مجلس مداحی اهل بیت یا کنسرت موسیقی؟ / «مداحی، موسیقی پاپ نیست»

به گزارش گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری دانشجو-سید رضا میرجعفری، مداحی حسین طاهری شب میلاد حضرت معصومه (س) در ورزشگاه حیدریان قم مورد نقد بسیاری قرار گرفت، به نظر این نقدها خیلی هم بی‌‎راه نیست! اتفاقی که در شکل و فرم برنامه مداح اهل بیت حسین طاهری در شب میلاد حضرت معصومه (س) سردرگمی عجیبی را منجر شد و شاید همین امر باعث نقدهای زیادی به این مراسم و نوع برگزاری آن شد هر چند موافق این نیستیم که فضای نقد هم باعث شود تا شور و شعف برای اهل بیت (ع) و همچنین نوآوری در مداحی سرکوب شود و قصد نگارنده این گزارش ابدا این نیست.

نقد اصلی کسانی که به این برنامه و حضور و شکل مداحی حسین طاهری در قم ایراد وارد کردند این است که هم نوع میزانسن و نحوه قرار گرفتن مداح در میان آن همه دختر و هم ایستاده برگزار شدن و بالا و پایین پریدن دختران در شأن مراسمی که در آن مدح اهل بیت (ع) و حضرت معصومه (س) می‌‎شود نیست! 

حامیان و مدافعین وی و اینگونه مراسم‌‎ها نیز از حضور متنوع مخاطبین و اقشار مختلف مردم و با سلایق متفاوت در مجلسی که یاد و نام حضرت فاطمه معصومه (س) و بر مبنای روز دختر است حضور به هم رساندند و شوری که به خاطر این موضوع ایجاد شد و احتمال تأثیرگذاری این طور مجالس است به عنوان یک نقطه قوت یاد کردند.

حسین طاهری در واکنش به مسائل پیش آمده در صفحه توئیتری خود نوشت: «هرچقدر قضاوت بشم و حرف بشنوم بازهم خوشحالم که خوشحالی این نسل رو دیدم ! دلتون‌شاد در‌پناه‌چادر‌خانم‌حضرت‌زهرا(س)» که این گزارش نه درصدد قضاوت بلکه مبنایش نقد است. 

بر این اساس هم طرح چند مسئله اساسی و هم نگاهی به هشدارها و رهنمودها در مورد موضوع مداحی و نحوه برگزاری مراسم مدح که شایسته اهل بیت است ضروری به نظر می رسد و هم باید به این موضوع پرداخت که آیا این مسیر می تواند توجیه کننده‌‎ای برای جذب مخاطب باشد؟ و اصلا به شرط جذب مخاطب تضمین ماندگاری آن‌‎ها در مکتب اهل بیت که غایت نهایی و اصلی آن است هم هست؟ سوال اصلی هم این است که برای نوآوری در شکل و محتوای مداحی تا کجا می‌‎توانیم ساختارشکنی کنیم؟

پاسخ همه این پرسش‌‎ها را می‌‎توان در هشدار سال ۱۴۰۰ رهبری در دیدار با جامعه مدیحه سرایان پیدا کرد، ایشان در آن دیدار با طرح این مسئله که «موسیقی پاپ نیست» اضافه می‌‎کنند: «نوآوری نباید به هنجارشکنی و تغییر هویت مداحی منجر شود.» به نظر می رسد این مسئله قابل تعمیم به نحوه برگزاری مراسم اهل بیت (ع) هم هست یعنی نباید شکل برگزاری برنامه به گونه‌‎ای باشد که ما را یاد کنسرت‌‎های پاپ یا حتی چیزی بدتر از آن بیاندازد و این به نظر می تواند همان نقطه «تغییر هویت مداحی» باشد.

اما در مورد توجیه مدافعین نیز رهبر انقلاب به مادحین تأکیدشان بر این موضوع است که باید مراقب بود جذب جوانان به هر قیمتی نباشد و اینگونه نشود که برای جذب جوان، از برخی آهنگ‌ها و نواهای نامناسب استفاده شود. شاید برخی بگویند حالا خود مداحی متناسب با مولودی و شادی آن است اما باید توجه داشت شکل اجرای مداحی نیز رابطه مستقیمی با محتوای آن دارد و شکل اجرا می‌‎تواند کاملا کل برنامه را متأثر کند و آنچه در برنامه حسین طاهری در شب میلاد حضرت معصومه در قم بزرگنمایی داشت همین نحوه اجرا بود.

یکی دیگر از هشدار‌هایی که رهبری در همین مورد و در همان سخنرانی نیز می‌‎دهد این است که نباید «اجرای مداح را به سمت اموری که مداحی نیست بلغزاند» 

این پرسش‌‎ها اساسی است که این روز‌ها باید مدام از جامعه تصمیم گیر فرهنگی و به خصوص فعالین شناخته شده‌تر آن و حتی کسانی که احتمالا به این افراد مشورت‌‎های رسانه‌‎ای می‌‎دهند پرسیده شود و محوریت آن این باشد: «آیا برای جذب جوانان مجاز به انجام هر کاری هستیم؟ و به چه قیمتی؟»