گروه بینالملل خبرگزاری دانشجو به نقل از العربی الجدید؛ دولت موقت سوریه اقدام به ایجاد تغییرات در کتاب های درسی کرده است که نگرانی های زیادی در میان فعالان فرهنگی ایجاد کرده است. به بهانه اصلاح «اطلاعات نادرست»، که توسط دولت پیشین در کتابهای درسی گنجانده شده بود، مانند تفسیر برخی آیات قرآن و ارائه تفسیر «صحیح» آنها، تصمیم جدید عبارات ملیگرایانهای همچون «دفاع از میهن» را با عبارت «در راه خدا» جایگزین کرد. همچنین عبارات دینی نظیر «مغضوب علیهم» و «ضالین» به ترتیب به «یهود» و «نصاری» تغییر داده شده است. این پرسش پیش میآید که چگونه کشوری که مسیحیان از دیرباز جزئی اساسی از ترکیب جمعیتی آن را تشکیل دادهاند و نخبگان آن در شکوفایی فرهنگی و فکری سوریه و منطقه شام نقشی برجسته داشتهاند، میتواند آنان را در مقابل «گمراهان» قرار دهد؟
این روند نه تنها باعث شگفتی، بلکه نگرانی شده است، زیرا کاملاً در تضاد با اطمینانهایی است که دولت جدید هنگام به قدرت رسیدن به گروههای مختلف اجتماعی داده بود؛ مبنی بر اینکه آنان را بر اساس اصل شهروندی که میان هیچ گروهی تفاوت قائل نمیشود، مدیریت خواهد کرد.
این وضعیت همچنین سوال منطقی و موجهی را مطرح میکند که آیا دولت موقت، که مدت زمان فعالیتش تنها چند ماه (حداکثر سه ماه) تعیین شده، این حق را دارد که دست به تغییرات بحثبرانگیز و تفرقهانگیزی بزند؟ تغییراتی که به قلب وحدت ملی سوریه و آینده آن مربوط میشود. بدون شک، شاید نیاز به بازنگری در محتوای درسی یا برخی از جنبههای آن وجود داشته باشد، اما وظیفهای مانند این باید به کمیتههای تخصصی سپرده شود. این کار باید پس از تدوین یک قانون اساسی جدید برای کشور انجام شود؛ قانونی که تنوع جامعه سوریه را تضمین کند، از آن محافظت کند و حقوق و وظایف گروههای مختلف را به صورت برابر به رسمیت بشناسد. این تنوع طی مراحل تاریخی مختلف جامعه سوریه را غنیتر کرده است.
موضوع فقط به تغییرات مذهبی محدود نمیشود. این تغییرات به موضوعات تاریخی حساس نیز گسترش یافته است. بخشهایی از کتابهای تاریخ مدارس سوریه که درباره کشتارهای مربوط به عثمانیان و مبارزات سوریها علیه سلطه آنها بود، حذف شده است. این اقدام موجب گمانهزنیهایی شده است که این تغییر برای جلب رضایت دولت ترکیه و در راستای بیان روابط ویژه میان آنکارا و دولت جدید سوریه انجام شده است.
نویسنده سوری، رامی کوسا، با اشاره به مجموعههای تلویزیونی درباره مقاومت سوریه در برابر عثمانیان، از جمله «حمام القیشانی»، اظهار داشت:
«حتی اگر کتابهای درسی ما را به ضمیمههای مطبوعات شرعی تبدیل کنید، باز هم یک ترانه یا یک قطعه موسیقی که درباره شهدای ششم می (مه) است، بر شما غلبه خواهد کرد. شهدایی که توسط جمال پاشا قصاب عثمانی اعدام شدند. اینها شهدای ما هستند و در ترانهها، خاطرات و کتابهای درسی باقی خواهند ماند، همانطور که باز خواهند گشت.» وی تصویری از فارس الخوری، یکی از بنیانگذاران جمهوری سوریه، را منتشر کرده و نوشت: «یکی از گمراهان در تاریخ این سرزمین.»
این تعدیلات همچنین به بخشهایی از تاریخ سوریه پیش از اسلام نیز رسیده است. شخصیتهایی همچون زنوبیا، ملکه تدمر، تحت این ادعا که شخصیتی خیالی بوده است، از کتابهای درسی حذف شدهاند. علاوه بر این، تاریخ آرامیان، کنعانیان، خدایان باستانی و قانون حمورابی نیز حذف شدهاند.
تغییرات حتی به موضوعات علمی نیز گسترش یافته و شامل حذف کامل مبحث «تکامل مغز» از کتب درسی علوم شده است.
این تغییرات نه تنها یکپارچگی ملی، بلکه تاریخ و هویت سوریه را هدف قرار داده و اعتراضات گستردهای را در میان مردم، نخبگان و فعالان فرهنگی و سیاسی برانگیخته است.