توقف آزادسازی سواحل در حاشیه کارون / تعلل استانداری در اجرای دستور رئیس جمهور

گروه استان‌های خبرگزاری دانشجو، علی توسلی قمصری،از روز شنبه نهم بهمن که دستور رئیس جمهور خطاب به استانداران مهر و امضا شد تا روز جمعه ۲۹ بهمن که دیروز بود و پایان ضرب الاجل ابراهیم رئیسی به متخلفان و متجاوزان، فقط و فقط در عرض ۲۰ شبانه روز صد‌ها کیلومتر از سواحل شمال و جنوب کشور آزاد شد. در این ۴۸۰ ساعت چیزی شبیه معجزه اتفاق افتاد. لودر‌ها و ماشین‌های سنگین از ابتدای صبح تا پاسی از شب در اقدامی بی سابقه به کار افتادند، تیغه زیر بلوک‌های سیمانی و فنس‌های فلزی انداختند و سواحل به اسارت گرفته شده دریا‌ها را در شمال و جنوب آزاد کردند. این سواحل حالا دارند نفسی به راحتی می‌کشند و بی آن که حجم سنگین آجر و سیمان و پلشتی سیم‌های خاردار و حصار‌ها را تحمل کنند پذیرای موج‌های دریا شده اند.

حدود یک ماه پیش رئیس جمهور دستوری درباره آزادسازی سواحل صادر کرد، اما همانطور که وزیر کشور در روز‌های گذشته گفته، این دستور فقط برای سواحل دریا بود، در حالی که در مورد کوه، رودخانه و… نیز موضوع به همین شکل است. هنگامی که یک شهرک جدید در سواحل دریا، دریاچه یا یک رودخانه ایجاد می‌شود، یا شهری که از قبل در کنار ساحل ساخته شده است، هیدرولوژیست‌ها می‌توانند با انجام یک تحلیل هیدرولیکی خطر سیلاب را شناسایی و مشخص کنند. به این ترتیب «موقعیت، شدت یا بزرگی، فراوانی و احتمال» خطر سیلاب‌های با بازگشت‌های مختلف مشخص می‌شود. دارایی‌ها، زیرساخت‌ها و بوم‌سامانه‌های واقع در این منطقه همگی در معرض آسیب‌های احتمالی ناشی از سیلاب هستند. میزان آسیب احتمالی با آسیب‌پذیری منطقه نیز قابل تعیین است.

وضعیت در استان‌های جنوبی چگونه است؟

علی رغم آنکه آزاد سازی سواحل در استان‌های شمالی حاشیه دریای خزر و همچنین در استان بوشهر و بندر عباس با شتاب در حال انجام است، ولی این امر در خوزستان به کندی پیش می‌رود.

این درحالی است که نماینده اهواز در مجلس شورای اسلامی با انتقاد از اجرایی نشدن قانون آزادسازی سواحل در رودخانه کارون به ویژه در مقطع اهواز گفت: سواحل رودخانه کارون باید هرچه سریعتر آزادسازی شود و برای استفاده عمومی در اختیار شهرداری قرار بگیرد.

انتقاد از اجرایی نشدن قانون آزادسازی سواحل

خوزستان حدود ۵ هزار کیلومتر رودخانه اصلی، ۱۱ هزار کیلومتر، رودخانه فرعی و حدود ۲۰ هزار کیلومتر آبراهه دارد. بر اساس اعلام سازمان آب و برق خوزستان ۲۴۵ روستای خوزستان در بستر سیلابی رودخانه‌ها قرار گرفته اند. در سیلاب ۹۸، از تعداد ۱۲۰ روستای در مسیر سیلاب، تعداد ۷۶ روستا دچار آبگرفتگی شدند و وضعیت ۳۲ روستا نیز بحرانی شد. روستا‌هایی که اغلب در بستر رودخانه کرخه قرار گرفته بودند. بر اساس مطالعات سازمان آب و برق خوزستان، تاب آوری رودخانه کرخه در مقابل سیلاب پیش از ساخت و ساز‌ها در حریم رودخانه حدود ۷۰۰ متر مکعب بر ثانیه بود. بارگزاری‌ها در بستر رودخانه کرخه باعث شد در جریان سیل ۹۸ تاب آوری رودخانه کاهش معنا داری پیدا کند. کاهش تاب آوری رودخانه در آن مقطع مشکل دیگری را نیز ایجاد کرد و باعث شد مخازن سد‌های بالادست به موقع تخلیه نشوند و روستا‌ها دچار آبگرفتگی شوند.

در ساحل رودخانه کارون بنا‌های غیرمجازی شامل ۴ رستوران و یک موزه ساخته شده که مربوط به بخش حقوقی بوده است. آزادسازی سواحل دریای خزر در شمال و همچنین در سواحل جنوبی کشور آغاز شده و به سرعت در حال انجام است. تاکنون در بخش‌های مختلف کشور از جمله بوشهر، کرج و استان‌های شمالی سواحل آزاد سازی شدند. اما این مسئله در حاشیه رودخانه کارون هنوز اجرایی نشده است. البته به گفته یکی از منابع، مهم‌ترین مراکز تفریحی در اهواز و در حاشیه رودخانه کارون متعلق به استانداری خوزستان است که در نهایت باید منتظر بماند تا ببینیم استانداری این مراکز را به نفع آزاد شدن سواحل کارون اجرایی خواهد کرد یا نه؟

دستور رئیس‌جمهوری به همه دستگاه‌ها ابلاغ شده است و تا پایان بهمن فرصت داشتند تصرف خود را تعیین تکلیف کنند. طبق این دستور، اصل بر این است که اجازه ساحل‌خواری، کوه‌خواری و جنگل‌خواری به فرصت‌طلبان داده نشود و ساحل زیبای دریا برای استفاده عموم مردم آزاد باشد. هرچند بعد از این تأکید، توجه‌ها به سواحل شمالی جلب شد، اما قائم‌مقام سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور تأکید می‌کند مساحت سواحل تصرف شده در جنوب بیشتر از شمال کشور است.

هرمزگان و بوشهر از نظر مساحت سواحل اشغالی در جنوب کشور بیشترین آمار را دارند. مسئولان این دو استان نیز طی ۲ هفته گذشته دستور آزاد سازی فوری سواحل خلیج فارس را صادر کرده‌اند.