به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو به نقل از مرکز خبر شورای عالی انقلاب فرهنگی، اولین جلسه شورای هنر شورای عالی انقلاب فرهنگی در دولت سیزدهم با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، سرپرست وزارت آموزش و پرورش و رئیس سازمان تبلیغات اسلامی و دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی برگزار شد. این در حالی است که با دستور این جلسه وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اکثریت آرا به عنوان ریاست شورای هنر انتخاب شد.
سعید رضا عاملی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در این جلسه ضمن تبریک ایام میلاد پیامبر اکرم (ص) و ولادت امام صادق (ع) گفت: دیروز از محضر مقام معظم رهبری مثل همیشه حکمتهای بسیاری را دریافت کردیم. رهبری حکیم انقلاب درباره جهان اسلام و امت اسلامی ۲ نکته را برجسته کردند که بسیار مهم بود. نکته اول نگاه جامعه نگری به اسلام بود. دین اسلام دچار التقاطهای بسیاری شده و اختلال در ارایه اسلام و فهم اسلام و غرض ورزی ها نسبت به فهم دین اسلام، منشاء مشکلات بسیاری شده است. در روایات آمده است زمانی که حضرت مهدی (عج الله) بیایند، اسلامی معرفی میکنند که برای همه جهانیان جدید است. جدید بودن دین اسلام از باب نوآوری حضرت مهدی (عج الله) نیست، بلکه آنقدر اسلام در مسیر تک نگاریها و تک بعدیها منحرف شده که اسلام استقرار یافته را در سطح جهانی دارای ابهامات بسیاری کرده است.
وی افزود: حکیم فرزانه انقلاب فرمودند: «متفکرین اسلامی در جمهوری اسلامی ایران، به تبیین و بیان دین اسلام بپردازند.» به هر حال یک وظیفه سنگینی بر دوش ما در حوزه فرهنگ است و باید بتوانیم در مسیر تبیین جامعیت اسلام قرار بگیریم. خصوصاً جهان غرب در سکولاریزه کردن دین و اسلام آنقدر به پیش رفتهاند که دین را از مسیر زندگی خارج کردهاند. در ابتدا سخن از جدایی دین از سیاست بود اما بعدها دین را از نهاد علم دور کردند.
با هم افزایی والا به استقرار تمدن نوین اسلامی می رسیم
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: نکته دوم مقام معظم رهبری وحدت جهان اسلام و ارزش این وحدت برای هم افزایی جهان اسلام در شکل گیری تمدن نوین اسلامی بود. حکیم فرزانه انقلاب فرمودند وحدت یک هم افزایی بین جهان اسلام است. در حقیقت در سطح ملی هم به این هم افزایی نیازمندیم. هم افزایی مستلزم نگاهی بلند و هم فکری در کارها با نیتی خالص برای خداوند متعال است. نکتهای که در سخنان رهبری حائز اهمیت بود، ایشان بحث تمدن نوین اسلامی را نه در مقیاس ملی بلکه در مقیاس جهانی مطرح میکنند. حکیم فرزانه انقلاب اسلامی معتقدند بدون وحدت در جهان اسلام، تمدن نوین اسلامی مستقر نمیشود. بنابراین به هم افزایی والایی نیازمندیم تا استقرار تمدن نوین اسلامی حاصل شود.
وی ضمن اشاره به تاریخچه ۲۴ ساله شورای هنر در شورای عالی انقلاب فرهنگی بیان کرد: این شورا یکی از شوراهای تخصصی شورای عالی انقلاب فرهنگی است که مصوبات مهمی در آن بوده است. درحقیقت مصوبه ۴۱۱ شورای عالی انقلاب فرهنگی در دوم دی ۱۳۷۶ منشاء تاسیس شورای هنر شده است. در سال ۱۳۸۸ توقفی در کار شورای هنر صورت گرفت که این شورا تبدیل به کمیسیون هنر شد. در این سالها دکتر ایمانی کمیسیون هنر را برعهده گرفتند و علی رغم اینکه اختیارات کمیسیون محدود بود، مجموعهای از دستورات را در کمیسیون هنر طرح کردند. در همان سال ۸۸ توافق شد بود که ریاست شورا بصورت دورهای بر عهده وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی باشد.
استاد دانشگاه تهران افزود: بر اساس آیین نامه در هر دورهای از شورای هنر، انتخابات برگزار میشود و یک نفر از میان اعضای شورای هنر را به ریاست این شورای بر میگزینند. درواقع اعضای حقوقی شورای هنر متشکل از وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، وزیر آموزش و پرورش، رییس سازمان تبلیغات اسلامی و نیز رییس سازمان صدا و سیما است که در دوره قبل هم رییس سازمان صدا و سیما منظم در جلسات شرکت میکردند و باید در زمینه حضور مستمرآقای جبلی در جلسات شورای هنر هم صحبت شود چون امتداد کار شورای هنر به صدا و سیما منتهی میشود. نقش کلیدی صدا و سیما در شورای هنر پررنگ است. اگر مصوباتی در شورای هنر تصویب شود و همراهی صدا و سیما را نداشته باشیم، بروز و ظهور اساسی مصوبه را نخواهیم داشت.
وی افزود: در این دوره سه نفر از اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی، جناب حجت الاسلام والمسلمین دکتر احمد واعظی، دکتر کی نژاد و حجت الاسلام والمسلمین دکتر پارسانیا به تصویب شورای عالی به عنوان نمایندگان شورای عالی انقلاب فرهنگی در شورای هنر انتخاب شدند و امیدوارم در این دوره جدید، گامهای اساسی در شورای هنر برداریم.
هنر حوزه تفنن است یا حوزه تعهد به روش زندگی مطلوب؟
عاملی ضمن اشاره به حوزه تخصصی اش علوم ارتباطات، درباره هنر گفت: شاید در حوزه فرهنگ، موفق ترین حوزه هنر است. هنر عرصه فرهنگ مطلوب را تشکیل میدهد. در هنر نیاز نیست کار الزام آور انجام دهیم. باید گفت هم در فرهنگ عمومی و فرهنگ نخبگانی تمایل به هنر چه هنرهای تجسمی، نمایشی و صناعی در سطح بالایی است و مردم شائق و راغب به سمت هنر هستند.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، هنر را دارای اثرگذاری بالا در جامعه دانست و افزود: برخی هنر را حوزه تفنن فرض میکنند اما واقعیت این است هنر حوزه تعهد به روش زندگی مطلوب است. هنر مسئول و متعهد با هنر غیر مسئول و غیر متعهد ۲ عرصه متفاوتند. اگر از بنده با توجه به فعالیت در حوزه غرب شناسی سوال کنند که وضعیت
امروز فرهنگ عمومی غرب چرا به اینجا کشیده شده است! جواب آن هنر است. در هنر غرب، یک نوع یلخی گری و رهابودگی ای شکل گرفته که بازتاب آن بر هویتهای رها شده، نامعین و چند رگه دیده شده است.
استاد دانشگاه تهران ادامه داد: فرهنگ شناسان در غرب اذعان دارند با پایان هویت در غرب مواجههاند. بدین معنی که افراد دارای استقرار نیستند و «من» وجودی شان نمیتواند یک فرآیند رو به جلویی را طی کند و همچنین «ما» ی اجتماعی شان هم بدین گونه است. بنابراین برخی از پایان ملیت سخن میگویند چون هنر در وضعیت ناثبات و بدون استقرار است. امیدوارم در این دوره با همت آموزش عالی و آموزش و پرورش کشور در حوزه هنر آکادمیک و علمی، هنری برخواسته از دانش و هنر فرآیند شده در نظام آموزش و پرورش کشور را شاهد تعالی باشیم.
عاملی بیان کرد: با نگاهی به پردیس هنر دانشگاه تهران درمی یابید بسیاری از صاحبان هنر در حوزه هنرهای موسیقی، تجسمی و نمایشی هنر بازاری را قبول ندارند. درواقع اعتقاد دارند هنر بازاری با هنر آکادمیک فاصله بسیاری دارد، البته در این زمینه ملاحظات و نکاتی نهفته است. به نظرم نقش دانشگاه به فاخر شدن هنر کمک دهنده است و آموزش و پرورش میتواند ما را در این مسیر یاری دهد. سازمان تبلیغات اسلامی هم با ظرفیتهای عمیق در پیوند با دین در حوزه هنر هم در این مسیر تعالی بخش است.
وی تصریح کرد: استوارت هال در نظریه بازنمایی عنوان میکند اساساً ما در جهان بازنمایی زندگی میکنیم، هیچ چیزی در جهان نیست، مگر آنکه بازنمایی شده باشد. ذهن به محض دریافت، بازنمایی میکند و در مرحله بعد بازنمایی ذهنی مان را تبدیل به هنرهای نقاشی، موسیقی، سینما، تجسمی میکنیم. لذا ما در جهانی زندگی میکنیم که فرهنگ در بستر هنر، بازتولید و بازساخت میشود.
سازمان برنامه و بودجه و الزام تامین مالی مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی
وی دوره جدید را موسمی فاخر برای شورای هنر دانست و گفت: استدعا دارم اعضای محترم این جلسات را شخصاً بدون واگذاری به معاونانشان شرکت کنند. تلاش داریم با مسأله یابی از وضعیت جامعه، به صورت منسجم مباحث دستور کار شورا را چون سند موسیقی، سند ملی مد و لباس و هنرهای تجسمی پیش ببریم.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در پاسخ سخنان حجت الاسلام والمسلمین واعظی مبنی بر اینکه راهکاری در زمینه ضمانت اجرایی مصوبات شورای عالی باید اندیشیده شود، اظهار کرد: در دستور مطالبات مقام معظم رهبری، سیاستها و اقدامات ضروری که برای صحن شورای عالی انقلاب فرهنگی آماده شد، تمام تلاش دبیرخانه شورای
عالی انقلاب فرهنگی ایجاد سازوکار دقیق در زمینه مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی است. درحقیقت بخشی از ضمانت اجرایی مصوبات به نظام بودجه ریزی کشور برمی گردد چون برخی از مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی بار مالی دارد بنابراین سازمان برنامه و بودجه باید خودش را ملزم بداند تا بر اساس مصوبات شورای عالی، ضمانت مالی آن را تامین کند. بخش دیگر مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی به منابع انسانی ارتباط دارد تا از طریق برخی مصوبات منابع انسانی افزایش یابد که سازمان اداری و استخدامی باید خودش را در این زمینه ملزم بداند. همچنین بعضی از مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی مربوط به دستگاهها و وزارتخانهها است که باید آنها و نیز قوه قضاییه خود را مکلف به اجرا بدانند.
عاملی ادامه داد: در زمینه سازمان بازرسی باید گفت زمانی که آیت الله دکتر رییسی ریاست قوه قضاییه را برعهده گرفتند، بلافاصله در مکاتبه و ملاقاتی با ایشان، به سازمان بازرسی دستوری را مبنی بر نظارت بر حسن اجرای مصوبات و خصوصاً اسناد ملی شورای عالی انقلاب فرهنگی ابلاغ کردند. همچنین جناب کاظمی تایید میکنند که بر روی سند تحول آموزش و پرورش، گزارشهایی را از دستگاهها نسبت به اجرایی شدن مصوبات توسط سازمان بازرسی گرفته شد. حال برای اینکه سازمان بازرسی در ساختارشان روند اجرایی شدن مصوبات را بیاورند، این موضوع را پیش بینی خواهیم کرد.
آیین نامه شورای هنر نیازمند بازنگری و اصلاح است
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در ادامه این جلسه به ظرفیت عظیم آموزش و پرورش با ۱۵ میلیون دانش آموز و یک میلیون معلم اشاره کرد و گفت: اگر هر شخصی بخواهد در حوزه فرهنگ به بالندگی برسد باید بر حوزه نظام آموزش و پرورش متمرکز شود و تردیدی نیست با ریاست شورای هنر و همت اعضای شورا این گام بزرگ را برخواهیم داشت.
استاد دانشگاه تهران ضمن پیشنهاد حضور محمد مهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان ریاست شورای هنر گفت: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی متولی اصلی حوزه فرهنگ و هنر است. باید گفت در دورهای رییس فرهنگستان هنر، ریاست شورای هنر را به خاطر جایگاه فرهنگستان برعهده داشت و در دورهای دیگر هم ریاست شورای هنر بر عهده رییس صدا و سیما بوده است. جناب آقای اسماعیلی هم از استادان دانشگاه تهران هستند و هم شخصیت حقوقی و هم شخصیت حقیقی ایشان برای این مسئولت مهم تناسب دارد و حتماً شاهد موفقیت بزرگی توسط ایشان و اعضا محترم خواهیم بود.
وی درباره انتخاب دبیر شورای هنر گفت: دبیر شورای هنر باید بتواند با هم پوشانی مناسب با ریاست شورای هنر کار کند. بنابراین اگر رییس شورای هنر محدود به انتخاب دبیر از میان اعضا شود، جای بحث است لذا دبیر باید به پیشنهاد رییس و تصویب اعضای شورای هنر و با حکم دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی منصوب شود که این مهم نیازمند اصلاح آئین نامه شورای هنر است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و طرح چند پیشنهاد حقوقی
محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ضمن تشکر از اعتماد اعضای محترم شورای هنر در انتصاب به ریاست این شورا گفت: ان شاءالله بتوانیم وظایفی را که در شورای هنر برعهده داریم، پیش ببریم. بارها عرض کردم شورای هنر و شوراهای اقماری شورای عالی انقلاب فرهنگی از ظرفیتهای بالایی برخوردار هستند و ما مرکزیت و قرارگاه بودن شورای عالی انقلاب فرهنگی را با تمام وجود قبول داریم. سعی داریم در پیشبرد حوزه فرهنگی و هنری از ظرفیت شورای هنر به نحو احسن بهره ببریم.
وی درباره انتخاب دبیر شورای هنر گفت: طبق آیین نامه دبیر باید از میان اعضای شورا انتخاب شود. به نظرم اول به اصلاح آیین نامه شورای هنر بپردازیم و بعد از پذیرش اصلاحیهها در شورای عالی، دبیر شورای هنر را انتخاب کنیم. بنابراین انتخاب دبیر را به جلسه آتی بعد از تصویب اصلاحیه موکول کنیم. در تبصره یک ماده دوم عنوان شده رییس و دبیر و منشی از میان هفت نفر عضو شورای هنر انتخاب شوند. طبیعتاً کار دبیرخانه مستقل است، بنابراین اصلاحات آیین نامه شورای هنر باید به صحن شورای عالی برود بعد از اینکه ابلاغ شد، دبیر را انتخاب کنیم.
پاشنه آشیل شورای عالی انقلاب فرهنگی کجاست؟
حجت الاسلام والمسلمین احمد واعظی عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: ما در رابطه با شورای عالی انقلاب فرهنگی و تبعا شوراهای اقماری آن تا زمانی که مسأله ضمانت اجرایی را مصوبات را حل نکنیم، تقریباً انگیزهها برای مشارکت جدی در جلسات کاهش مییابد. با توجه به نزدیک بودن حکم مقام معظم رهبری درخصوص شورای
عالی انقلاب فرهنگی، باید اساساً برای ضمانت اجرایی مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی راهکاری اندیشیده شود. چند روز پیش مطلبی را در زمینه سهمیه استادان و فرزندانشان خواندم (شاید مستقیماً ناظر به مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی نباشد) که دیوان عدالت اداری، مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی را ابطال کرده بود. زمانی که دیوان عدالت اداری بتواند مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی را به عنوان یک قانونگذار ابطال کند، بنابراین کم کم راه برای دیگر دستگاههای قانونگذار باز میشود تا مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی را ابطال کنند.
رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، پاشنه آشیل شورای عالی انقلاب فرهنگی و شوراهای اقماری آن را در مسأله فقدان ضمانت اجرایی مصوبات شورای عالی دانست و پیشنهاد داد: با توجه به اینکه بازرسی کل کشور بخشهای مختلفی را دارا است و نهادهای اجرایی و دولتی کشور مخاطب بسیاری از مصوبات هستند، در آنجا به اصطلاح معاونت علمی و فرهنگی به وجود آید و در بحث بازرسی و نظارت مصوبات الزامات رسمی را متوجه دستگاهها کند. نفس این موضوع که یک نهاد نظارتی و بازرسی متکلف امور حوزه مصوبات به اصطلاح هنر و فرهنگ باشد، یکی از اهرمهایی است که میتواند به ضمانت اجرایی مصوبات ختم شود.
سیاستهای ما نباید «ایست بازرسی» باشد!
زلفی گل وزیر علوم، تحقیقات و فناوری هم در بخش دیگری از این برنامه به بحث ضمانت اجرایی مصوبات شورا و انتقاد واعظی در این زمینه اشاره کرد و گفت: به نظرم برای هر مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی باید بحث ضمانت اجرایی اش پیش بینی شود که این مورد رعایت نشده است. به عنوان مثال در جلسه آینده، درباره شورای اسلامی شدن دانشگاهها موضوعی را که دکتر واعظی طرح کردند متذکر خواهم شد. ما یک نفر را به عنوان رییس دانشگاه منصوب میکنیم و این شخص باید بحث سند اسلامی شدن دانشگاهها و مسائل فرهنگی را اجرا کند اما این فرد را با دادن حکم ریاست رها میکنیم تا نهایت از این سمت برداشته شود. در این دوره به ریاست دانشگاهها ضمن اینکه برنامه وزارتخانه را ابلاغ کردم، از آنها خواستهام تا برنامه خودشان را ارایه دهند. درحالیکه باید برنامه رییس دانشگاه در شورای اسلامی شدن دانشگاهها مطرح شود تا شاخصها و اولویتهای اجرای آن را لحاظ کنیم.
وی ادامه داد: در مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی، مجلس شورای اسلامی و هیأت امنای دانشگاهها بحث مغفول مانده این است که، منافع فردی و ملی را همسو نمیبینیم. آیا در تصویب آیین نامه ارتقای منافع فردی و ملی همسو دیده شده یا نه؟
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری پیشنهاد حجت الاسلام والمسلمین احمد واعظی را درخصوص نظارت اجرایی مصوبات از سوی سازمان بازرسی رد کرد و گفت: سیاست سازمان بازرسی، توبیخ قبل از پیشگیری است. اول فرد یا سازمانی اشتباهی میکند و بعد سازمان بازرسی اعلام میکند طبق قانون عمل نکردی، در حالی که نبایستی سیاستهای ما چون ایست بازرسی باشد. بنابراین سیاستها و ضمانت اجرای شورای عالی انقلاب فرهنگی باید به گونهای باشد که در حین حرکت قابل رصد باشد، بنابراین جایگاه سازمان بازرسی و نظارت را باید کنار بگذاریم. فی الواقع در شورای عالی انقلاب فرهنگی ساز و کار اجرایی شدن مصوبات را باید پیش بینی کنیم.
وی هنر را جزو فناوریهای نرم عنوان کرد و گفت: استدعا دارم یک عضوی با تصویب شورا مثل معاون فناوری وزیر علوم که مربوط به پارکهای علم و فناوری (هنر نرم) است، در شورای هنر وجود داشته باشند تا آنها به مصوبات شورا با دید تولید ثروت از دانش به آن نگاه کنند و نظراتشان را در شورای هنر ارایه دهند تا مصوبات شورا با دید اجرایی تری پیش رود. البته شاید جای این سوال باشد که شما به عنوان وزیر علوم، عضو شورای هنر هستید و این امر کفایت کند اما کار کارشناسیای که معاون فناوری وزارت علوم میتواند داشته باشد، بنده ندارم.
جای حوزه هنری در جلسات شورای هنر خالی است
حجتالاسلام و المسلمین محمد قمی رئیس سازمان تبلیغات اسلامی با توجه به اضافه کردن نهادهای هنری به شورای هنر ضمن اشاره به حوزه هنری گفت: حوزه هنری یک نهاد مستقل با بودجهای مشخص است و ریاست آن از سوی رهبری منصوب میشود. همچنین مقام معظم رهبری تعابیر خلاقی درباره حوزه هنری دارند و ایشان حوزه هنری را خانه هنر انقلاب، پایگاه هنر انقلاب میدانند. حوزه هنری یک نهاد حاکمیتی است که بالای ۲۰۰ سینما را در همه استانها در اختیار دارد و از ساز و کار پیچیدهای برخوردار است.
وی افزود: یک ساختار حاکمیتی پیشرو در حوزه هنر به اسم حوزه هنری داریم که محل تامل این جلسه میتواند واقع شود و ممکن است اعضای شورا بگویند به عنوان عضو مدعو کفایت میکند اما حوزه هنری به عنوان نهاد متعهد و ساختاری انقلاب اسلامی در حوزه هنر مورد تایید و حمایت خاص ویژه رهبری است که جایش در شورای هنر خالی است. پیشنهاد میکنم ریاست حوزه هنری مثل ریاست فرهنگستان هنر، سازمان میراث و گردشگری به شورای هنر افزوده شود.
تنها دستگاهها را در اجرایی نشدن سند خطاب قرار ندهیم!
کاظمی سرپرست وزارت آموزش و پرورش گفت: معتقدم شورای هنر با سطح نگاه بالاتری تنها در سطح نخبگانی سیاستگذاری میکند و کمتر به حوزه زیرساختی و بنیادی هنر به ویژه در حوزه تعلیم و تربیت توجه شده است. از هر منظری بنگرید چه در حوزه تربیت نیروی انسانی و چه در حوزه اثرگذاری و اثربخشی باید به حوزه تعلیم و تربیت (آموزش و پرورش) بیشتر توجه کنید چون آموزش و پرورش هم این ظرفیت را دارا است.
بر اساس این گزارش طبق دستور جلسه شورای هنر، رییس شورای هنر انتخاب و برخی از موارد آیین نامه شورای هنر اصلاح شد.
به گفته وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی آیین نامه شورای هنر به نحوی اصلاح شده که امکان بیشتری برای حضور اشخاص حقیقی از میان هنرمندان و استادان دانشگاهها فراهم شود.
در جلسه اول شورای هنر شورای عالی انقلاب فرهنگی در دولت سیزدهم پیشنهاد شد ۳ نفر از شخصیتهای فرهنگی، دانشگاهی و هنرمندان و یک نفر از روسای دانشگاهها و همچنین وزیر میراٍث فرهنگی و گردشگری و همچنین رئیس حوزه هنری به اعضای شورای هنر اضافه شوند.
همچنین مقرر شد دبیر شورا به پیشنهاد رییس شورای هنر و تصویب در شورای هنر تعیین شود، این در حالی است که دبیر شورای هنر با حکم دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی منصوب و عضو شورا خواهد بود. البته موارد یاد شده اصلاحیه آئین نامه شورای هنر است که بعد از تایید شورای عالی انقلاب فرهنگی مبنای کار خواهد بود.
در این جلسه پیشنهاد شد انتخاب دبیر و منشی شورای هنر شورای عالی انقلاب فرهنگی به جلسه آتی، بعد از اصلاح آیین نامه شورای هنر ضمن تایید و تصویب شورای عالی، موکول شود.