به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، کتاب «استرس و روشهای مدیریت آن» تالیف حسن شمس اسفندآباد از سوی انتشارات سمت و با همکاری شورای عالی انقلاب فرهنگی در ۳۲۲ صفحه با شمارگان ۵۰۰ نسخه به قیمت ۳۷ هزار تومان منتشر شده است.
کتاب حاضر به منزله کتاب درسی برای دانشجویان مقاطع مختلف روانشناسی نگاشته شده است. دانشجویان رشتههای مختلف روانشناسی (روانشناسی کودک و نوجوان، روانشناسی سلامت، روانشناسی بالینی، روانشناسی خانواده درمانی، روانشناسی مشاوره تحصیلی، روانشناسی تربیتی، روانشناسی محیط، روانشناسی صنعتی و سازمانی) و رشتههای دیگر، چون جامعهشناسی و هنر میتوانند به فراخور نیاز از مطالب کتاب حاضر بهره جویند. در نگارش کتاب با حفظ اصالت آن به عنوان یک کتاب روانشناسی سعی شده است که مطالب روان و قابل استفاده نه تنها برای دانشجویان بلکه برای عموم علاقهمندان به این حوزه از علوم باشد.
کتاب حاضر به عنوان کتاب مبنایی برای علاقهمندان و دانشجویان رشته روانشناسی در دوره کارشناسی به عنوان منبع درس اختیاری «مدیریت تنیدگی (استرس) تدوین شده است.
این کتاب به بحث درباره استرس و روشهای مدیریت آن در چهار بخش و بیست فصل پرداخته است. بخش نخست با عنوان استرس و سلامتی چهار فصل را شامل میشود. فصل اول به تعاریف استرس و نظریههای مربوط به آن اختصاص یافته است. فصل دوم طبقهبندی استرسها و فصل سوم بررسی استرس از منظر روان عصب ایمنیشناسی را دربر میگیرد. در فصل چهارم تأثیر استرس بر جسم و روان توضیح داده شده است. بخش دوم کتاب با عنوان استرس و مراحل رشد انسان: از مرحله جنینی تا سالمندی، فصول پنجم تا دهم را شامل میشود. در فصل پنجم استرس در دوران جنینی، در فصل ششم استرس در دوران کودکی، در فصل هفتم استرس در دوران نوجوانی، در فصل هشتم استرس در پایان نوجوانی و اوایل بزرگسالی، در فصل نهم استرس در دوره میانسالی و در نهایت در فصل دهم استرس در دوره سالمندی بررسی میشود.
بخش سوم به استرس و محیطهای خانواده و کار اختصاص دارد و شامل دو فصل است که در فصل یازدهم استرس و خانواده و در فصل دوازدهم استرس شغلی توضیح داده میشود. در بخش چهارم که مشتمل بر فصول سیزدهم تا بیستم است، برخی از روشهای رایج کنار آمدن با استرس و مدیریت آن معرفی شده است. در فصل سیزدهم رابطه بین معنویت و استرس، در فصل چهاردهم برخی از روشهای درمان رفتاری، شناختی و فراشناختی استرس، در فصل پانزدهم آرمیدگی و مراقبه و در فصل شانزدهم فعالیتهای فیزیکی، ماساژ و آبدرمانی معرفی شده است. فصل هفدهم به معرفی هنر و بازیدرمانی و فصل هجدهم به رابطه بین طنز، و شوخطبعی و تأثیر آن بر استرس اختصاص دارد. در فصل نوزدهم طبیعت درمانی و در فصل بیستم استرس، مدیریت تغذیه، زمان و امور مالی مورد بحث قرار میگیرد. هدف از بخش چهارم صرفاً آشنا ساختن دانشجویان و سایر علاقهمندان با روشهای کنار آمدن با استرس و مدیریت آن در قالبی کلی است و انتظار میرود دانشجویان و سایر علاقهمندان با مطالب فصل سیزدهم کم و بیش آشنایی داشته باشند. در خصوص فصلهای چهاردهم تا بیستم توصیه میشود دانشجویان و سایر علاقهمندان به منظور افزایش دانش و کسب توان لازم برای استفاده از این روشها در کارگاههای تخصصی مرتبط با این روشها شرکت کنند.
در قسمتی از کتاب درباره اثر استرس در دوران جنینی آمده است: «دوران پیش از تولد نقش مهمی در سلامت و رشد دوران کودکی و بزرگسالی دارد. سلامت محیطی که مادر در دوران بارداری در آن به سر میبرد، وضعیت و روانشناختی وی از عناصر تاثیرگذار بر رشد و سلامت کودک هستند. نامناسب بودن هریک از این عوامل ممکن است بر جنین تاثیرات سوءروانی و جسمی داشته باشد. در این زمینه، پژوهشهای نخستین به تاثیر استعمال دخانیات، عوامل مرتبط با تغذیه کودک و عوامل روانشناختی، چون عواطف و استرس مادر پرداختهاند. بررسی این عوامل بر جنین از دیرباز آغاز شده است، اما امروزه نیز سوالهای مشابهی مطرح میشود که برای پاسخگویی به آنها از روشهای جدیدتر و پیشرفتهتر استفاده میشود و نتایج پژوهشهای علمی جای پیشبینیها را گرفته است.»
در پشت جلد این کتاب آمده است: «در کتاب حاضر نقش استرس در تمامی مراحل رشدد انسان از مرحله جنینی تا سالمندی مورد بحث قرار گرفته است. با توجه به اینکه در دوران تحصیل، کار و تشکیل خانواده به دلایل گوناگون استرسهای فراوانی بر فرد وارد میشود، فصولی از کتاب به توضیح درباره عوامل بروز استرس در این دوران اختصاص داده شده است. بخشی از کتاب به تاثیر معنویت، باورهای مذهبی و انجام مناسک مذهبی که در فرد ایجاد هدف میکند و به زندگی وی معنی میبخشد اختصاص داده شده است روشهای متعددی برای مقابله با استرس وجود دارد. در کتاب حاضر برخی از رایجترین این روشها شامل روشهای درمان رفتاری، شناختی و فراشناختی، آرمیدگی و مراقبه، شوخ طبعی و خندهدرمانی، فعالیتهای فیزیکی، ماساژ و آب درمانی، هنر و بازی درمانی و مدیریت تغذیه، زمان و امور مالی ارائه شده است.»