گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو- انوشه رجبی؛ فجایعی که این روزها در غزه رخ میدهد در قرن ۲۱ نادر است. اگر این اتفاقات در دوران جنگهای جهانی رخ میداد، پذیرشش برای جهانیان قابل قبولتر بود. امروز، مانند سال ۲۰۰۳ که آمریکا به عراق حمله کرد نیست. مردم دنیا دیگر با سخنرانیهایی پی در پی جرج دابلیو بوش که همه دنیا را فریب میداد، قانع نمیشوند.
بیمحلی در محلههای خودی
آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا در سفری که اخیرا به ترکیه داشت با استقبال سرد سران این کشور مواجه شد. هیچ یک از مقامات رسمی ترکیه به فرودگاه نیامدند و رئیس جمهور ترکیه هم از قبل اعلام کرده بود با بلینکن ملاقات نخواهد داشت. وزیر امور خارجه ترکیه نیز هنگام دیدار با بلینکن، برخورد سردی با او داشت.
سفر بلینکن به عراق نیز بیحاشیه نبود. وزیر امورخارجه آمریکا که به تازگی برای دیدار با نخستوزیر عراق به این کشور سفر کرده بود به محض حضور در خاک عراق با اعتراض گسترده مردم عراق روبرو شد. اعتراضات به حدی بود که وزیر امورخارجه ایالات متحده آمریکا مجبور به استفاده از جلیقه ضد گلوله شد که تصاویر آن بازتاب گستردهای در بین رسانهها داشت. مقتدی صدر، رهبر جریان صدر نیز از مردم خواسته بود تا برای اعتراض به حضور وزیر خارجه آمریکا در میدان التحریر شهر بغداد حضور پیدا کنند. همچنین چندی پیش مقتدی صدر خواستار بسته شدن سفارت آمریکا در خاک این کشور شده بود.
این عدمحمایت و عدمهمراهی تنها به وجه بینالمللی محدود نمیشود. مخالفت با سیاستهای دولت بایدن در سطوح متفاوت قدرت در داخل آمریکا به چشم میخورد. چندی پیش آنتونی بلینکن و لوید آستین وزیر دفاع کابینه جو بایدن برای درخواست دولت در خصوص ۱۰۶ میلیارد دلار تامین مالی جهت برنامههای امنیت مرزی اوکراین و اسرائیل به کنگره رفته بودند، اما گروهی از معترضان به سیاستهای حامیانه واشنگتن از اسرائیل با دستهای خونی نارضایتی خود را نسبت به به رویکرد دولت آمریکا در جنگ غزه ابراز کردند. با شروع جلسه، صفی از معترضان ضد جنگ، دستهای خود را که به رنگ قرمز درآورده بودند در هوا بلند کردند و در ادامه شعارهایی، چون «آتشبس همین حالا»، «از کودکان غزه محافظت کنید» و همچنین «تامین مالی نسلکشی را متوقف کنید» سر دادند.
وقفه یا وقتکشی؟
در هفته گذشته بسیاری از مقامات آمریکایی اعلام کردند که ما به دنبال آتش بس در غزه نیستیم و فقط خواستار «وقفه انساندوستانه» هستیم. منظور دولت بایدن و وزیر امور خارجهاش از وقفه انسان دوستانه چیست؟
ایالات متحده آمریکا از زمان شکلگیری نزدیک ۲۳۰ سال است که درگیر جنگ است؛ مستقیم یا نیابتی. «موسسه بینالمللی پژوهشهای صلح استکهلم» سال ۲۰۲۰ اعلام کرد که ایالات متحده آمریکا همچنان بزرگترین صادرکننده تجهیزات نظامی در جهان است و بیشترین مناطقی که آمریکا تسلیحات به آنجا ارسال میکند، محدوده خاورمیانه است.
زمانی که آمریکا به قصد کنترل تروریستها وارد عراق، افغانستان و امثالهم شد، کمتر کسی میتوانست حرکت او را متهم کند. اما امروز از شهروند عادی ایالات متحده تا نمایندگان هم حزب دولت بایدن دست به اعتراض علیه سیاستهای دولت گرفتند. در جریان ارسال سلاح به مناطق اشغالی فلسطین، بسیاری از این کشتیهای حمل سلاح هنگام بارگیری از بنادر ایالات متحده آمریکا مانند واشنگتن و کالیفرنیا با مقاومت مخالفان و معترضان داخلی آمریکا مواجه شدند.
بخش دیگری از صدای اعتراضات از مجلس نمایندگان آمریکا و اعضای حزب دموکرات به گوش میرسد. طبق نظرسنجی اکونومیست، حدود ۴۵ درصد دموکراتها خواستار افزایش کمکهای انسانی به فلسطینیها هستند. نمایندگان دموکرات از بایدن انتظار دارند تا به عنوان میانجی در این جنگ عمل کند. این درحالی است که بایدن صریحا اعلام کرده است: «ما کنار اسرائیل ایستادهایم.»
درخواست نمایندگان این بود تا قبل از ارسال کمکهای آمریکا به اسرائیل، ابتدا اسرائیل امنیت غیرنظامیان را تضمین کند و محاصره آب و سوخت بر غزه را بشکند. «سناتور جف مرکلی» از ایالت اوریگان آمریکا با حمایت نمایندگان دیگری مانند «برنی سندرز»، «الیزابت وارن» از ماساچوست، «پیتر ولش» از ایالت ورمانت، فهرستی از سوالات مرتبط با جنگ غزه را تهیه کردند. سوالاتی پیرامون ارزیابی دولت بایدن از مرگ غیرنظامیان، ضرورت ارسال نیازهای بشردوستانه به غزه، مدت زمان جنگ و سایر مسائل دیگر که برای دولت بایدن ارسال شده است.
حجم انتقادات به عملکرد دولت بایدن به قدری شدت گرفته است که همپیمانان آمریکا نیز در حال ریزش هستند و بنظر میرسد دولت بایدن در این مقطع زمانی نیاز به زمان خریدن دارد. در همین راستا غازی حمد، عضو دفتر سیاسی حماس در گفتگو با الجزیره گفته است: «آمریکاییها شکست خوردند و نمیتوانند گزینههای سیاسی خود را بر غزه تحمیل کنند. آمریکاییها وقتی از تغییر شرایط جاری در غزه سخن میگویند، کاملاً به اشتباه رفتهاند، چون ما قادریم طرح مشکوک آمریکا برای تغییر اوضاع جاری در غزه را به شکست بکشانیم.» همچنین جان کربی، هماهنگ کننده ارتباطات راهبردی و سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا ۱۶ نوامبر گفت: «ما معتقدیم که هنوز زمان مناسب برای آتشبس کلی نرسیده است. آتشبس کلی به معنای توقف کامل درگیریها در سراسر غزه است که به عقیده ما این موضوع در حال حاضر به سود حماس است.»
یک وقفه کوتاه شاید بتواند بخشی از چهره مخدوش شده در سطح داخلی و بین المللی را ترمیم کند. بنابر اعلام منابع آکسیوس نیز پیام وزیر امورخارجه ایالات متحده به مقامهای اسرائیل این چنین بوده است: «ما نمیخواهیم جلوی شما را بگیریم، اما به ما کمک کنید تا به شما کمک کنیم زمان بیشتری در اختیار داشته باشید.» درحقیقت اگر انتقادها در دولت بایدن تا چند هفته دیگر ادامه پیدا کند، این احتمال وجود دارد آمریکا به سمت گزینه «آتش بس» برود. باید دید آمریکا بین انزوای بیشتر یا پذیرش شکست کدام یک را انتخاب میکند؛ انتخابی بین گزینه بد و بدتر.