گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو؛ به همت دست اندرکاران صنعت برق، نوستالژی دهه ۶۰ را مرور کردند، روزهایی که به یکباره برق قطع و همه امور متوقف میشد؛ هرچند وابستگی زندگی امروز به برق در حدی است که نبودش، برای چند دقیقه ممکن است جان بسیاری را با مخاطره مواجه کند! خصوصا اگر بی صدا و بدون اطلاعرسانی باشد.
مرور آرشیو اخبار به ما کمک میکند تا رد هشدارهای مسئولان صنعت برق در خصوص احتمال بروز خاموشی در روزهای گرم سال ۱۴۰۰ را در خبرهای سال گذشته بیابیم؛ آلارمهایی که دلیل اصلی آن، کم توجهی به لزوم توسعه زیرساختهای افزایش تولید انرژی برق، متناسب با میزان مصرف بوده است.
امسال، اما بارندگی بسیار کم، که البته پیشبینی هم شده بود، به علاوه گرمای زودرس هوا و تداوم شیوع بیماری کووید-۱۹ و ... منجر به رشد حدود ۲۰ درصدی مصرف انرژی برق شده است، هرچند، بسیاری از مردم و صاحب نظران اعتقاد دارند که بخشی از این افزایش مصرف، مرهون تلاش استخراج کنندگان قانونی و غیرقانونی رمزارزهاست.
قطع برنامهریزی شدن برق، از ابتدای تیرماه آغاز شده است، اقدامی که مسئولان شرکت توزیع نیروی برق پیرامون آن سکوت کردند، حال آنکه جدول خاموشیها، در فضای مجازی دست به دست میگردد.
در حالیکه مردم اعتقاد دارند که شفاف نبودن مدیران صنعت برق، به نوعی محرم ندانستن مردم و پنهانکاری کم کاریهاییست که طی سالهای گذشته در حوزه تولید و بهبود وضعیت تامین انرژی برق مطمئن و پایدار، باید انجام میشده است. صاحبنظران و آگاهان صنعت برق اعتقاد دارند که طی حداقل ۵ سال گذشته، هیچ نیروگاه جدیدی وارد مدار تولید برق کشور نشده و بخشی زیادی از نیروگاههای موجود نیز به دلیل آورهال نشدن، با ظرفیتی کمتر از ظرفیت کامل، تولید برق دارند.
مطلعان حوزه برق و انرژی با تاکید براینکه، تحریم به شکل مستقیم بر این موضوع تاثیر کمتری نسبت به سوء مدیریتها داشته است، یادآور میشوند که حتی اگر همین امروز، بستر برای آغاز عملیات ساخت یک نیروگاه در کشور آغاز شود، حداقل بین ۴ تا ۶ سال برای وارد مدار شدن این نیروگاه، زمان لازم است؛ بنابراین، سال ۱۴۰۰ ابتدای مسیر پرسنگلاخی ست که به دلیل تناسب نداشتن میزان تولید و مصرف برق، پیش روی ایران قرار داده شده است.
بسیاری از مخاطبان در پیامهای مکتوب و تلفنی، ضمن انتقاد شدید به شرکتهای توزیع نیروی برق، اعلام کردهاند که اقدامات تبلیغاتی این شرکتها در اطلاع رسانی پیرامون انجام مانورهای ماهیانه و هفتگی و روزانه برای روزآمد کردن سیستمهای تامین و توزیع انرژی برق، تنها یک شواف بوده و واقعیت نداشته است.
خواب سنگین روحانی در بیبرقی مردم!
کارشناسان معتقدند مهمترین دلایل خاموشی گسترده اخیر در این موارد خلاصه شده است:
اول این که خشکسالی باعث شده است اغلب قریب به اتفاق نیروگاههای برقآبی از مدار تولید خارج شوند؛ یعنی حدود ۱۴ درصد کل تولید برق کشور یعنی ۷ هزار مگاوات از دسترس خارج است.
دوم گرمای شدید هوا که ظاهرا در ۴۰ سال اخیر بی سابقه بوده، مصرف برق در وسایل سرمایشی را به میزان بی سابقهای بالا برده است؛ در سالهای گذشته در پیک مصرف معمولا حدود یک درصد افزایش مصرف نسبت به سال قبل از خودش ثبت میکردیم؛ اما امسال نسبت به سال ۹۹ میزان مصرف در اوج بار ۱۳ درصد بیشتر شده است.
سوم اینکه دولت به نصف تکالیف خودش در ایجاد ظرفیت جدید نیروگاهی عمل کرده و به اندازه کافی ظرفیت جدید تولید نشده که در پیک به داد کشور برسد.
چهارم ابزار تعرفه گذاری صحیح برق به دلیل مسائل اجتماعی و به خصوص بی تدبیری عمیق ماجرای بنزین در سال ۹۸ از دست دولت خارج شده است؛ و از این ابزار برای کنترل مصرف نمیتواند استفاده کند. باید اشاره کرد شدت مصرف انرژی در ایران بالاترین میزان در کل دنیا است و همه حاملهای انرژی به بدترین شکل ممکن در ایران مصرف میشود.
پنجم خروج دو تا نیروگاه مهم حرارتی در شمال و جنوب کشور از مدار تولید به دلایل فنی که تقریبا هزار مگاوات از تولید برق را شامل میشود؛ بدترین اتفاق ممکن در برهه کنونی و اوجگیری تابستان داغ ۱۴۰۰ بود.
در نهایت اتفاق خطرناکی افتاده این است که بخشی از تاسیسات و تجهیزات کنترل فرکانس مثل برخی رلههای مهم به دلیل شدت بار از مدار خارج میشوند و در این شرایط اگر امکان کنترل فرکانس از دست توانیر و دیسپچینگ خارج شود با قطعیهای مکرر مانند دو روز اخیر مواجه میشویم.