقی که در دولت روحانی افتاد این بود که این دولت سیاست خود را در چارچوب سیاست حل مشکلات داخل از طریق رفتارهای دیپلماتیک پایه گذاری کرد به هین دلیل حل و فصل مناقشات با آمریکا در حوزه هسته ای، منطقهای و دفاعی و مسائل حقوق بشری در اولویت آن قرار گرفت و البته این مسیر را نیز در چارچوب فکری آمریکاییها و در موضع ضعف پیش رفتند.
وی با اشاره به اینکه انقلاب اسلامی یک جرکت کاملا پیشرفته و فعال بود که توانست اثرات جدی را در عرصه جهان اسلام و در بین مستضعفین به جای بگذارد و معادلات جهانی را به هم بزند، تصریح کرد: ما زمانی در عرصه سیاست خارجه موفق میشویم که بتوانیم یک الگو با شعارهای انقلاب اسلامی بسازیم و با ارائه این الگو اساس انقلاب اسلامی را در عرصه جهانی تسری بدهیم و البته اگر سیاست خارجه ما مبتنی بر این رویکرد باشد میتواند با خلق ظرفیتهای جدی در داخل کشور سایر ظرفیتهای جهانی و منطقهای را در خدمت بگیرد.
رئیس مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه غفلت از ظرفیتهای داخل موجب میشود تا تمام سیاستهای منطقهای و جهانی ما نیز آسیب ببینند، گفت: برای عبور از تحریمها تکیه بر ظرفیتهای داخلی مقدم بر ظرفیتهای منطقهای و جهانی است.
وی با تاکید بر اینکه سیاست خارجی ما باید یک دیپلماسی فعال باشد، چون ما انزوا را نمیپذیریم، تصریح کرد: ما با کشورهای مقاومت از جمله عراق، سوریه و لبنان به صورت راهبردی و دقیق ارتباط داریم، چون هویت، وجود و استمرار این کشورها میتواند مقوم دست برتر انقلاب اسلامی در سطح منطقه و جهان باشد. همچنین ما با ۱۵ کشور همسایه در جهت تعامل ارتباط جدی داریم، اما متاسفانه نتوانسته ایم از این تعاملات به نفع مطلوب استفاده کنیم.
زاکانی با بیان اینکه ارتباط با سایر کشورهای اسلامی و کشورهایی که با ما دارای قرابت و هدف گذاری مشترک منطقه ای، مقطعی و جهانی هستند سطح سوم روابط ایران با دیگر کشورها را شکل میدهد، اظهار داشت: باید ارتباطات و تامل خود را با شرق از جمله چین گسترش دهیم و فقط نگاه ما به غرب نباشد.
وی با تاکید بر اینکه باید روابط خود را با کشورهایی آمریکای جنوبی مثل ونزوئلا که میتوانند عمق استراتژیک ما را گسترش دهند، تقویت کنیم، تصریح کرد: توجه ما از یک طرف به ظرفیتهای شرق جهان است و از یک طرف میخواهیم یک پیوستگی عمیق را با غرب برقرار کنیم و نمیخواهیم خود را از این ظرفیت محروم کنیم.
زاکانی با بیان اینکه هر گاه آمریکا دست از تخاصم علیه ما بردارد که بعید است ما میتوانیم به مانند سایر کشورها با این کشور نیز رابطه داشته باشیم، افزود: ما برای حفظ و صیانت از امنیت منطقه کمک کردیم، اما هنر این را نداشتیم که بتوانیم فرهنگ و اقتصاد خود را به کشورهای محور مقاومت منعکس کنیم.
وی با بیان اینکه مسئولان سوری و عراقی حیات خود را مدیون اراده ایران میدانند، تصریح کرد: ترکیه در جریان حمله داعش نقش مخربی در عراق و سوریه داشت، اما امروز در بازارهای این کشورها به عنوان بازیگر اصلی نقش ایفا میکند؛ البته این اشکال به سیاست خارجه ما برمی گردد، چون ما نگاه جامعی در سیاست خارجی نداریم.
زاکانی با اشاره به اینکه دستگاه سیاست خارجی ما نه تنها از بعد سیاسی منفعل و ضعیف عمل میکند؛ بلکه از بعد اقتصادی هم دچار ضعف است، تصریح کرد: ما در راستای خنثی سازی و دور زدن تحریمها گام هایی برداشتهایم اما واقعیت این است که رفع تحریمها با التماس عملی نمیشود.
وی با بیان یکی از سفرای کشورهای منطقه به بنده گفت که شما چرا قدر خود را نمی دانید و چرا پیام های ذلیلانه و ضعیف به خارج از کشور مخابره می کند، افزود: ما می توانیم هم در مسیر خنثی سازی تحریم حرکت کنیم و هم در میان مدت دور زدن تحریم ها را پیش ببریم و در بلند مدت نیز کاری کنیم که تحریم به طور کامل رفع شود و این شدنی است.
زاکانی افزود: ظلمی که با وضع تحریم ها بر ما اعمال شده جز با خنثی سازی تحریم و یک قوت و اقتدار جبران نمی شود. ما موقعی می توانیم تحریمها را رفع کنیم که قوی باشیم در غیر اینصورت در این دنیا که برخیها تلاش می کنند به سردمداری آمریکا قانون جنگل را بر آن حاکم کنند کسی حقی برای ما قائل نمیشود.