گروه بینالملل خبرگزاری دانشجو: ابومحمد الجولانی، رهبر گروه تروریستی تحریر الشام (HTS)، پس از تحولات اخیر سوریه که منجر به سرنگونی دولت بشار اسد شد، به یکی از چهرههای محوری صحنه سیاسی و نظامی این کشور تبدیل شده است. در این گزارش، ضمن بررسی ایدئولوژی دینی او، به موضعگیریهایش نسبت به شیعیان و تغییرات احتمالی در سیاستهایش پرداخته میشود.
الجولانی از جریان سلفی جهادی پیروی میکند، که بر اساس تفسیری سختگیرانه از اسلام اهل سنت بنا شده است. این ایدئولوژی در پی اجرای شریعت اسلامی به صورت کامل و ایجاد حکومتی مبتنی بر اصول اسلامی است.
سلفی جهادیها معمولاً با سایر فرقههای اسلامی، از جمله شیعیان، اختلافات عمیق عقیدتی دارند. این اختلافات بر پایه برداشتهای متفاوت از تاریخ صدر اسلام و مسائل کلامی و فقهی شکل گرفته است.
موضع الجولانی نسبت به شیعیان تا حد زیادی با دیدگاههای کلی سلفی جهادیها همخوانی دارد. این دیدگاهها شامل:
تقابل ایدئولوژیک: شیعیان از سوی سلفیهای جهادی به عنوان «رافضی» تلقی میشوند و تفاسیر آنها از اسلام به شدت مورد انتقاد قرار میگیرد.
اقدامات خصمانه: در دوره فعالیت HTS، گزارشهایی از حملات علیه شیعیان و اماکن مقدس آنها منتشر شده است، که نشاندهنده خصومت عملی نیز هست.
با این حال، در ماههای اخیر و پس از به دست گرفتن قدرت در دمشق، برخی نشانهها از تعدیل رویکرد او مشاهده شده است. به عنوان مثال:
تصرف قدرت در دمشق، الجولانی را در موقعیتی قرار داده است که نیازمند سیاستهای انعطافپذیرتر و رویکردهای معتدلتر است. اگرچه ایدئولوژی او ریشه در سلفیگری دارد، اما ممکن است برای حفظ ثبات و جلب حمایت بینالمللی، اقدام به کاهش تنش با اقلیتهای مذهبی، از جمله شیعیان، کند.
جلب اعتماد داخلی: بخش بزرگی از جامعه سوریه و گروههای شیعه به نیت واقعی الجولانی تردید دارند.
فشارهای بینالمللی: بسیاری از کشورها هنوز HTS را به عنوان یک سازمان تروریستی میشناسند.
تقابل ایدئولوژیک: هسته اصلی سلفی جهادیها ممکن است هرگونه تغییر در رویکرد نسبت به شیعیان را خیانت به اصول ایدئولوژیک خود بدانند.
دین و ایدئولوژی ابومحمد الجولانی، بر اساس اصول سلفی جهادی، در ذات خود مخالف شیعیان است. اما شرایط جدید ممکن است او را وادار به اتخاذ مواضع ظاهراً معتدلتر کند. برای ارزیابی دقیقتر، باید به اقدامات عملی او در مدیریت کشور و تعامل با اقلیتها در آینده نزدیک توجه کرد.