«دفتر یادداشت»؛ کمدی به سبک عطاران

گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری دانشجو - زهرا قربانی رضوان؛ دفتر یادداشت، سریالی که حول محور کارآگاهی به نام ایرج با بازی رضا عطاران می‌گذرد که گرفتار آلزایمر شده است. در دقایق ابتدایی سریال متوجه می‌شویم که او کارآگاهی باهوش و توانمند است و حال به دلیل اینکه گرفتار آلزایمر شده در آسایشگاهی نگه داری می‌شود. ایرج با اینکه بعد از گذشت سال‌ها فراموشی گرفته است، اما همچنان زیرکانه مسائل را دریافت می‌کند. حمید دوست و همکار او که حسن معجونی ایفاگر این نقش است او را از آسایشگاه بیرون می‌برد. ایرج متوجه می‌شود که خواهری داشته که فوت شده، اما با بررسی عواملی دچار شک و تردید می‌شود که آیا خواهرش فوت شده یا کسی او را به قتل رسانده است و سپس شروع به حل معما می‌کند. خواهر ایرج برای او دفتر یادداشتی به یادگارگذاشته است و از او خواسته تا در آن چیز‌هایی یادداشت کند تا مبادا فراموش کند. اینجاست که علت نامگذاری سریال فاش می‌شود.

کیارش اسدی زاده در قامت کارگردان اینبار هم توانست در شبکه نمایش خانگی شروعی متفاوت و جذاب را برای مخاطبان خود عرضه کند. این هنرمند پس از تجربه موفق سریال‌های قبلی خود یعنی «هفت» و «کرگردن» سراغ درامی جنایی رفته است. از همان آغاز سریال یعنی تیتراژ حساب شده و حرفه‌ای آن می‌توان حدس زد که بیننده با چه ژانری روبه رو است. المان استفاده شده از انگشت بریده که تیتراژ را جذاب و خاص جلو می‌برد.

حضور ابتدایی رضا عطاران در شبکه نمایش خانگی چندان شکل موفقی نداشت. او که تنها در سریال قلب یخی حضور داشت اینبار در کاراکتر اصلی ظاهر شده است. حافظه تاریخی مخاطبان از رضا عطاران پر است از خاطرات سریال‌های طنز تلویزیونی که زمانی خود به تنهایی عامل جذب مخاطب به سریال بود. حال باری دیگر پس از گذشت دو دهه این بازیگر را در سریالی معمایی، کارآگاهی و البته طنز می‌بینیم. حسن معجونی به عنوان بازیگر مقابل رضا عطاران توانسته عنصری درخشان باشد تا جایی که میتوان گفت باید شاهد ظهور زوج کمدی جدیدی در دنیای تصویر باشیم.

در سریال «دفتر یادداشت» ما نمی‌دانیم که گذشته این دو دوست چگونه است، اما چنان رابطه آن‌ها شکل گرفته که کنار هم به خوبی قرار گرفته اند و همدیگر را تکمیل می‌کنند. با توجه به سانسور‌ها و یا حساسیت‌های پخش، سریال‌های کمدی باید با دقت بیشتری و با نکته سنجی دست به خلق موقعیت بزنند. شوخی‌های این سریال روی یک لبه باریک پیش می‌رود. گاهی کلیشه‌ای و گاهی پر کشش است و البته از استفاده کلمات ناهنجار و یا جنسی به دور نیست. باز هم شوخی‌هایی از جنس رضا عطاران که قبلا مخاطب شاهد آن بوده است. اکنون بیننده با سرکشیدن آب دندان و پوشیدن دامن توسط کاراکتر اصلی مرد و تکرار ضربه زدن به یک شخص و مجروح کردن آن نمی‌خندد، اما سریال روی همین لبه باریک قدم بر می‌دارد. می‌توان گفت نویسنده برای بامزه جلوه کردن کاراکتر ایرج دست به دامان طراحی شخصیتی از او کرده که ایرج مردی است که دائما عاشق زنان می‌شود.

تزریق فانتزی و رویا و بروز آن در طراحی صحنه و حتی طراحی لباس پیدا است که نگاه نوآورانه و جرات پرداخت به این آثار را در کارگردانی کار می‌توان مشاهده کرد. اکنون که در اکثر کمدی‌ها با سوژه‌های دهه شصت آمیخته شده از روایت‌های دهه‌های گذشته و فرمولی تکراری و قابل حدس روبه رو هستیم، کیارش اسدی زاده دنیای جدید را به تصویر می‌کشد. شخصیت‌هایی که در تیپ باقی نماندند و هرکدام به تنهایی می‌توانند جنبه فانتزی و کمدی سریال را بالا ببرند. برای رسیدن به این فانتزی و قاب‌های تمیزی که به تصویر در آمده رویکرد و تکنیک خاصی به کار رفته است.

تناژ رنگی خاص، نوع قاب بندی، طراحی لباس و طراحی صحنه همه در خدمت خلق موقعیت است. صدا گذاری حرفه‌ای که با نوع حرکت دوربین هماهنگ شده است و خلاقیت کار و کیفیت سریال را دو چندان کرده است. افکت‌هایی که در راستای رساندن مخاطب و نزدیک کردن او به اتمسفر کار است. توجه به جزئیات در تمام قاب‌های سریال حکایت از آن دارد که کار با طراحی استوری برد همراه بوده است.

دفتر یادداشت جدای از داستان خود در پرداخت تکنیکی احترام زیادی به مخاطب خود گذاشته است و بیننده را باهوش می‌دادند و این مورد از نکات مثبت این سریال است. سلیقه مخاطبان اکنون در حال دگرگونی است و قابلیت پذیرش فرمی جدید را دارد، اما فرم و قالبی که با حساسیت و خلاقیت ترکیب شده باشد. باید دید کیارش اسدی زاده می‌تواند سلیقه مخاطب امروزی را که از کمدی هجو و یکدست اشباع شده است را تغییر بدهد یا خیر.