رئیسی: غفلت دولت از دیپلماسی اقتصادی ارمغانی جز فشار حداکثری از سوی آمریکا و اروپا نداشته است

رئیسی، مسئول بسیج دانشجویی دانشکده اقتصاد بسیج دانشجویی دانشگاه شهید بهشتی در گفتگو با خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو، گفت: اندیشمندان علوم سیاسی و اقتصاد، دیپلماسی اقتصادی را محل تلاقی سیاست خارجه و اقتصاد می‌دانند. به طور کلی یکی از ابزار‌های نوین، کارآمد و قدرتمند دولت‌ها برای کنش در فضای بین المللی، منطقه و دستیابی به موقعیت بهتر در اقتصاد جهانی، «دیپلماسی اقتصادی» است. در کشور ما متاسفانه تا به امروز نگاه منطقی و تخصصی به این مهم نشده و پیوسته از سیاسی کاری‌های دولت‌های مختلف متضرر شده است.

وی افزود: تکثر موجود در رویه دولت‌ها ما را با همان بحرانی که در سیاست خارجه با آن روبرو هستیم، یعنی عدم وجود استراتژی ملی و واحد در قبال کشور‌های دنیا روبرو کرده و همین امر موجب شده علاوه بر سردرگمی ایران در مقوله دیپلماسی اقتصادی طرف‌های مقابل هم اعتنای چندانی به ایران و ظرفیت‌های موجود در آن نداشته باشند.

مسئول بسیج دانشجویی دانشکده اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی گفت: در ۸ سال گذشته دولت با تمرکز نادرست بر روی مذاکرات با کشور‌های غربی تا حدودی بستر مناسبی را که ما می‌توانستیم از طریق دیپلماسی اقتصادی با دیگر کشور‌های موثر منطقه و جهان برقرار کنیم از بین برد و این غفلت در نهایت ارمغانی جز فشار حداکثری از جانب امریکا و متحدین اروپاییش برای کشورمان فراهم نکرد.

رئیسی با بیان اینکه در نگاه بهینه به دیپلماسی اقتصادی، کشور‌های همسایه و کشور‌های آمریکای لاتین دو منطقه هستند که برای ما از اهمیت بیشتری نسبت به سایر مناطق برخوردارند، افزود: بلوک خزر شامل کشور‌های حوزه دریای خزر از جمله کشور تاثیرگذار روسیه، بلوک شرق شامل کشور‌های همسایه شرق ایران از جمله چین، بلوک خلیج فارس شامل کشور‌های حوزه خلیج فارس از دریای عمان تا شبه قاره هند، بلوک غربی که موسوم به محور مقاومت است و ایران در این سال‌ها بدلیل منافع منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای خود حضور چشمگیر و بسیار موثری در آن داشته و ترکیه که ضمن روابط اقتصادی، رقابت‌های متعددی هم در عرصه‌های مختلف با ما دارد از جمله کشور‌های همسایه ما هستند که این ظرفیت را داراند تا حد قابل توجهی روابط اقتصادی خود را با کشورمان افزایش بدهند.

وی از چین به عنوان یکی از مهمترین کشور‌های همسایه ایران نام برد و افزود: چین در حال حاضر جزو ۳ اقتصاد برتر دنیا به شمار می‌رود و تا ۱۰ سال آینده پیش بینی می‌شود به جایگاه نخست اقتصاد دنیا هم دست پیدا کند. چین در سال‌های گذشته ارتباط حسنه‌ای با جمهوری اسلامی داشته و پیوسته از بهبود روابط با ایران استقبال کرده و البته شاید مهمترین مفهومی که می‌تواند این دو کشور را درکنار هم قرار دهد، مبارزه با امپریالیسم و متولی اصلی آن یعنی آمریکا است.

رئیسی اظهار داشت: متاسفانه در این سال‌ها در هر بازه زمانی که خبر‌هایی مبنی بر بهبود روابط ایران و چین منتشر شده هجمه‌های حساب شده چه از جانب عده‌ای در داخل و چه خارج از کشور وارد شده که هر دفعه مانع آن شده که این مسیر به نتیجه مطلوب برسد.

رئیسی اضافه کرد: کشور تاثیرگذار دیگر که در این سال‌ها و در عرصه‌های بین المللی به نوعی متحد ایران به حساب آمده، روسیه است. روابط ایران با روسیه می‌تواند هم در حوزه اقتصادی و هم در حوزه نظامی افزایش قابل توجهی پیدا کند به ویژه آنکه روابط آمریکا و روسیه در این سال‌ها رو به وخامت رفته است. نکته مهم دیگر اینکه پس از ناکام ماندن آمریکا در فعال کردن مکانیسم ماشه و لغو تحریم‌های تسلیحاتی ایران بستر مناسبی برای افزایش این روابط به ویژه در حوزه نظامی بوجود آمده است.

وی با بیان اینکه کشور‌های محور مقاومت به ویژه عراق و سوریه نیز از زمره مناطقی هستند که پیوسته مغفول واقع می‌شوند؛ ولیکن این کشور‌ها فرصت‌های اقتصادی قابل توجهی را در خود جای داده اند، تصریح کرد: از کشور‌های همسایه که گذر کنیم و نیم نگاهی به کشور‌های آمریکای لاتین بیندازیم با فرصت‌های طلایی روبرو می‌شویم که در این سال‌ها آنطور که باید و شاید به آن‌ها بها داده نشده است. در آمریکای لاتین از سه کشور برزیل، آرژانتین و ونزوئلا می‌توان به عنوان کشور‌های با اهمیت برای کشورمان نام برد.

 

رئیسی با اشاره به اینکه برزیل را می‌توان بزرگترین شریک تجاری ایران در آمریکای لاتین و به طور بالعکس ایران را هم بزرگترین شریک تجاری برزیل در غرب آسیا دانست، گفت: کشور دیگری که حایز اهمیت بوده آرژانتین است که روابطش با ایران در برهه‌هایی دستخوش تغییر و تحول شده ولیکن پیوسته برقرار بوده است.

وی با بیان اینکه ونزوئلا کشوری است که در این سال‌ها به ویژه در دولت نهم و دهم روابط خود را به طور گسترده با ایران گسترش داده و به عنوان مثال سبب شد که ایران چند شعبه از کارخانجات خود را در آن کشور تاسیس کرده و یا در همان راستا بانک مشترک ایران-ونزوئلا را تاسیس کند، تصریح کرد: در همین چندماه گذشته هم خبر صادرات بنزین ایران به ونزوئلا در سطح رسانه‌های دنیا بسیار خبرساز شد که حاکی از دور زدن تحریم‌های ظالمانه‌ای بود که آمریکا و متحدین اروپایی آن برای ایران وضع کرده اند.

رئیسی بیان کرد: البته روابط ایران با کشور‌های آمریکای لاتین در بازه‌هایی هم دچار مشکلاتی شده است که از عدم ثبات سیاسی در کشور‌های امریکای لاتین، عدم شناخت درست هر دو طرف از ظرفیت‌های یکدیگر و بعد مسافت مابین ایران و کشور‌های آمریکای لاتین می‌توان به عنوان ریشه‌ها این مشکلات نام برد.

وی با اشاره به اینکه بر خلاف دولت‌های دست راستی هرگاه در کشور‌های آمریکای لاتین دولت‌هایی با رویه چپ گرایانه بر مسند کار بودند روابطشان با ایران گسترش پیدا کرده، افزود: آنچه که بیان شد تنها گوشه‌ای از ظرفیت‌هایی بود که ایران می‌تواند با بهره گیری صحیح از آن‌ها با کشور‌های همسایه و آمریکای لاتین روابط روبه جلویی برقرار کند؛ البته باید توجه کنیم که این نگاه باید توام شود به توجه روزافزون به ظرفیت‌های داخلی و سیاست‌های اقتصاد مقاومتی که سالهاست رهبری از آن سخن می‌گویند، ولی درعمل اتفاق مثبتی توسط متولیان امر در جهت حرکت به سمت آن نیفتاده و نکته مهم دیگر آنکه تمرکز چندین و چندساله خود از روابط با کشور‌های غربی برداریم و به مقدار قابل توجهی به دیگر ظرفیت‌هایی که از آن‌ها سخن به میان آمد، توجه کنیم.

مسئول بسیج دانشجویی دانشکده اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی گفت: هرچند ممکن است ایران اختلافاتی با کشور‌هایی همچون روسیه و چین داشته باشد و آن‌ها همچون دیگر کشور‌های دنیا منافع شخصی خود را بر دیگر موارد ترجیح بدهند ولیکن در حال حاضر می‌توانند مهمترین متحدان ایران به حساب بیایند و از طرفی کاملا منطقی به نظر می‌رسد که ما به سمت کشور‌هایی سوق پیدا کنیم که در ذیل مفاهیمی همچون مبارزه با امپریالیسم جهانی به ویژه آمریکا با ان‌ها اشتراک گفتمانی داریم.