اهمیت و شرافت مادری از دیدگاه امام (ره) / زن مظهر صفت «ربّ» پروردگار

گروه اجتماعی خبرگزاری دانشجو؛ فرزانه مستانه، پژوهشگر حوزه زنان و خانواده در یادداشتی برای خبرگزاری دانشجو نوشت: در جایگاه تربیت و رشد انسانى جامعه، تردیدى نیست بانوان نقشى تعیین کننده و بى بدیل دارند، به روشنى پیداست که این نقش نمى تواند امرى تشریفاتى و یا حتى قراردادى باشد. دست حق در نظام زیبا و حکیمانه آفرینش، زن را در چنین جایگاه و طبعا در چنین مسئولیتى قرار داده است. جایگاهى که هیچ قانونی نمى تواند کلیت آن را نادیده بگیرد و هیچ شانه اى نمى تواند به جز خود وى، این مسؤولیت را بر خود نهد. این است که از آن به نقش بى بدیل یاد مى کنیم؛ و این چنین است که سخن امام (ره) در این باب که بار‌ها نیز بر آن تاکید ورزیده اند، بیانى از یک واقعیت تکوینى در نظام احسن وجود و آفرینش آدمى و مناسبات انسانى اجتماعى آدمیان است و ترجمه اى است از آنچه در منابع دینى و نظام تشریع در شریعت مقدس آمده است.

اگر خداى تبارک و تعالى با صفت رب پرورش دهنده و رشد دهنده جهان و جهانیان است، زن نیز در نظام الهى چه در نظام تکوین و چه در دستگاه تشریع، بایستى مظهرى از همین وصف و نام باشد. زن مربى جامعه است. زن با تربیت صحیح خودش، انسان‌ساز است و با تربیت صحیح خودش کشور را آباد مى کند.

حضرت امام (ره)، با اشراف عمیق و همه سویه اى که بر شریعت مقدسه از یک سو، و مناسبات اجتماعى تربیتى جامعه دارند، یکى از محورى‌ترین آموزه هاى خویش را در باب مسایل زنان و جایگاه خانوادگى و اجتماعى آنان همین موقعیت اساسى و زیربنا براى آنان مى شمارند و سخت بر آن تاکید مى ورزند.

جالب است که در اشاره به اهمیت این جایگاه، آن را با مقام تربیتى قرآن قرینه سازى مى کنند؛ هم قرآن را انسان ساز مى شمارند و هم بانوان را؛ قرآن کریم انسان ساز است و زنان نیز انسان ساز، اگر زنان شجاع و انسان ساز از ملت‌ها گرفته شوند، ملت‌ها به شکست و انحطاط کشیده مى شوند. اندیشه امام (ره) را نسبت به مقام و شرافت مادر می‌توان از کلام زیبا و گهربار ایشان دریافت. در فرازی از نامه‌ی اخلاقی و عرفانی ایشان به فرزند خود حاج سید احمد خمینی (ره) آمده است: حقوق بسیار مادر‌ها را نمی‌توان شمرد و نمی‌توان به حق ادا کرد. یک شبِ مادر نسبت به فرزندش از سال‌ها عمر پدر متعهد ارزنده‌تر است. تجسم عطوفت و رحمت در دیدگان نورانی مادر، بارقه‌ی رحمت و عطوفت رب العالمین است. خداوند تبارک و تعالی قلب و جان مادران را با نور رحمتِ ربوبیّت خود آمیخته آن گونه که وصف آن را کس نتوان کرد و به شناخت کسی جز مادران در نیاید و این رحمت لایزال است که مادران را تحملی، چون عرش در مقابل رنج‌ها و زحمت‌ها از حال استقرار نطفه در رحم و طول حمل و وقت زاییدن و از نوزادی تا به آخر، مرحمت فرموده؛ رنج‌هایی که پدران یک شب آن را تحمل نکنند و از آن عاجز هستند.

این که در حدیث آمده است که بهشت زیر قدم‌های مادران است. یک حقیقت است و این که با این تعبیر لطیف آمده است برای بزرگی عظمت آن است و هوشیاری به فرزندان است که سعادت و جنّت را در زیر قدم آنان و خاک پای مبارک آنان جستجو کنید و حرمت آنان را نزدیک حرمت حق تعالی نگهدارید و رضا و خشنودی پروردگار سبحان را در رضا و خشنودی مادران جستجو کنید.

ایشان نه تنها در بیان، بلکه در عمل نیز جایگاه رفیع مادر و شأن و شرافت مادری را پیوسته ارج می‌نهادند. فرزند ایشان حاج سید احمد، نقل می‌کند: هر وقت برای حضرت امام حادثه‌ای مانند بیماری اتفاق می‌افتاد، ایشان نزدیکان را فرا می‌خواندند و سفارش مادرمان را می‌کردند. از سختی‌ها و مشقاتی که مادرمان کشیده است صحبت می‌کردند و می‌فرمودند که: «باید رضایت مادرتان را جلب کنید. روز‌های آخر عمر، ایشان مرا خواستند و باز سفارش مادرم را کردند و فرمودند: «مادرت به جز خدا کسی را ندارد، مبادا برخلاف میلش کاری انجام دهی».