آیا ترامپ رویکرد بایدن را در قبال روسیه ادامه خواهد داد؟

گروه بین‌الملل خبرگزاری دانشجو به نقل از الجزیره: فلسفه‌دان و سیاست‌مدار آمریکایی، فرانسس فوکویاما، در مصاحبه‌ای با روزنامه «لو پوان» فرانسه گفت: «رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، بحران اوکراین را به ضرر کی‌یف حل خواهد کرد.»

فوکویاما اشاره کرد که ترامپ به رئیس‌جمهور اوکراین، ولادیمیر زلنسکی، احترام نمی‌گذارد و اصلاً به اوکراین اهمیتی نمی‌دهد. پیش از این، ترامپ در اظهاراتی مطبوعاتی تأکید کرده بود که زلنسکی باید آماده توافق برای پایان دادن به جنگ در اوکراین باشد و اضافه کرده بود که نباید به کی‌یف اجازه داده می‌شد که با موشک‌های دوربرد آمریکایی عمق روسیه را هدف قرار دهد. ترامپ همچنین گفته بود که این تصمیم اشتباه بوده و باید دوباره بررسی شود.

فوکویاما بیش از بیست سال پیش، هنگامی که از سقوط اتحاد جماهیر شوروی شادمان بود، کتابی با عنوان «پایان تاریخ و پیروزی مرد آخر» منتشر کرد که در آن آینده مردم پس از کمونیسم را پیش‌بینی کرده و بر این باور بود که جهان به سوی پیروزی نهایی مرد لیبرال حرکت می‌کند. اما با رشد چین و روسیه و فراخوان رهبران روسیه و چین، ولادیمیر پوتین و شی جین‌پینگ، برای ساخت نظام جهانی چندقطبی، دیدگاه‌های فوکویاما تغییر کرد و حالا تحلیل‌های او بیشتر منطقی و واقع‌گرایانه شده‌اند. بنابراین فوکویاما در سال 2015 کتاب دیگری تحت عنوان «اسلام و مدرنیته و بهار عربی» منتشر کرد که در آن از دیدگاه‌های افراطی خود عقب‌نشینی کرد و برخی سیاست‌های آمریکا را در قبال مسائل جهانی و عربی نقد کرد. حالا این پرسش مطرح است که آیا فوکویاما این‌بار در پیش‌بینی خود درباره جنگ اوکراین اشتباه کرده است؟

ترامپ و سیاست در قبال روسیه

آنچه فوکویاما بیان کرده به اظهارات ترامپ استناد دارد که او در چندین نوبت گفته است که جنگ در شرق اروپا نباید منافع استراتژیک برای آمریکا به همراه داشته باشد و این جنگ نباید ادامه یابد. ترامپ همچنین در دوران ریاست‌جمهوری خود علاقه زیادی به پوتین داشت و دوران اول ریاست‌جمهوری‌اش با نزدیکی به روسیه مشخص شد، برخلاف سیاست جو بایدن که در آن روسیه به عنوان یک تهدید استراتژیک در اولویت سیاست خارجی قرار گرفت و هدف آن کشاندن روسیه به جنگ فرسایشی با اوکراین بود.

نباید به حرف‌های ترامپ اعتماد کرد و نباید حتی به احساسات او در قبال دیگران توجه داشت. این مرد که از دنیای تجارت و مالیات به عرصه سیاست آمده، کاملاً متأثر از تفکر پراگماتیستی است که به وضوح نشان می‌دهد که هیچ‌چیز دائمی نیست. هیچ‌وقت نه دوستی ابدی وجود دارد و نه دشمنی دائمی. در این دیدگاه تغییرات تنها توسط منافع تعیین می‌شوند.

بنابراین نتیجه‌گیری می‌شود که حتی اگر ترامپ در سیاست‌هایش رفتارهای غیرمتعارفی از خود نشان دهد، نمی‌تواند کشورش را به دشمنی با اروپا بکشد، نه از طریق تعلیق عضویت آمریکا در ناتو و نه با ترک اروپا در مبارزه علیه روسیه به حال خود. زیرا چنین سیاستی این امکان را به روسیه می‌دهد که با استفاده از نفت و گاز خود، بازار انرژی اروپا را به کنترل درآورد، چیزی که با منافع ترامپ و تیم جدید او هم‌راستا نیست.

تحلیل‌هایی که توسط خبرگزاری «نووستی» روسیه در مورد داده‌های دفتر آمار اتحادیه اروپا منتشر شده، نشان می‌دهد که اتحادیه اروپا در تلاش است تا منابع جدیدی برای گاز پیدا کند، چرا که ممکن است اوکراین دیگر به عنوان مسیر انتقال گاز روسی به اروپا عمل نکند. قرارداد کنونی میان دو کشور برای انتقال گاز روسیه تا پایان سال 2024 به اتمام می‌رسد.

چالش های انتقال گاز در اروپا

این تحلیل‌ها حاکی از آن هستند که بخشی از تلاش‌ها برای سرنگونی دولت سوریه به نفع انتقال گاز عربی از طریق ترکیه به اروپا بوده تا به عنوان منبع انرژی جایگزین گاز روسی عمل کند. این سناریو به ویژه با توجه به حمایت‌های آمریکا و ترکیه از گروه‌های تروریست سوریه که به قدرت رسیده‌اند، قابل درک است.

این سناریو، همراه با علاقه ترامپ به افزایش تولید انرژی در آمریکا، سبب شده است که در دوران ریاست‌جمهوری بعدی خود تمرکز زیادی بر روی حفاری و استخراج منابع انرژی داشته باشد. ترامپ در مصاحبه‌ای با شبکه «سی‌ان‌بی‌سی» در دسامبر 2024 اعلام کرد که تولید نفت اولویت اصلی دولتش خواهد بود و تأکید کرد که قصد دارد فرآیند حفاری را تسریع کند.

آمریکا به شدت نیاز دارد تا منابع جدید درآمدی پیدا کند، و این امر می‌تواند یا از طریق افزایش تعرفه‌های گمرکی بر کالاهای خارجی باشد، که این مسئله برای اتحادیه اروپا که مهم‌ترین متحد تجاری آمریکا است، مشکل‌ساز خواهد شد، یا این‌که اروپا مجبور به افزایش واردات انرژی از آمریکا خواهد شد.

در نهایت، این دلایل و دیگر عوامل نشان می‌دهند که جنگ در اوکراین با وجود وعده‌های ترامپ به پایان نخواهد رسید، چرا که او نمی‌خواهد اجازه دهد که انرژی روسیه دوباره به عنوان رقیب انرژی آمریکا وارد بازار شود. این مسئله احتمالاً ترامپ را وادار خواهد کرد که سیاست‌های بایدن در قبال روسیه را حفظ کند.