بزرگخو: سند راهبردی ایران و چین نشان داد که نگاه ایران به غرب و آمریکا نیست / زارعی: دروغگویی رسانه‌ای، تلاش دشمن برای دستیابی به اطلاعات صحیح از متن توافقنامه!

به گزارش خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو، چندی پیش خبری مبنی بر ایجاد توافق دوجانبه میان ایران و چین منتشر شد که طی آن واکنش‌های مختلفی از داخل کشور و حتی کشورهای غربی به همراه داشت. برخی این توافقنامه را یک قرارداد برای اجاره جزیره کیش به چین و فروش امتیازات اقتصادی به آن  کشور دانستند و برخی دیگر نیز در پی حمایت از آن برآمدند و این سند را باعث پیشرفت اقتصادی خواندند، از طرفی آمریکا و اسرائیل که خود را جامانده دیدند؛ در پی سیاه‌نمایی هرچه بیشتر این سند برآمدند. 

اما مسئله اینجاست که این توافقنامه یا سند راهبردی بین ایران و چین، هنوز برای بسیاری از مردم گنگ است و اطلاعات چندانی از آن ندارند، در پی همین کم اطلاعی و یورش اطلاعات نادرست با دبیر سیاسی اتحادیه جامعه اسلامی و دفتر تحکیم وحدت به گفتگو نشستیم. 

خبرگزاری دانشجو: رابطه اقتصادی که بین ایران و چین رخ داده را قرارداد می‌دانید یا سند؟ 

علی بزرگخو، دبیر سیاسی دفتر تحکیم وحدت: نباید آنچه که بین ایران و چین روی داده را قرارداد دانست، چرا که قرارداد طبق قانون در ابتدا باید به تصویب اکثریت مجلس شورای اسلامی برسد و بعد تبدیل به قرارداد شود. این مسئله و رایزنی که بین ایران و چین انجام شده، در واقع یک سند است که کلیات آن توسط وزارت امور خارجه منتشر شده است.

کلیتی که از این ماجرا برداشت می‌شود این است که سند به سمت همکاری‌های استراتژیک و راهبردی به سمت حفظ منافع ملی مشترک بین ایران و چین تدوین شده و درحال اجرا است. در واقع این سند می‌خواهد مقدمه‌ای برای ایجاد یک هژمونی اقتصادی در جهان بدون حضور آمریکا شده تا یک سلول اقتصادی در جهان ایجاد شود که عنصر امریکا و غرب از ان حذف شود، برای اینکه یک مزاحم و سنگ انداز حذف شود تا دیگر کشور‌ها بتوانند امور اقتصادی خودشان را به خوبی پیش ببرند.

زارعی، دبیر سیاسی جامعه اسلامی: درست از زمانی که سند جامع همکاری بین ایران و چین امضا شد، طوفانی از شایعات اعم از فروش ایران به چین، واگذاری برخی از خاک کشور به بیگانه و اظهاراتی از این قبیل به این سند وارد شد؛ دیده شده که بعضا مخالفان داخلی هم آگاهانه یا ناآگاهانه به سمت افکار ملت سم می‌پاشند و به این شایعات دامن می‌زنند.

نکته دیگری که در قبال سند جامع همکاری ایران و چین مطرح می‌شود، بحث محرمانه ماندن این سند است که در واقع به باور کارشناسان این هم یکی از تاکتیک‌های رسانه‌ای غرب است تا با روشن شدن ابعاد این پیمان تکلیف خود را در قبال این طرح روشن کنند. اکنون این سوال مطرح است که کدام کشور سند دو جانبه خود را رسانه‌ای کرده است تا ایران دومی باشد؟

توافق جامع همکاری‌های ۲۵ ساله ایران و چین اولین تجربه مشارکت پکن در روابط خارجی آن نیست و این کشور در سال‌های اخیر از این نوع الگو در تعیین نوع رفتار خارجی خود در   از اقبال دیگر کشور‌ها استفاده کرده است. به طورکلی، چین کشور پیشرو در دیپلماسی مشارکت  بوده است و نخستین بار در سال ۱۹۹۳ با برزیل مشارکت راهبردی امضا کرد. از نظر توزیع منطقه ای، چین با ۱۰۷ کشور و سازمان‌های منطقه‌ای از جمله ۳۸ مورد درآسیا، ۱۶ مورد درآفریقا، ۱۷ مورد درآمریکای لاتین، ۲۸ مورد در اروپا و آمریکا و ۸ مورد دراقیانوسیه همکاری ایجاد کرده است. این کشور از انواع مشارکت در روابط خود استفاده می‌کند. در ۱۹۹۶ چین مشارکت راهبردی یکپارچه را با روسیه ایجاد کرد و دو کشور آن را در سال ۲۰۱۱ به مشارکت راهبردی جامع ارتقا دادند. چین و هند مشارکت راهبردی را در سال ۲۰۰۴ آغاز کردند.

چین با کشور‌های حاضر در حوزۀ راهبردی غرب‌آسیا، شمال آفریقا و دریای سرخ در چارچوب انواع مختلف مشارکت همکاری می‌کند. پکن از طریق مشارکت نوعی الگوی چندقطبی را در جهان ترویچ می‌کند و در صورت امکان از طریق موازنه نرم با یک‌جانبه‌گرایی هژمون مقابله می‌کند. در نقطۀ مقابل، قدرت‌های منطقه ای، متوسط و کوچک نیز از طریق مشارکت با پکن از ایجاد وابستگی نامتقارن به سایر قدرت‌های بزرگ ممانعت به‌عمل می‌آورند.

خبرگزاری دانشجو: انعقاد این توافقنامه چه تاثیری در مناسبات ایران با کشورهای منطقه خواهد داشت؟ آیا در بالابردن قدرت ایران در منطقه نقش مهمی ایفا خواهد کرد؟

بزرگخو: بزرگترین اتفاقی که این قرارداد در مناسبات خارجی ما می‌تواند رقم بزند، این است که به همه دنیا بگوید جمهوری اسلامی ایران دنیا را فقط آمریکا نمی‌داند و با همه کشور‌ها تعامل می‌کند و فقط متحدین استراتژیک خودش مثل چین و روسیه و دیگر کشور‌های مشترک المنافع را در اولویت قرار می‌دهد. مهمترین اثر این سند جدای از منافع اقتصادی آن است که کشورمان را به لحاظ اقتصادی پیش می‌اندازد و یک نکته قوت و اهرام قدرتی محسوب می‌شود که به سبب آن بتوان حتی طرف‌های غربی را تحت فشار قرارداد تا امتیازگیری بیشتری داشت.

مسئله مهم در سند بین ایران و چین این است که ما نباید چشممان به دست سرمایه‌گذاران شرقی باشد. همانطور که نباید به دست سرمایه‌گذاران غربی باشد و جمهوری اسلامی ایران باید توانایی بهره‌برداری از اینگونه توافقات در جهت منافع خودش را داشته باشد. همچنین پیش از هرچیزی باید توجه داشت که این سند نباید ایران را در نقطه فعلی نگهدارد؛ بلکه باید پیش‌برنده باشد.

زارعی: برنامه همکاری‌های جامع ایران و چین یک نقشه راه روشن و ریل گذاری اصولی برای روابط دو کشور مهم در دنیای آینده است؛ جایی که چین به عنوان قدرت اول اقتصادی دنیا در آینده نزدیک و ایران به عنوان قدرت بزرگ منطقه غرب آسیا، می‌توانند با روابطی مکمل و مستقل از قدرت‌های سنتی و سلطه گر غربی، ضمن تامین منافع مشترک، در برابر فشار قلدر‌ها ایستادگی کنند و آنطور که از شواهد و قرائن پیداست نه از واگذاری جزایر ایرانی خبری است و نه حضور نیروی نظامی و نه سایر موهومات! شگرد کهنه دروغ پردازی و انتشار اطلاعات غلط برای دریافت جزئیات و اطلاعات صحیح که توسط دشمنان منافع دو ملت به جد پیگیری می‌شود نیز راه به جایی نخواهد برد.

بر اساس توافق ۲۵ ساله می‌توان به چین در جایگاه یک «شریک راهبردی» تکیه کرد. چین  تهدید امنیتی، فرهنگی، اقتصادی جدی برای ایران ندارد و گسترش بی‌سابقه روابط چین یک الزام و سازوکار برای خروج از انزوا محدودیت‌های گوناگون بین‌المللی محسوب می‌شود. همچنین زیاد نگران آثار و تبعات الگوی «اتحاد» و «ائتلاف» با چین نیز نباشیم، ایران صرفاً در چارچوب الگوی «مشارکت» می‌تواند با این کشور کار کند. الگوی مشارکت هم مختصات  خاص خود را دارد و از تبعات و آثار منفی رابطه مبتنی بر اتحاد و ائتلاف مبرا است. این نکته نیز شایان توجه است که ایران به عنوان یک قدرت منطقه‌ای، درقالب توافق جامع همکاری ۲۵ ساله با یکی از ابرقدرت‌های جهانی به مذاکره می‌نشیند و شاید برای اولین بار ابتکار مدیریت رابطه با یک ابرقدرت در سطح جهانی را به دست می‌گیرد.

خبرگزاری دانشجو: واکنش آمریکا، اسرائیل و متحدان آنها را نسبت به این توافقنامه چگونه می‌بینید؟ پیش بینی شما از روند رفتاری غرب با ایران و چین، در آینده، چیست؟

بزرگخو: تاکنون شاهد برخی واکنش‌ها از آمریکا و اسراییل بوده‌ایم و البته این تقابل استراتژیک در جهت تقابل با هژمونی امریکاست و موجب کاهش قدرت نرم امریکا و حتی سخت آن در منطقه خاورمیانه خواهد شد.

در حال حاضر امریکا و اسراییل با استفاده از قدرت رسانه و استفاده از عناوین مختلف به این سند واکنش نشان می‌دهند، اما این مسئله در حد مخالفت‌های رسانه‌ای باقی نخواهد ماند و قطعا پس از این ما شاهد سنگ‌اندازی‌های حقوقی علیه ایران در فضای بین‌الملل خواهیم بود. همچنین تحریم‌ها و سنگ‌اندازی‌های اقتصادی آمریکا علیه متحدین ایران و چین بیشتر خواهد شد. حتی می‌توان گفت از این به بعد شاهد به‌کارگیری شیوه‌های مدرن و جدیدی برای به‌دست اوردن اطلاعات اقتصادی و مالی از ایران توسط امریکا خواهیم بود. این توافق در کل در جهت منافع ایران خواهد شد و این مسئله برای آمریکا و اسرائیل خوشایند نخواهد بود.