گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو- امیر قشقایی، سال ۱۳۹۹ با همهی تلخیها و شیرینیهایش رو به پایان است. سالی که با شیوع ویروس کرونا، انتخابات و رویکار آمدن مجلس یازدهم آغاز شد و درحالی که همچنان در حال دست و پنجه نرم کردن با ویروس کروناست و بار انتخابات مهمتری را به دوش میکشد، درحال گذران روزهای پایانی خود است.
سال ۹۹ درحالی رو به پایان است که پستی بلندیهای فراوانی را در طول ۳۶۵ روز خود گذرانده است. کرونا مهمترین مهمان سال گذشته کشور بود که گویا با آغاز سال جدید هم قصد رفتن ندارد. مهمان ناخواندهای که نه تنها ایران بلکه تقریباٌ تمامی کشورهای جهان را تحت تاثیر خود قرار داد. اما در کنار کرونا، سالی که رو به انتهاست در ردیف پرفشارترین و سختترین سالهای اقتصادی و سیاسی کشور ایران جا میگیرد. از اعمال تحریمهای شدیدتر علیه ایران و ترور دانشمندان هستهای گرفته تا ساخت واکسن ایرانی کرونا و از دستدادن چهرههای سیاسی و ماندگار کشور، همه و همه جزء اتفاقات تلخ و شیرین ۹۹ بهحساب میآیند.
در ادامه نگاهی داریم به مهمترین رخدادهای سیاسی سالی که گذشت تا هم مروری باشد بر این اتفاقات و هم عبرتها و تجربههای لازم از آن را به خاطر بسپاریم.
عملکرد قوای سهگانه در سالی که گذشت
رویکار آمدن مجلس یازدهم از مهمترین اتفاقات آغازین سال گذشته بود. مجلسی که با شعارهای انقلابی پای کار آمد و حداقل تا روزهای پایانی ۹۹ عملکرد بهتری نسبت به مجلس دهم داشته است. اما کمکاریهایی نیز در زمینههایی مثل شفافیت که از شعارهای اصلی بهارستانیهای این دوره بود، صورت گرفته که امیدواریم در ادامه این مسائل نیز حل شود.
اختلافات مجلس یازدهم با دولت تدبیر و امید نیز از جمله بحثبرانگیزترین اتفاقات سالی که گذشت بود. اختلافی که مهمترین محور آن بودجه ۱۴۰۰ بود. از دوازدهم آذر ماه که بودجه ۱۴۰۰ تقدیم مجلس شورای اسلامی شده است، شاهد تقابل بودجهای دولت و مجلس بودیم. در همان روزهای اولی که سند دخل و خرج سال آینده کشور به بهارستان رسید، فریاد نمایندگان به دلیل رشد افسارگسیخته مصارف بودجه و خوشبینی افراطی دولت به فروش نفت بلند شد. انتقاد نمایندگان به این بودجه آنقدر زیاد بود که همه تصور میکردند کلیات بودجه در کمیسیون تلفیق رد شود، اما درست در روزی که قرار بود اعضای کمیسیون تلفیق در این باره تصمیم بگیرند، نامه رئیس جمهور برای اصلاح بودجه تقدیم مجلس شد و در نهایت نمایندگان عضو کمیسیون تلفیق، کلیات بودجه را به تصویب رساندند.
دیگر اختلاف این دو قوه بر سر تصویب قانون «اقدام راهبرد ملی برای لغو تحریمها و صیانت از حقوق ملت ایران» بود. در راستای عدم پایبندی امریکا به تعهدات برجامی، مجلس شورای اسلامی در سندی موسوم به اقدام راهبردی ضربالاجلی به امریکا برای بازگشت به برجام داد که در صورت عدم بازگشت، ایران به طور کامل از تمامی ظرفیتهایش برای فعالیتهای هستهای استفاده کند. دولت، اما گویا پایبندی چندانی به این سند نداشت و زمزمههایی مبنی بر همکاری آن با آژانس بینالمللی در سفر اخیر رئیس آژانس مطرح شد که درنهایت موجب تنشهایی بین این دو قوه شد. در نهایت رهبر انقلاب مجلس و دولت را به حل اختلافات و یک صدایی در امور دعوت کردند. بعد از سخنان ایشان مجلس با تشکیل کمسیون حل اختلاف تا حد زیادی دولت را با خود همسو کرد.
حواشی داخلی؛ برخوردهای درست و بعضاً غلط
البته مجلس یازدهم در کنار نقاط مثبت عملکرد خود گافهای عجیب و نابخشودنی در حاشیه خود داشته است. مثل سیلی عنابستانی نماینده مردم سبزوار به صورت سرباز راهور ناجا که با گذشت چندین ماه از این ماجرا هنوز برخوردی با این نماینده صورت نگرفته است.
گامهای بلند آیتالله رئیسی در ریاست قوه قضائیه و به دنبال آن یکدست شدن سیستم قضائی کشور در مبارزه با فساد در سالی که دولت تدبیر و امید ضعیفترین عملکرد خود را داشت، از جمله رخداد سیاسی دیگر کشور بود. ابلاغ سند تحول قضائی در آذر ماه ۹۹ و به دنبال آن سفرهای رئیس قوه قضاء به ۲۰ استان کشور و در انتها سفر مهم ایشان به عراق، نشانگر عزم و اراده راسخ ایشان برای حل مشکلات مردم بود. همچنین دستگیری اکبر طبری، معاون اجرائی قوه قضائیه در دوران ریاست آیتالله آملی لاریجانی، از دیگر نقاط روشن کارنامه عملکرد رئیس جدید قوه بوده است. او که پرنفوذترین چهره در ۲۰ سال اخیر قوه قضائیه بوده، به جرم فسادهای مالی کمنظیری دستگیر شد و در نهایت به ۳۱ سال حبس محکوم شد. طبری در یکی از دادگاههایش در دفاع از خود گفتهبود: دوستانی دارم که اگر بخواهم کل لواسان را به نامم خواهند زد. این جملهی او در سال گذشته در بسیاری از رسانهها بازتابهای ریز و درشت داشت.
در ادامه پرونده طبری ماجرای عجیب دیگری که رخ داد، خودکشی قاضی منصوری بود. او که به عنوان شریک در پرونده رشوهخواری طبری شناخته شده بود، قبل از دستگیری به رومانی گریخت. چند روز پس از دادگاه طبری، منصوری ویدئویی از خود منتشر کرد که طی چند روز آینده به ایران خواهد آمد و بیگناهی خود را ثابت میکند. اما مدتی بعد خبر خودکشی او از طبقه ششم هتل شهر بخارست پرونده او را خاتمه بخشید.
اعتراضات کارگران کارخانه هفتتپه نیز از جمله خبر سازترین اتفاقهای سال پیش بود. کارگرانی که چندین سال طلبکار دسترنجهای خود از این کارخانه بودند و درنهایت با وجود اعتراضات و بعضاً اعتصاب نیز نتواستند حقوق خود را تمام و کمال از این کارخانه دریافت کنند و حتی در مواردی نیز با برخورد دستگاههای امنیتی مواجه شدند. به گفته اکثر کارشناسان خصوصی سازی بلای جان این کارخانه شده است.
ماجرای سراوان دیگر خبری بود که اواخر سال ۹۹ در رسانهها بازتاب فراوانی داشت. خیلی از رسانههای غربی نیز از آن سوءاستفاده کردند و قصد عوام فریبی را داشتند. اما ماجرای اصلی، سوختبری غیرقانونی افرادی بود که میخواستند به هر طریقی که شده از گذرگاه مرزی وارد کشور شوند که با برخورد و تیراندازی مرزبانان جمهوری اسلامی مواجه شدند. رسانههای معاند اما با محکومیت جمهوری اسلامی قصد داشت تا افکار عمومی را به سمت خود منحرف کند که در آخر هم موفق نشد.
عملکرد سیاست خارجی ایران در سال ۹۹
بسیاری از کارشناسان سال ۹۹ را سال نبرد نفتکشها دانستهاند. سهم ایران در این نبرد پیروزیهای متعددی بود. آغاز جنگ نفتکشها با حرکت پنج نفتکش ایرانی برای تأمین سوخت در کشور بحرانزده ونزوئلا بود که علیرغم تهدیدهای فروان امریکاییها برای توقیف نفتکشهایمان در نهایت تمامی این ۵ نفتکش در صحت و سلامت به مقصد خود رسیدند. رهبر انقلاب نیز در پیامی از کاپیتان و خدمه این کشتیها قدردانی کردند و حرکت آنها را مایه سرافرازی کشور دانستند. کمی بعد نیز مقامات ایرانی یک نفتکش متعلق به کره جنوبی را به علت آلودگیهای محیطزیستی در خلیجفارس توقیف کردند. همزمانی این اتفاق با اقدام کره در بلوکه کردن چندین میلیارد از پولهای ایران، باعث شد تا موازنه سیاسی به سود ایران تغییر کند و کره جنوبی در مذاکره با ایران در موضع برابر قرار گیرد.
اپیدمی ویروس کرونا در سال گذشته نه تنها ایران بلکه کل جهان را درگیر خود کرد. بعد از گذشت چندماه با همهگیری شدید این ویروس، کشورهای جهان به فکر ساختن واکسن کرونا افتادند. واکسن فایرز آمریکایی نخستین واکسنی بود که تولید شد، اما به این دلیل که خود امریکاییها از عملکرد آن مطمعن نبودند ابتدا خواستار صادرات و آزمایش آن در کشورهایی مثل ایران شدند. رهبر انقلاب، اما بهعلت دستخوانی سیاست امریکاییها و عوارض شدید این واکسن ورود آن را به کشور ممنوع اعلام کردند. تنها چند روز بعد سخنان ایشان نیز واکسن ایرانی کرونا که عملکرد بسیاری خوبی نیز داشت به مرحله آزمایش انسانی رسید و این مرحله نیز با موفقیت حاصل شد. وزارت بهداشت نوید داده است سال آینده واکسن ایرانی به مرحله تولید انبوه خواهد رسید.
۱۸ دی ۱۳۹۹ تاریخ مهمی برای ساکنین ایالات متحده بهحساب میآمد. در این تاریخ جو بایدن رئیسجمهور جدید آمریکا مستأجر کاخ سفید شد. رئیسجمهوری که در ظاهر بسیار آرامتر از ترامپ بود و خود را طرفدار صلح مینامید، اما در روش، ادامهدهنده سیاستهای ترامپ و سایر رؤسایجمهور امریکا بود. سیاست بایدن در قبال مسائل هستهای ایران و اعمال تحریمها مثل رئیسجمور قبلی امریکاست. او شرط بازگشت واشنگتن به برجام را تعطیلی کامل برنامهی هستهای ایران دانست. بایدن این سخنان را درحالی مطرح کرد که امریکا بارها با این شیوه ایران را فریب داده بود. اما این بار رهبرانقلاب شخصاً پای کار آمدند و اعلام کردند تا آمریکا تحریمهای ظالمانه خود را لغو نکند، خبری از عقب نشینی ایران نخواهد بود.
کرونا، آمریکا و اسرائیل قاتل جان ایرانیها
در کنار کرونا که امسال سرسختترین قاتل مردمان جهان بود، آمریکا و اسرائیل نیز دست از ترور و جنایت علیه دانشمندان ایرانی برنداشتند. شهید محسن فخری زاده از جمله مهمترین و اثر گذارترین دانشمندان هستهای ایران و جهان بود که در راستای سیاستهای کثیف موساد در ترور دانشمندان هستهای و بهوسیله یک سلاح یکتنی و با کنترل از راه دور در منطقه آبسرد تهران به شهادت رسید.
وفات آیتالله محمدتقی مصباح یزدی در دی ماه ۹۹ اتفاق تلخی بود که بسیاری از مردم کشور را تحت تأثیر قرار داد. ایشان عضو مجلس خبرگان رهبری و رئیس موسسه آموزش پژوهشی امام (ره) بود که پس از عمری تلاش و مجاهدت خالصانه درعرصههای مختلف انقلاب اسلامی و خدمت به حوزههای مقدس علمیه و تربیت و پروش شاگردان و طلبههای متعهد و متدین شامگاه امروز جمعه ۱۲ دی به دیدار حق شتافت.
همچنین درگذشت آیتالله محمد یزدی، عضو مجلس خبرگان رهبری و رئیس پیشین دستگاه قضاء از جمله اتفاقهای ناگوار سال ۹۹ بود. ایشان از شاگردان قدیمی حضرت امام (ره) بودند که در دوران نهضت اسلامی بارها طعم تبعید و سختگیریها در راه مبارزه علیه رژیم طاغوت را به جان خرید و بعد پیروزی انقلاب اسلامی نیز، در معیت امام راحل (ره) و رهبر معظم انقلاب مسئولیتهای مختلفی از جمله امامت جمعه تهران، عضویت در فقهای شورای نگهبان، ریاست قوه قضاییه و همچنین پنج دوره نمایندگی مجلس خبرگان رهبری و همچنین ریاست این مجلس را بر عهده داشت.
روحالله زم جنجالیترین چهره ضدایرانی بود که به نام کانال تلگرامیاش "آمدنیوز" شناخته میشد. او سال ۹۸ توسط سازمان اطلاعات سپاه دستگیر شد. دادگاه بدوی رسیدگی به اتهامات زم، ۱۳ مورد از عناوین ریز اتهامات نامبرده را توأم با هم، از مصادیق افساد فیالارض دانسته و بدین جهت برای مشارالیه حکم اعدام صادر کرده بود.
در نهایت یک سال بعد یعنی سحرگاه ۲۲ آذر ۹۹ حکم اعدام وی عملی شد و او به دار مجازات آویخته شد.
در روزهای پایانی سال نیز هیاهوی انتخابات شوراها و ریاستجمهوری را شاهد بودیم. درحالی که سال ۱۴۰۰ قرار است این انتخاباتها برگزار شوند، اما از اسفند ۹۹ زمزمهها برای انتخاب رئیس جمهور آینده کشور از بین احزاب مختلف کشور و حتی سازمانهایی مثل سپاه شنیده میشد. در قدم بعد نیز نامنویسی برای انتخابات شوراها را داشتیم که برای اولین بار در این دوره هم به صورت الکترونیکی و هم حضوری انجام گرفت.
سال ۹۹ با تمام خوشیها و تلخیهایش به پایان رسید؛امید است اتفاقهای مهمی که در سال گذشته گریبانگیر سیاستهای داخلی و خارجی کشورمان شده است، درسعبرتی باشد هم برای مسؤلین و هم سایر مردم تا در سال آینده پیشرفت قابل توجهی را در تمامی عرصههای کشور شاهد باشیم.
انتهای پیام/