به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری دانشجو، دو کشور ایران و پاکستان جدا از رابطه همسایگی همیشه و تحت هر شرایطی سطحی از ارتباط تاریخی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی را حفظ کرده‌اند. اگرچه می‌توان گفت روابط و مناسبات دو کشور با توجه به ظرفیت‌های گسترده موجود ناکافی بوده است. در این میان استفاده از تمامی ظرفیت‌های دیپلماسی بخصوص دیپلماسی عمومی و به‌تبع آن دیپلماسی فرهنگی در ارتقاء روابط دو کشور می‌تواند عنصری مهم و ضروری تلقی شود.
ظهور و گسترش تکنولوژی ارتباطات، اهمیت یافتن افکار عمومی، جایگزین شدن قدرت نرم بجای قدرت سخت و تحولات دیپلماسی از سنتی به نوین موجب تولد مفهوم دیپلماسی عمومی برای تحقق اهداف دولت‌ها در خارج‌شده است. امروزه دولت‌ها سعی دارند با استفاده از دیپلماسی عمومی که برآیند سه بخش تبادل فرهنگی، دیپلماسی فرهنگی و پخش رسانه‌ای است، افکار عمومی را با خود همراه کنند تا برای رسیدن به اهداف سیاست خارجی خود با مشکلات کمتری مواجه شوند. در حقیقت، دیپلماسی عمومی، تعامل و تداخل سیاست و فرهنگ در سطوح مختلف است. به‌عبارت‌دیگر، جلوه فرهنگی سیاست را می‌توان دیپلماسی عمومی نامید. به همین دلیل، فرهنگ که یکی از مصادیق مهم قدرت نرم هست، اساس دیپلماسی عمومی را تشکیل می‌دهد. یکی از مؤلفه‌های دیپلماسی عمومی دیپلماسی فرهنگی است که به‌موجب آن از عناصر مختلف فرهنگی ازجمله سینما، تئاتر، ادبیات و موسیقی برای تبلیغ تصویر مثبت کشور و مردم آن در بین مخاطبان خارجی در سراسر جهان استفاده می‌شود. در طول قرن بیستم و بعدازآن، فیلم به‌عنوان یکی از تأثیرگذارترین و در دسترس‌ترین رسانه‌های دیپلماسی فرهنگی بوده است. این رسانه از توانایی منحصربه‌فردی برای تأثیرگذاری بر توده‌ها در سراسر جهان برخوردار است، به‌ویژه، برخی فیلم‌ها نه‌تن‌ها موفق شده‌اند مخاطبان را سرگرم کنند بلکه به پیشبرد دیپلماسی فرهنگی از طریق آموزش، تقویت و حفظ روابط، شکستن کلیشه‌ها و فراتر رفتن از مرز‌ها در سطوح مختلف کمک کرده‌اند.
براین اساس دیپلماسی عمومی و به‌تبع آن دیپلماسی فرهنگی مهم‌ترین ابزاری است که می‌تواند درزمینة توسعه قدرت نرم و به دنبال آن، گسترش روابط ایران با کشور‌های همسایه ازجمله پاکستان به کار گرفته شود تا با ارتقای سطح و حجم همکاری با کشور‌های منطقه، زمینه همگرایی بیشتر در عرصه سیاست خارجی را فراهم نماید.
در این زمینه پیشنهاد ساخت یک فیلم یا سریال مشترک میان ایران و پاکستان درباره زندگینامه بی نظییر بوتو سیاستمدار برجسته پاکستانی و اولین زن در تاریخ جهان اسلام که به مقام نخست‌وزیری در یک کشور اسلامی رسید، می‌تواند موردتوجه جدی قرار گیرد. بخصوص اینکه پیشینه و فرازوفرود‌های زندگی بی نظییر بوتو پتانسیل قوی برای تبدیل‌شدن به یک پروژه سینمایی را دارا است. زندگی خانم بوتو را می‌توان مخلوطی از یک شاهزاده‌ی تبعیدی، زندانی سیاسی و نیز اولین رهبر زن در یک کشور مسلمان دانست. بی‌نظیر بوتو در سن ۵۴ سالگی ترور شد، چهارمین عضو خانواده خود بود که در مبارزه درصحنه سیاسی پاکستان به قتل می‌رسید. پدرش ذوالفقار علی رئیس‌جمهور و سپس نخست‌وزیر پاکستان بین سال‌های ۱۹۷۱ تا ۱۹۷۷ بود. او مؤسس اولین حزب سیاسی با بنیان توده مردم بود و سرانجام طی کودتایی توسط یکی از منصوبین خود به ریاست ارتش یعنی ژنرال ضیاءالحق سرنگون و در سال ۱۹۷۹ به دار آویخته شد. برادر کوچکش «شهنواز» در سال ۱۹۸۵ به‌طور مرموزی مسموم و کشته شد. مرتضی برادر دیگر او در سال ۱۹۹۶ در شرایطی مشکوک کشته شد.
بی‌نظیر بوتو، رئیس حزب مردم پاکستان دارای شخصیتی کاریزماتیک و متفاوت بود این حزب را به‌عنوان نماینده آرمان‌های دموکراتیک اداره می‌کرد. خانم بوتو دو بار به‌عنوان رئیس حزب مردم پاکستان به نخست‌وزیری انتخاب شد و هر ۲ بار از قدرت خلع و سال‌های زیای را در تبعید به سر برد.
دیدگاه بوتو از اسلام به‌عنوان یک دین باز، کثرت‌گرا و بامدارا کاملاً مشهود بوده و وی باور داشت که نه‌تن‌ها مذهب اسلام، بلکه سایر ادیان ابراهیمی مثل یهودیت و مسیحیت به‌وسیله تندرویان و متعصبان مورد سوءاستفاده قرارگرفته است. به‌هرحال ساخت یک مجموعه‌ای سینمایی مشترک از زندگی خانم بوتو می‌تواند ضمن اینکه فرصتی برای محک دیدگاه‌های وی فراهم آورد، به‌عنوان یک پروژه فرهنگی دو کشور ایران و پاکستان را به هم نزدیک نماید.
بخصوص اینکه بعد از بحران اخیر در پاکستان که منجر به رأی عدم اعتماد پارلمان پاکستان به عمران خان در روز ۹ آوریل (۲۰ فروردین ۱۴۰۱) شد. شهباز شریف به‌عنوان بیست و سومین نخست‌وزیر جدید این کشور از سوی پارلمان برگزیده شد. وی در ادامه بلاول بوتو زرداری را به‌عنوان وزیر امور خارجه، برگزید. به اعتقاد بسیاری این پست می‌تواند آخرین پله پیش از رسیدن احتمالی وی به بالاترین مقام کشور، باشد. بوتو ۳۳ ساله، یکی از جوان‌ترین وزرای خارجه در جهان، پسر بی‌نظیر بوتو، و آصف علی زرداری، رئیس‌جمهور قبلی و همچنین نوه نخست‌وزیر اسبق، ذوالفقار علی بوتو است. این امر می‌تواند از عوامل تسهیل‌کننده در پیشبرد این پروژه محسوب گردد.
عابد اکبری
ارسال نظرات