گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، اردوهای راهیان نور را باید به عنوان یکی از اصلیترین برنامههای نظام برای انتقال روحیه ایثار و شهادت در بین نسل جدید و به ویژه دانشجویان دانست؛ اما اینکه این اردوها چقدر توانسته اند در انتقال مفاهیم ارزشمند ایثارو شهادت اثرگذار باشند و جامعه را نسبت به این مفاهیم دغدغهمند سازد موضوعی است که باید به واکاوی آن پرداخت.
مسئلهای که نمیتوان از آن غافل شد این است که در جریان اتفاقات اخیر جامعه دانشجویی کشورمان به واسطه شیوع ویروس کرونا و توقف فعالیتهای حضوری در دانشگاه فرصت حضور در اردوهای راهیان نور را از دست داد؛ پس چه بسا شاید بتوان از دست رفتن این فرصت را یکی از عوامل تاثیرگذار در تشدید التهابات اخیر در دانشگاهها برشمرد.
بقینا اگر دانشجویان به عنوان اصلیترین مخاطبان اردوهای راهیان نور به درستی بفهمند که چه خونهایی در هشت سال دفاع مقدس برای صیانت و پاسداری از انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی ریخته شده نه تنهاهیچ گاه امنیت و اقتدار جمهوری اسلامی را با وقوع هر اتفاقی ولو تلخ به چالش نمیکشند؛ بلکه تلاش میکنند تا با جهاد تبیین به بیان واقعیتها برای مردم بپردازند تا کسی به راحتی فریب بازیهای رسانهای دشمنان را نخورد و این قابلیتی است که میتوان بخش عمدهای از آن را با استفاده از ظرفیت اردوهای راهیان نور در دانشجویان به وجود آورد.
با این اوصاف «خبرگزاری دانشجو» به منظور بررسی میزان اثرگذاری اردوهای راهیان نور روی جامعه دانشجویی و همچنین میزان استفاده از ظرفیتهای موجود در این اردوها با روح الله گیلانی، مسئول بسیج دانشجویی دانشگاه علم و صنعت و مهدی شیبانی، مسئول قرارگاه راهیان نور بسیج دانشجویی دانشگاه علامه طباطبائی در قالب ویژه برنامه ۱۶ آذر به گفتگو پرداخته که در ادامه مشروح این گفتگو را میخوانید.
دانشجو: مخاطبان اردوهای راهیان نور چه کسانی هستند و این اردوها با چه رویکرد تربیتی برگزار میشوند؟
گیلانی: اردوهای راهیان نور از سال ۷۸ یا ۷۹ به منظور بازدید از مناطق عملیاتی هشت سال دفاع مقدس به صورت گسترده در سراسر کشور آغاز شد. مخاطبان اردوهای راهیان نور عموم مردم بوده اند، اما این اردوها در بخش دانشجویی نیز مورد توجه ویژه قرار گرفتند.
همانطور که بسیاری از مردم با بازدید از آثار تاریخی به کنکاش در گذشته ایران میپردازند راهیان نور هم برای ما بازگو کننده بخشی از تاریخ کشورمان است تاریخی که دانستن آن برای همه ما اعم از دانشجو و عموم مردم واجب است. به زعم بنده تمام قدمهایی که در اردوهای راهیان برداشته میشود بخشی از پازل پرمعنای بروز و ظهور عملی انقلاب اسلامی در راستای ظهور است. مضاف بر این راهیان نور به ما در فهمیدن فلسفه جنگ تحمیلی، اتفاقاتی که در جنگ افتاده و دلیل مقدس پنداشتن آن کمک میکند.
عامه مردم مخاطب اردوهای راهیان نور هستند، اما سوالی که باید به آن پاسخ داد این است که چرا امروز دانشجویان به مخاطبان اصلی این اردوها تبدیل شده اند؟ واقعیت این است که دانشجو یک قشر خاص به شمار میرود تا جایی که فرمان تشکیل بسیج دانشجویی ویژه قشر دانشجو توسط امام خمینی (ره) صادر شد. مضاف بر این دانشجو به عنوان موذن جامعه و یک عنصر مطالبه گر و آزاده شناخته میشود. همچنین دانشجو به علم و دانش متصل است و از طرفی میتواند بین مردم و مسئولان به عنوان یک واسطه عمل کند. نکته دیگر برخورداری فضای دانشجویی از ظرفیت تشکیلات سازی است به گونهای که روند فعالیت تشکلهای دانشجویی با توجه به فلسفه و ویژگی خاصی که نسبت به دیگر تشکلها در سطح کشور دارند، متفاوت است.
پیوند اردوهای راهیان نور با دانشجویان از بعد آموزشی و بعد معنوی که مهمترین اصل دفاع مقدس است برقرار میشود. در واقع از طریق این اردوها سیر هشت ساله جنگ تحمیلی شامل عملیاتها و سازماندهیها به دانشجویان آموزش داده میشود و از طرفی این اردوها میتوانند مسیر را به دانشجویان نشان بدهند و کسانی که به معنای واقعی حق طلب و آزاده هستند میتوانند این مسئله را لمس کنند.
دانشجو: به نظر شما برگزار نشدن اردوهای راهیان نور میتواند خلائی را در جریان دانشجویی ایجاد کند؟
شیبانی: امام خمینی (ره) استمرار روح انقلابی را در دفاع مقدس میدیدند؛ پس جنگ جز لاینفک انقلاب اسلامی در ۴۰ سال گذشته به شمار میرود. با این اوصاف جریان دانشجویی و مشخصا بسیج دانشجویی نمیتواند بدون جنگ مقوله انقلاب اسلامی را درک کند و اردوی راهیان نور یک فن آوری نرم است که جنبش دانشجویی با کمک آن میتواند انقلاب اسلامی را درک کند. به زعم بنده اتفاقات هشت سال دفاع مقدس بر اساس موازین انقلاب اسلامی و مبتنی بر یک طرح تربیتی با بارزه ایستادگی، جهاد و قیام لله بوده به گونهای که این استادگی در جلوات شهدا وجود دارد؛ بنابراین جنگ، انقلاب اسلامی و چهل سالی را که از انقلاب پشت سر گذاشته ایم کاملا با هم انطباق دارند و وجود فعلی ما مدیون هشت سال دفاع مقدس و ایستادگی مان در جنگ است.
یقینا بدون برگزاری اردوهای راهیان نور جنبش دانشجویی با خلاء مواجه میشود؛ به گونهای که ما بدون اشراف روی دفاع مقدس به عنوان یک جزء مهم انقلاب اسلامی متوجه مبانی امامین انقلاب اسلامی و مبانی طرح تربیتی انقلاب اسلامی نخواهیم شد و قطعا بخشی از این اشراف در کتابخانه هاست و بخش مهمتر آن در عرصه و همان جایی است که خون خیلی از شهدا ریخته شده است.
دانشجو: چه ظرفیتهایی در اردوهای راهیان وجود دارد که ما در عمل با آنها فاصله داریم؟
گیلانی: به گفته حاج حسین یکتا از یادگاران هشت سال دفاع مقدس گفتمان خدمت گفتمانی است که در تمام جهان یکسان است و کسی نمیتواند تفسیر به غیری را نسبت به خدمت به مردم ارائه دهد. با این اوصاف به زعم بنده هشت سال دفاع مقدس بزرگترین خدمتی است که شهدا به واسطه آن پای انقلاب اسلامی، ایران، مردم و ناموس خود ایستادند و این بزرگترین خدمتی است که میتوان لمس کرد؛ از این رو دانشجویان با حضور در مناطق عملیاتی هشت سال دفاع مقدس بوی خدمت خالص را میفهمند و متوجه میشوند که رزمندگان در این مناطق برای ایران، انقلاب اسلامی و مردم تا پای جان خود ایستاده اند و این ظرفیتی است که در کمتر جایی میتوان آن را مشاهده کرد.
طعم خدمت خالصانه در هشت سال دفاع مقدس با آرمان انقلاب اسلامی یعنی مهدویت و ظهور امام زمان عج پیوند خورده و این مسئلهای است که مردم میتوانند آن را درک کنند و از طرفی دفاع مقدس بزرگترین اتفاق در تاریخ اسلام و به معنای واقعی دانشگاه عشق است؛ با این توضیحات میتوان گفت: راهیان نور ثمره داشته، اما هر چقدر در این حوزه تلاش کنیم باز هم کم است، چون ما هر چه بیشتر به این مقوله چنگ بزنیم بیشتر برداشت میکنیم و اگر ناخالصیها به ما اثر کند و کمتر تلاش کنیم خودمان متضرر میشویم.
شیبانی: از بدو پیدایش انقلاب اسلامی، جنگ و تاکنون مسئلهای که به زعم بنده مهم است و جلوه بارز انقلاب اسلامی به شمار میرود ایستادگی در مقابل تجدد غرب و مدرنیته است. ما به مدرنیته به عنوان یک پدیده موزهای نگاه میکنیم و این بدان معناست که مدرنیته یک پدیده زنده نیست و انقلاب اسلامی و دفاع مقدس در راستای نقد و کنار گذاشتن این مسئله است.
اصالتی که در اردوهای راهیان موجود دارد این است که در مناطق عملیاتی هیچ گاه این حس که در موزه هستیم به ما دست نمیدهد و همه چیز برای ما حی و حاضر است و ما حضور و زنده بودن شهدا را در آنجا درک میکنیم.
دانشجو: آیا بودجه و امکاناتی که برای برگزاری اردوهای راهیان نور اختصاص مییابد تاثیر مورد نظر را در پی داشته است؟
شیبانی: تلاشهای بسیار زیادی برای آشکار کردن ابعاد پنهان دفاع مقدس به ویژه از سوی شهید آوینی صورت گرفته، اما غفلت ما موجب شده تا ظرفیت حداکثری دفاع مقدس بروز و ظهور نداشته باشد. با این اوصاف ما میدانیم که اردوهای راهیان نور اقدام مهمی بوده و اختصاص بودجه و امکانات نیز از الزامات آن به شمار میرود و ناظر به این موضوع باید بگویم که اگر در جریان اتفاقات اخیر بسیج دانشجویی در مقابل تمام آماجهای ممکن ایستاد اثر همین اردوهای راهیان نور، گردان کمیلها و احمد علی نیریها بوده و مشخص است که اردوهای راهیان به صورت مستقیم و غیر مستقیم روی جنبش دانشجویی اثر داشته؛ پس تا زمانی که انقلاب اسلامی و جنبش دانشجویی وجود دارند اردوی راهیان نور هم باید وجود داشته باشد.
دانشجو: آیا اردوهای راهیان نور برای مردم ساکن در این مناطق آوردهای داشته است؟
گیلانی: برکت اردوهای راهیان نور برای مردم این مناطق بسیار زیاد بوده به گونهای که در روایت هم آمده که زیارت قبر شهید در مقابل زیارت مقتل شهید از مقام پایین تری برخوردار است با این وجود ما معتقدیم که خون پاکترین انسانها در جای جای خوزستان ریخته شده و این استان مقتل خون این شهدای عزیز است و برکت این اتفاق به معنای واقعی در زندگی مردم خوزستان جاری شده است؛ البته ممکن است که به خاطر برخی ندانم کاریها و کم کاریهای مسئولان اجحافی در حق مردم صورت بگیرد، اما به طور کلی اگر اتفاقی هم در این استان میافتد بدانید که مردم خون گرم خوزستان در آن دخیل نیستند؛ بلکه کسانی این اتفاقات را رقم میزنند که راه و روش آنها با انقلاب اسلامی و شیعه دوازده امامی متفاوت است.
دانشجویی: در پایان اگر صحبتی دارید بفرمایید؟
شیبانی: من خیلی خوشحالم که بعد از شیوع کرونا و اتفاقات فرسایشی اخیر امروز جنبش دانشجویی این قدرت و توان را دارد که باز هم نسبت به برگزاری اردوی راهیان نور دغدغه داشته باشد و این را درک کند که این اردوها چه جایگاهی در زیست، ادامه حیات، موجودیت و رشد و تعالی جنبش دانشجویی دارند.