روایتی از نشست مطالبه‌گری با موضوع سیلاب بجنورد/ تعامل دستگاه‌ها نقطه امید است

به گزارش خبرنگار استان‌ها خبرگزاری دانشجو، به همت شورای تبیین مواضع بسیج دانشجویی خراسان‌شمالی، نشستی پیرامون مسئله سیلاب بجنورد به ویژه منطقه جوادیه در دانشگاه پیام نور برگزار شد.  

در این نشست که علاوه بر دانشجویان و فعالین رسانه، علی کشمیری، شهردار بجنورد، عقیل مرتضوی، رئیس اداره کل آب منطقه‌ای و صادقی، کارشناس منابع طبیعی حضور داشتند، علل و راه حل‌های این مسئله بیان شد.

علی بابایی، دبیر شورای تبیین مواضع بسیج دانشجویی خراسان‌شمالی در ابتدای این مراسم اظهار داشت: پیش از این نشست، جلسات چند ساعته با هر یک از مسئولین شهرداری، آب منطقه‌ای و منابع طبیعی داشته ایم که ما حصل آن، شفاف شدن مسئولیت هر نهاد، علت‌های سیلاب بجنورد و راه حل‌های آن بود.

بابایی با اشاره به برخی وظایف هر ارگان در این امر، افزود: کانال کشی و مدیریت رواناب از جمله وظایف شهرداری، هدایت آب‌ها به سمت رودخانه یا سد از جمله وظایف آب منطقه‌ای و مدیریت در بالادست، ایجاد پوشش گیاهی و... از جمله وظایف منابع طبیعی است.

وی با بیان اینکه مدیریت بحران استان نیز بعنوان عضو چهارم، متولی این امر است، گفت: در قسمت بالادستی باید بذرپاشی صورت بگیرد و از چرای دام جلوگیری شود.

ساخت دیوار ساحلی به زودی آغاز می‌شود 

مرتضوی، رئیس اداره کل آب منطقه‌ای خراسان شمالی با بیان نکاتی پیرامون شرایط منابع آبی استان، اظهار داشت: بر اساس آمار ۳۰ ساله، باید میانگین بارش استان سالانه ۲۶۰ میلی متر باشد که این عدد از میانگین کشوری کمتر است و حدود ۹۰ درصد اقلیم استان خشک و نیمه خشک است.  

وی افزود: در استان ۸ سد در مدار بهره برداری قرار دارد که فقط ۱۶ درصد حجم مخازن آن‌ها آب دارد. از ۱۱ دشت، ۸ دشت ممنوعه است و ۳ دشت نیز، چون پتانسیل آب ندارد، ممنوعه نیست.

مرتضوی گفت: ۸۸ درصد آب استان در حوزه کشاورزی، حدود ۱۰ درصد در حوزه آب شرب و ۲ درصد نیز در حوزه صنعت استفاده می‌شود. سالانه ۲۲ میلیون متر مکعب در استان آب مصرف می‌شود که ۱۶ میلیون متر مکعب آن را سد شیرین دره تامین می‌کند.

رئیس اداره کل آب منطقه‌ای خراسان شمالی با بیان اینکه مسئله سیلاب جوادیه و گلستان شهر طی ۸ الی ۱۰ سال اخیر به وقوع پیوسته، گفت: از علل این سیلاب می‌توان به توسعه شهری و تخریب زهکشی‌ها در ۱۱ مسیل اشاره کرد.

وی با اشاره به راهکار‌های ۳ گانه کوتاه مدت، میان مدت و طولانی مدت، بیان داشت: راهکار بلند‌مدت ایجاد کانال سرتاسری محافظتی از لنگر تا رودخانه باباامان است که از این طریق اجازه ورود آب باران به شهر داده نمی‌شود.

مرتضوی با اشاره به اینکه راهکار میان مدت طرح لایروبی و ساماندهی بویژه نقاط با آسیب پذیری بیشتر با چشم انداز ۱۶ ماهه است، گفت: طی سال ۹۸،۴۲ کیلومتر لایروبی انجام شد این درحالی است که از سال ۸۳ تا ۹۸، فقط ۱۴ کیلومتر لایروبی شده بود.

رئیس اداره کل آب منطقه‌ای خراسان شمالی گفت: راهکار کوتاه مدت هم جذب اعتبارات، اصلاح کانال ها، خاکریز زدن و... است.

وی با اشاره به اینکه خوشبختانه حدود ۹۰ درصد خروجی شهر باز شده است، بیان کرد: اعتبار ۲۰ میلیاردی برای جوادیه از سوی فرمانداری تعیین شده است، لایروبی‌ها آغاز شده و تا ۲۰ روز آینده نیز ساخت دیوار ساحلی با مشخص شدن پیمانکار شروع می‌شود.

تعامل و هم افزایی حرف اول را می‌زند

محمدعلی کشمیری، شهردار بجنورد با تاکید بر اینکه در رخداد سیل باید از حلقه‌های ابتدایی وقوع سیل وارد شد تا بتوان آن را کنترل کرد، گفت: الگوی بارشی جدید که در مدت زمان کوتاه و در حجم بالا اتفاق می‌افتد، موجب بروز سیل می‌شود.

وی با تاکید بر اینکه سیلاب بجنورد ابتدا باید در حوزه‌های آبریز، دامنه کوه‌های مجاور و شیب‌های بلند مهار شود، تصریح کرد: این شیب‌ها در بخش‌های غرب، جنوب غرب و شمال غرب بجنورد بیشتر اثرگذار است و این اقدام در حوزه اختیارات و وظایف شهرداری نیست.

شهردار بجنورد با تاکید بر تعامل و مشارکت هرچه بیشتر سایر دستگاه‌های اجرایی برای مقابله با وقوع بحران، اضافه کرد: با توجه به وقوع سیلاب طی سال‌های گذشته در شهر بجنورد، سازه‌هایی در شهر از سال‌های قبل تحت عنوان خندق در راستای کنترل سیلاب ایجاد شده است.

کشمیری با تاکید بر اینکه خندق‌های ضلع شرقی شهر بجنورد بازسازی شده است و مشکلی در این زمینه وجود ندارد، تصریح کرد: مسیل‌های ضلع غربی گنجایش انتقال سیلاب را ندارند و در محل اتصال خندق ضلع غربی بجنورد به پل شهید سلیمانی، مشکلاتی وجود دارد که در حوزه شهرداری نیست، اما از سوی وزارت نیرو این موضوع به جد در حال پیگیری است.

وی با اشاره به اینکه بیشترین آسیب از سیلاب متوجه مناطقی همچون محله جوادیه است، خاطرنشان کرد: پس از سیل گذشته که در این منطقه رخ داد، شهرداری به صورت پیوسته، اقدامات لازم را در دستور کار قرار داده و جلسات متعددی با مسئولان شهری و استانی پیرامون رفع این معضل برگزار شده است.

شهردار بجنورد بر هم‌افزایی و تعامل خوب میان شهرداری و آب منطقه‌ای تاکید کرد و ادامه داد: با اعتبارات وزارت نیرو و شهرداری بنا است دیوار حائل اصولی در این منطقه احداث شود تا دیگر شاهد وقوع سیلاب نباشیم و چنانچه حلقه اول سیلاب که مدیریت حوزه‌های آبریز است، نادیده گرفته شود در دوره بازگشت‌های شدید باران با مشکلات بزرگی روبه‌رو خواهیم شد.

صادقی، کارشناس منابع طبیعی استان بیان داشت: در بجنورد ۷ حوزه کارشده و تمام شده و در ۳ حوزه مطالعات انجام شده، ولی هنوز وارد فاز اجرایی نشده است.

وی افزود: در حوزه اسدلی_درتوم نیز حدود ۴۰۰ سازه میکانیکی کوچک و بزرگ، در حوزه گریوان ۲۵۰ سازه، در حوزه ارکان ۴ سازه سنگ و ملاتی و ۱۰ سازه گابیونی، در حوزه پسته ۲۰۰ سازه سنگ و ملاتی و گابیونی و... احداث شده است.

صادقی با اشاره به اینکه این سازه‌ها رسوبات و سیلاب را کنترل می‌کنند، گفت: در حال حاضر نیز مساحت ۱۲۸ هزار متر مربع تحت عنوان طرح جامع شهری در دست مطالعه و اقدام است.

در ادامه، دانشجویان سوالات، پیشنهادات و دیدگاه‌های خود را مطرح کردند.

یکی از دانشجویان گفت: بجای تمرکز بر سدسازی بهتر است از روش‌های بهتری همانند قنات‌ها استفاده کرد چرا که بعد از ذخیره آب باران در سد‌ها بخش زیادی از آن در تابستان تبخیر می‌شود این در حالی است که در قنات‌ها چنین موضوعی مطرح نیست.

وی افزود: به جای گسترش کانال‌ها در شهر باید راه ورود رواناب‌ها را به شهر بست.

دانشجوی دیگری با تاکید بر پیوند دانشگاه و دستگاه‌ها برای رفع مشکلات، گفت: بخشی از پایان‌نامه‌های دانشجویان می‌تواند به ارائه راه حل‌هایی برای رفع مشکلات کمک کند.

وی افزود: گا‌ها حل یک بحران باعث ایجاد بحران جدیدی می‌شود. مطالعه و تحقیقات اگر با دقت بیشتری باشد، باعث ایجاد مشکلات جدید نمی‌شود و مصرف اعتبارات هم در بهترین حالت ممکن مصرف خواهد شد.

دانشگاه باید در مدار پیشرفت قرار بگیرد 

باتوجه به سیلاب اخیر در منطقه جوادیه و انتقاداتی که از سوی مردم و کنشگران فضای مجازی صورت گرفت، لازم است این دست اقدامات مثبت صورت گرفته توسط ارگان‌ها و هم افزایی قابل توجه بین آن‌ها به سمع و نظر مردم برسد تا هم از گسترش ناامیدی جلوگیری شود و هم نقطه روشنی در افکار عمومی ایجاد شود.

در این میان نقش رسانه‌ها برای بازتاب اقدامات و نقش جریان دانشجویی برای پیگیری مطالبات و به ثمر رسیدن تلاش ها، بسیار اهمیت دارد.

مماس شدن با مسائل کشور و مسائل استان و پیگیری آن‌ها از نقاط مطلوبی است که جریان دانشجویی باید آن را دنبال کرده تا دانشگاه در مدار پیشرفت قرار بگیرد به نحوی که مسئولین برای حل مشکلات و مسائل ابتدا به سراغ دانشگاه بروند.