چرا وزیر خارجه ترکیه حزب اتحادیه میهنی کردستان عراق را تهدید کرد؟

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری دانشجو، در شرایطی که نیرو‌های نظامی و امنیتی ترکیه در چندین جبهه در حال جنگ و ستیز با گروه تروریستی پ. ک. ک هستند، صحبت درباره دو حزب عمده کردستان عراق در پارلمان ترکیه توجه رسانه‌ها و محافل سیاسی ترکیه را به سوی خود جلب کرد.

هاکان فیدان وزیر امور خارجه کنونی ترکیه و رئیس پیشین سرویس اطلاعاتی میت، همراه با ژنرال یاشار گولر وزیر دفاع به پارلمان رفتند تا برای نمایندگان توضیح دهند که رویارویی با پ. ک. ک، چه ابعاد و شرایط خاصی دارد.

بسیاری از تحلیلگران، انتظار داشتند که در توضیحات هر دو مقام مزبور، بیش از هر چیزی، به آمار و ارقام و اعتبارات لازم برای مبارزه با ترور اشاره شود. اما وقتی که فیدان درباره روند مبارزه با پ. ک. ک سخنرانی کرد، اشاره معنی دار و مستقیم او به یکی از دو حزب کُردی عراق، بحث برانگیز شد.

حالا کارشناسان می‌گویند، اشاره مستقیم فیدان به حزب «اتحادیه میهنی کردستان» و اعلام تهدید علیه این حزب، نشان دهنده رویکرد متفاوت آنکارا در برابر سران اربیل و سلیمانیه است.

سالهاست که در اقلیم کردستان عراق، حزب اتحادیه میهنی به رهبری پسران جلال طالبانی و حزب دمکرات کردستان یا پارتی به رهبری مسعود بارزانی، قدرت را در اختیار دارند.

اگر چه اقلیم کردستان در چهارچوب عراق فدرال یک منطقه واحد و بخشی از خاک عراق است، اما در عمل، چهار استان آن بین دو حزب تقسیم شده است. به این ترتیب که استان‌های دهوک و اربیل به طور کامل در اختیار خانواده بارزانی و دو استان حلبچه و سلیمانیه نیز به طور کامل در اختیار خانواده طالبانی است.

هر یک از افراد سیاسی و نظامی این دو خانواده در قلمرو طرف مقابل، اجازه فعالیت خاصی ندارد. قلمروی بارزانی در جوار مرز ترکیه قرار گرفته و طی چهار دهه گذشته، حزب دمکرات کردستان یا پارتی، همواره با پ. ک. ک سر جنگ و ستیز داشته و با ترکیه همکاری کرده است.

اما آن طور که رسانه‌های ترکیه می‌گویند، حزب اتحادیه میهنی، روابط گسترده‌ای با پ. ک. ک و نهاد‌های اقماری سوری آن دارد. این همان مساله‌ای است که باعث شده دولت اردوغان در قبال اربیل و سلیمانیه، دو رویکرد متفاوت داشته باشد. یعنی با پارتی و بارزانی در حال همکاری تجاری و امنیتی باشد، اما علیه اتحادیه میهنی بایستد و کار تجاری خاصی در سلیمانیه انجام ندهد.

** فیدان با طالبانی چه کار دارد؟

فیدان وزیر امور خارجه ترکیه در سخنرانی خود در صحن علنی پارلمان ترکیه، عملاً بافل طالبانی را تهدید کرد. بافل، پسر ارشد جلال طالبانی، همان فردی است که پس از مرگ پدر، سکان رهبری حزب را در دست گرفته و برادرش قباد هم به عنوان معاون نخست وزیر، در کابینه مسرور بارزانی فعالیت می‌کند.

بافل که در لندن بزرگ شده و از نوجوانی به ورزش سنگین بدنسازی و تمرینات نظامی علاقمند بوده، پس از بازگشت به عراق، واحدی را به نام گروهان ویژه ضدترور تاسیس کرد و در دوران مبارزه با داعش، فرمانده این گروه بود. اما حالا که وارد دنیای سیاست شده و رهبر حزب شده، تمایل دارد همچنان با لباس فرم نظامی رفت و آمد کند.

او چندی پیش با سران و فرماندهان نهاد اقماری سوری پ. ک. ک دیدار کرد و این اقدام او، خشم ترکیه را برانگیخت.

فیدان در سخنرانی خود عملاً او را تهدید کرد و گفته می‌شود که آنکارا به سلیمانیه پیام داده و اعلام کرده که تعمیق همکاری با پ. ک. ک، ضرر‌های فراوانی به فرودگاه سلیمانیه و وضعیت اقتصادی حزب اتحادیه میهنی خواهد زد.

عبدالقادر سلوی از تحلیلگران روزنامه حریت که رابطه نزدیکی با اردوغان دارد و می‌تواند سریع و بلاواسطه با او دیدار کند، درباره سخنان فیدان گفته است: «فیدان در پارلمان، بدون تعارف اعلام کرد: تحریم‌های ما علیه سلیمانیه ادامه دارد و اگر اتحادیه میهنی کردستان نگرش حمایتی خود را نسبت به پ. ک. ک تغییر ندهد، در انجام اقدامات بیشتر تردید نخواهیم کرد. خیلی مهم است که وزیر امور خارجه جمهوری ترکیه چنین حرفی می‌زند. همان وزیری که قبلاً رئیس یک سرویس اطلاعاتی مهم منطقه بوده و اتحادیه میهنی و بافل طالبانی را می‌شناسد. حالا با سخنان فیدان، روابط ویژه اتحادیه و پ. ک. ک و دیدار‌های مکرر بافل طالبانی با سران این گروه، در کانون توجه قرار گرفته است. او پسر بزرگ جلال طالبانی رهبر پیشین اتحادیه میهنی کردستان است و همه می‌دانند که مداوماً با فرماندهان پ. ک. ک دیدار می‌کند. پس از مرگ جلال طالبانی، بافل طالبانی برای مدتی مجبور شد اختیارات خود را با لاهور شیخ جنگی (برادرازده ناتنی مام جلال)، تقسیم کند. اما حکومت شراکتی دو پسرعمو دیری نپایید. بافل در سال ۲۰۲۰ میلادی، لاهور را به تلاش برای کودتا و خیانت متهم کرد و قدرت را به طور کامل در دست گرفت. البته او از حمایت آمریکا نیز برخوردار است. تداوم حمایت آمریکا بزرگترین عامل تقویت قدرت بافل طالبانی است. آمریکا بافل طالبانی را در مقابل خانواده بارزانی که روابط بهتری با ترکیه دارند، به کار می‌گیرد و بافل هم فضا را برای فعالیت پ. ک. ک در سلیمانیه باز می‌کند.

عبدالقادر سلوی در ادامه یادداشت تحلیلی خود، عکس بالا را قرار داده و در توضیح اهمیت این عکس نوشته است: «شاید قبلاً فقط به عکس دیدار برث مک گورک آمریکایی با بافل نگاه می‌کردیم و آن را عکس مهمی قلمداد می‌کردیم. اما این عکس به مراتب مهمتر است. در این عکس، سرلشکر مک فارلین آمریکایی به شمال سوریه رفته و در این سفر بافل طالبانی را با خود برده و در کنار مظلوم عبدی ایستاده اند. مظلوم عبدی فرمانده نیرو‌های سوریه دموکراتیک و همان فردی است که دونالد ترامپ، او را به نام ژنرال عبدی صدا می‌زد. به این عکس بنگرید. ژنرال آمریکایی این پیام را می‌دهد که در سمت راست ما پ. ک. ک و در سمت چپ ما اتحادیه میهنی کردستان وجود دارد.

باید پرسید: بافل طالبانی چه چیزی در اختیار پ. ک. ک قرار می‌دهد؟ پاسخ از این قرار است: ۱- در سلیمانیه منطقه امنی را برای فعالیت پ. ک. ک علیه ترکیه ایجاد می‌کند. ۲- پ. ک. ک را قادر می‌سازد از فرودگاه سلیمانیه استفاده کند. ۳- به اعضای پ. ک. ک اجازه می‌دهد تا در داخل صفوف پیشمرگ نیرو‌های ویژه اتحادیه میهنی کردستان آموزش ببینند. ۴. بافل از پ. ک. ک خواسته تا بیمارستانی در سلیمانیه تأسیس کند. ۵- استاندار کرکوک که نزدیک به اتحادیه میهنی کردستان است، پ. ک. ک را به منطقه دعوت کرد و اجازه داده تا در سنجار مستقر شود.

این‌ها بخشی از خدمات بافل طالبانی و حزب او به پ. ک. ک است. در سوی دیگر، برادرش قباد هم مهم است. چرا که او هم از دانشگاه کینگستون لندن فارغ التحصیل شده، به عنوان افسر رابط بین نیرو‌های اتحادیه میهنی و سربازان آمریکایی در زمان تهاجم آن‌ها به عراق خدمت کرده، برای مدت طولانی نماینده اتحادیه میهنی کردستان در آمریکا بوده و با شری کراهام که پدرش یکی از رهبران رژیم صهیونیستی در آمریکا است، ازدواج کرده است».

سلوی در پایان به این اشاره کرده که ترکیه، حریم هوایی خود را به روی حزب اتحادیه میهنی بسته و مدتهاست پرواز از سلیمانیه به استانبول و دیگر شهر‌های ترکیه متوقف شده اند. چرا که تحریم سیاسی و مالی حزب اتحادیه میهنی، تبدیل به یک مساله سیاسی – امنیتی مهم شده و فیدان به بافل طالبانی هشدار داده که در صورت ادامه حمایت از پ. ک. ک، اوضاع بدتر خواهد شد.