
نقش پنهان پوشش تجاوزات و جنگافروزیهای غربی/آقای گروسی شرم کنید و استعفا دهید!

به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری دانشجو؛ در دنیای سیاستهای بینالمللی، گاهی برخی مقامات بهطور غیرمستقیم نقشی دارند که شاید هیچگاه انتظار نمیرود. یکی از این شخصیتها رافائل گروسی، مدیر کل آژانس بینالمللی انرژی اتمی است. به رغم آنکه آژانس وظیفه دارد با دقت و بیطرفی، مسائل هستهای جهان را زیر نظر داشته باشد، نقشی که گروسی در تصمیمات خاص بهویژه در مورد ایران ایفا کرده، سوالات زیادی را بهوجود آورده است. برخی پژوهشگران و تحلیلگران روابط بینالملل معتقدند که گروسی به ابزاری تبدیل شده است که نه تنها از عملکرد آمریکا و رژیم اسرائیل در مقابله با ایران حمایت میکند، بلکه به نوعی بهانهجویی برای آغاز جنگهای نظامی فراهم میآورد. اما چگونه ممکن است که رئیس آژانس بینالمللی انرژی اتمی، خود را در راستای برنامههای جنگی کشورهای غربی قرار دهد؟
گروسی و پوشش دیپلماتیک برای تجاوزات
یکی از جنجالیترین مسائل در رابطه با تجاوزات آمریکا و رژیم اسرائیل به ایران، نقشی است که رافائل گروسی در آن ایفا کرده است. گروسی، بهویژه در زمینه حملات به تأسیسات هستهای ایران، ترور دانشمندان هستهای و مقامات نظامی، بهنظر میرسد که بهجای حمایت از حاکمیت و استقلال ایران، به نوعی به پوشش دیپلماتیک برای این اقدامات تبدیل شده است. این موضوع باعث شده که بسیاری از منتقدان او، به ویژه در ایران، او را متهم به همکاری با کشورهای غربی و اسرائیل بدانند.
بسیاری از پژوهشگران همچون مدیا بنجامین و نیکولاس دیویس به این نکته اشاره کردهاند که گروسی بهطور غیرمستقیم به آمریکا و اسرائیل این فرصت را داده است که از آژانس بینالمللی انرژی اتمی بهعنوان ابزاری برای ایجاد بهانه بهمنظور حمله به ایران استفاده کنند. این مسئله در حالی رخ میدهد که آژانس خود بهطور رسمی اعلام کرده بود که ایران هیچ برنامهای برای ساخت سلاح هستهای ندارد.
فشارهای آمریکا و اسرائیل بر آژانس
در تاریخ ۱۲ ژوئن، گروسی گزارشی منتشر کرد که در آن اعلام شد ایران به دلیل عدم تطابق با تعهدات خود به عنوان عضو آژانس، مورد انتقاد قرار گرفته است. در این گزارش، از ۳۵ کشور عضو شورای حکام آژانس، تنها ۱۹ کشور به این تصمیم رأی مثبت دادند، اما آمریکا بهصورت فعال وارد عمل شد. آنها با ۸ کشور عضو شورای امنیت تماس گرفتند و آنها را برای حمایت از این تصمیم یا دستکم امتناع از رأی منفی متقاعد کردند. مقامات اسرائیلی نیز این حرکت را بهعنوان نشانهای از حمایت آمریکا از برنامههای جنگی اسرائیل دانستند و از آن بهعنوان پوشش دیپلماتیک برای جنگ علیه ایران استقبال کردند.
این فشارها و هماهنگیها در زمانی صورت گرفت که اسرائیل بهطور همزمان در حال آمادهسازی برای حملات هوایی به ایران بود. اولین حملات هوایی اسرائیل به ایران درست پس از صدور گزارش آژانس آغاز شد. حملات اسرائیل در ساعت ۳ صبح آغاز شد، درست زمانی که شورای حکام آژانس در حال بررسی وضعیت ایران بود.
واکنش ایران و شکایت از گروسی
ایران به این وضعیت واکنش نشان داد و در ۲۰ ژوئن شکایتی رسمی علیه گروسی به دبیرکل سازمان ملل و شورای امنیت ارائه داد. در این شکایت، ایران تأکید کرد که گروسی بهطور علنی بیطرفی آژانس را زیر سؤال برده و هیچ اشارهای به غیرقانونی بودن تهدیدات اسرائیل و استفاده از نیروی نظامی علیه ایران نکرده است.
گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی که منجر به اتخاذ این تصمیمها شد، عمدتاً بر اساس اطلاعات اسرائیلی منتشر شده در سال ۲۰۱۸ بود. این گزارش ادعا میکرد که ایران قبل از سال ۲۰۰۳ در برخی از تأسیسات خود غنیسازی اورانیوم انجام داده است. در پی این گزارش، گروسی به تحقیقات پرداخته و در نهایت به کشف آثار اورانیوم غنیشده در برخی از این سایتها رسید.
مسئله صحت اطلاعات و وابستگی به موساد
در حالی که گروسی گزارشهای خود را بر اساس اطلاعاتی منتشر کرده که در ابتدا توسط دستگاه اطلاعاتی اسرائیل (موساد) و همچنین برخی از منابع ضدایرانی همچون سازمان مجاهدین خلق ارائه شده بود، هیچگاه بهطور علنی توضیح نداده است که چگونه آژانس میتواند از صحت این اطلاعات اطمینان حاصل کند. گروسی هیچگاه توضیح نداد که چگونه این اطلاعات که عمدتاً از منابع بیطرف و معتبر نبودهاند، بهعنوان مبنای گزارشهای آژانس قرار گرفتهاند.
این مسئله باعث شده است که بسیاری از منتقدان بهویژه در ایران، به شدت از عملکرد گروسی انتقاد کنند. این در حالی است که آژانس خود پیشتر اعلام کرده بود که ایران هیچگونه برنامه هستهای نظامی نداشته و ندارد. اما سیاستمداران آمریکایی و اسرائیلی بلافاصله از این گزارشها بهره بردند و ادعا کردند که ایران در آستانه ساخت سلاح هستهای است. این ادعاها در حالی مطرح شدند که آژانسهای اطلاعاتی آمریکایی پیشتر اعلام کرده بودند که فرآیند ساخت سلاح هستهای برای ایران حداقل سه سال زمان نیاز دارد.
گروسی پس از انتصاب به سمت مدیر کل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در سال ۲۰۱۹، بهطور فعال از اسرائیل حمایت کرده است. در حالی که سالها مذاکره و بازرسیها در ایران صورت گرفت، گروسی همچنان گزارشهایی منتشر میکرد که بهطور غیرمستقیم در راستای اهداف جنگی اسرائیل قرار داشت. این امر بهویژه در زمانی که حملات اسرائیل به ایران آغاز شد، قابل توجه بود.
درخواست برای استعفای گروسی
پژوهشگران مدیا بنجامین و نیکولاس دیویس در تحقیقات خود تأکید کردهاند که رافائل گروسی باید از سمت خود به عنوان مدیر کل آژانس بینالمللی انرژی اتمی استعفا دهد. آنها معتقدند که ادامه حضور گروسی در این سمت میتواند پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای را تضعیف کرده و خطر جنگ هستهای را افزایش دهد. از این رو، آنها خواستار آن شدهاند که گروسی نامزدی خود برای دبیرکلی سازمان ملل در سال ۲۰۲۶ را کنار بگذارد.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی، که باید نماد بیطرفی و دقت در مسائل هستهای باشد، در دوره مدیریت رافائل گروسی به ابزاری برای پوشش تجاوزات و برنامههای جنگی کشورهای غربی تبدیل شده است. این امر نهتنها به اعتبار آژانس آسیب میزند، بلکه میتواند روند دیپلماسی هستهای در سطح جهانی را به خطر اندازد. از این رو، نیاز به شفافیت، بیطرفی و رعایت اصول اخلاقی در برخورد با مسائل هستهای بیش از پیش احساس میشود.