ضعف سریال‌های تلویزیون کجاست؟

رضا بنفشه‌خواه شامگاه ششم آبان ماه مهمان بخش نوستالژی «سریالیست» با اجرای پدرام کریمی بود. بخشی که به سریال «ماجرا‌های آقای خیرخواه» به کارگردانی امیر سماواتی اختصاص داشت. این سریال در سال 1365 تولید و از فروردین سال 66 روی آنتن رفت.

بنفشه‌خواه با اشاره به این که ضبط این مجموعه حدود چهار یا پنج ماه طول کشید، افزود: ماجرا‌های «آقای خیرخواه» مثل اغلب سریال‌های آن زمان روی نگاتیو و به صورت 6 میلیمتری ضبط شد. خاطرم هست که اولین بار در دوازدهم فروردین سال 1366 روی آنتن رفت. پخش این مجموعه در بحبوحه جنگ تحمیلی بود و در آن زمان مردم بیشتر پای تلویزیون می‌نشستند. بعد از آن هم چند بار از شبکه ها‌ی مختلف بازپخش شد.

وی درباره علت حضور خود در این مجموعه تلویزیونی طنز گفت: اگرچه آقای سماواتی کارگردان و تدوینگر ماجرا‌های آقای خیرخواه بود، اما آقای حاجی‌میری هم به عنوان نویسنده به ایشان کمک می‌کرد. من در سال 1364 در فیلم سینمایی «توهم» به کارگردانی سعید حاجی‌میری بازی داشتم. ایشان به من گفت که متن یک سریال طنز را نوشته و از من خواست تا در آن بازی کنم. من گفتم اگر جنس این کار طنز موقعیت باشد قبول می‌کنم، چون نمی‌خواهم کار طنز به دلقک‌بازی تقلیل پیدا کند.

بنفشه خواه افزود: فیلم‌نامه را خواندم و دیدم که اگر در اجرا به خوبی به آن پرداخته شود، کار با کیفیتی می‌شود و خوشبختانه کار موفقی هم شد.

وی درباره برادرش زنده‌یاد محمود بنفشه‌خواه نیز اظهار کرد: محمود یک سال و خرده‌ای از من بزرگ‌تر بود، اما کار بازیگری را با هم و با حضور در هنرکده آناهیتا شروع کردیم؛ البته ایشان، چون درگیر کار اداری شد مدتی بازیگری را رها کرد تا این که بازنشسته شد. زنده‌یاد علی سجادی حسینی از ما خواست تا در فیلم مدرسه پیرمرد‌ها نقش فرزندان مرحوم علی‌اصغر گرمسیری را بازی کنیم و بعد از آن هم در سریال «شب چراغ» که من نقش محمدرضا پهلوی را داشتم ایشان نقش یک افسر ارتش را داشتند.

پدر بیژن بنفشه‌خواه عنوان کرد: ماجرا‌های آقای خیرخواه یک بازیگر ثابت داشت که من بودم و بقیه در حد یک پلان به صورت بازیگر مهمان در آن حاضر می‌شدند. مثلاً در یک قسمت مرحوم علی رامز نقش یک سرهنگ شهربانی را داشت. اغلب سکانس‌ها هم در خیابان جمهوری، سه‌راه طالقانی و مردآباد کرج ضبط می‌شد. آن زمان مثل الان نبود که اکثر سکانس‌های موتورسواری را روی ماشین بگیرند. به جز چند سکانس محدود که روی ماشین ضبط شد، من واقعاً در حال موتورسواری بودم.

بنفشه‌خواه درباره بهترین آثاری که در آن‌ها ایفای نقش کرده است تصریح کرد: علاوه بر همین «ماجرا‌های آقای خیرخواه» من مجموعه «محکمه عدالت» را که در اوایل دهه هفتاد روی آنتن رفت هم دوست دارم. در این سریال امین تارخ و تانیا جوهری هم بازی داشتند. برخلاف تصور، از حضور در سریال «آینه عبرت» در نقش پدر علی راضی نبودم، چون منطقی که برای به هم خوردن ازدواج علی و پری به عنوان دو شخصیت سریال تعریف شده بود از نگاه من درست نبود و به نویسنده و کارگردان هم پشنهاد تغییر آن را دادم که قبول نکردند.

وی افزود: یادم هست در زمان پخش این سریال، وقتی مردم در خیابان مرا می‌دیدند مدام اعتراض می‌کردند که تو چه پدر بد اخلاق و سنگدلی هستی که یک لبخند هم نمیزنی! به هرحال یک شخصیت دیکتاتورگونه داشت و این نقش ایجاب می‌کرد که این‌گونه باشد.

این بازیگر پیشکسوت درباره تفاوت سریال‌سازی در دهه شصت و زمان حاضر هم گفت: از لحاظ فنی و تعداد آثار و شبکه‌های تلویزیونی که پیشرفت زیادی داشته‌ایم. این‌ها خیلی مؤثر است، اما احساس می‌کنم سریال‌ها در آن زمان پرمحتواتر بود. ما الان در ادبیات نمایشی ضعف داریم و می‌بینید که در پایان سریال‌ها به نوعی کفگیر نویسنده و کارگردان به ته دیگ می‌خورد. کارگردان و بازیگر و عوامل فنی خوب، زیاد داریم، اما نبود متن قوی و فیلمنامه‌های جذاب نقطه‌ضعف سریال‌های ماست.

«سریالیست» به تهیه‌کنندگی محمد باریکانی و مجتبی فرجی و با اجرای پدرام کریمی کاری است از گروه تاریخ، فرهنگ و هنر شبکه یک که پنجشنبه هر هفته ساعت ۲۳:۱۵ روی آنتن شبکه یک سیما می‌رود.