۱۲ ژانویه در تاریخ چه گذشت؟
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری دانشجو؛ امروز ۱۲ ژانویه اهمیت تاریخی و سیاسی زیادی در جهان دارد. در ادامه به مرور برخی از مهمترین رویداد‌های آن می‌پردازیم.
۱۹۱۸_تصرف قصر شیرین در جنگ جهانی اول
در ۱۲ ژانویه ۱۹۱۸، نیروهای انگلیسی در جریان جنگ جهانی اول، قصر شیرین و بخش‌هایی از استان کرمانشاه را تصرف کردند. این تصرف به بهانه درگیری با عثمانی که متحد آلمان در جنگ بود، انجام شد. اما اهداف اصلی انگلیس فراتر از این بود. آنان به دنبال کنترل استراتژیک منطقه آسیای غربی و سلطه بر منابع نفتی آینده ایران بودند.
در همان زمان، با وقوع انقلاب بلشویکی در روسیه، لنین دستور داد که نیروهای روس از ایران خارج شوند. این تصمیم بر مبنای اصول ضد استعمارگرایانه دولت جدید روسیه اتخاذ شد. با خروج روس‌ها، انگلیسی‌ها بدون رقیب در غرب ایران شدند و زمینه سلطه‌جویی‌های بعدی مانند قرارداد ۱۹۱۹ را فراهم کردند.
۱۹۷۴_اعلام اتحاد تونس و لیبی
در ۱۱ ژانویه ۱۹۷۴، معمر قذافی، رئیس دولت لیبی، و حبیب بورقیبه، رئیس‌جمهور تونس، معاهده‌ای برای اتحاد دو کشور به نام جمهوری اسلامی عربی امضا کردند. این تصمیم که به عنوان اعلامیه جربا شناخته می‌شود، هدفی بلندپروازانه برای تشکیل یک کشور واحد داشت. اما این اتحاد تنها چند روز دوام آورد و با شکست روبرو شد.
تلاش برای اتحاد لیبی و تونس، در بستری از رقابت‌های منطقه‌ای و ایدئولوژی پان‌عربیسم شکل گرفت. معمر قذافی که از طرفداران پرشور پان‌عربیسم بود، پیش از این نیز برای اتحاد با کشورهای دیگری نظیر مصر و سوریه تلاش کرده بود. اما این بار، اتحاد لیبی با تونس به دلایلی از جمله رقابت‌های منطقه‌ای بین مراکش و الجزایر و اختلافات سیاسی داخلی تونس، به چالش کشیده شد.
بورقیبه در ابتدا با اهداف قذافی در مورد اتحاد سریع میان کشورهای عربی مخالفت کرده بود. او معتقد بود که وحدت سریع بدون آماده‌سازی‌های لازم، غیرعملی است و لیبی را به دلیل فقدان انسجام داخلی و توسعه‌نیافتگی، مورد انتقاد قرار داد. با این حال، در ژانویه ۱۹۷۴، تحت تأثیر فشارهای اقتصادی و نیاز به حمایت‌های منطقه‌ای، بورقیبه با اتحاد موافقت کرد.
در دهه ۷۰ میلادی، اقتصاد تونس به شدت به کارگران مهاجر تونسی در لیبی و کمک‌های اقتصادی این کشور وابسته بود. منابع طبیعی غنی لیبی و نیروی کار آموزش‌دیده تونس، ترکیب اقتصادی جذابی برای دو کشور ایجاد می‌کرد. اما نگرانی از دست دادن حاکمیت ملی و فشارهای داخلی در تونس، باعث شد این اتحاد به زودی لغو شود.
بر اساس معاهده جربا، دو کشور توافق کردند که یک قانون اساسی، ارتش و رئیس‌جمهور مشترک داشته باشند. اما اختلافات ایدئولوژیک و عدم توافق بر سر ساختار سیاسی اتحاد، آن را به شکست کشاند. بورقیبه به زودی این معاهده را لغو کرد و وزیر امور خارجه حامی این طرح را برکنار کرد. الجزایر نیز که از اتحاد تونس و لیبی احساس خطر کرده بود، تهدید به مداخله نظامی کرد.
پس از شکست این اتحاد، روابط تونس و لیبی تیره شد. قذافی همچنان به تلاش برای اتحاد جهان عرب ادامه داد، اما این شکست تأثیرات منفی بر وجهه او و سیاست خارجی‌اش گذاشت. در داخل تونس نیز، این ماجرا اعتبار بورقیبه را به چالش کشید.
۱۹۶۴_انقلاب زنگبار
در ۱۲ ژانویه ۱۹۶۴، انقلاب زنگبار آغاز شد و با سرنگونی سلطان عرب‌تبار، به سلطه تاریخی خارجی‌ها بر این جزایر پایان داد. در این انقلاب، هزاران عرب و هندی‌تبار کشته شدند، اما ایرانی‌تباران شیرازی که در زنگبار زندگی می‌کردند، آسیبی ندیدند و به فعالیت خود ادامه دادند.
زنگبار که به دلیل صادرات ادویه مانند دارچین و فلفل شهرت داشت، در دوران سلطه پرتغالی‌ها و سپس انگلیسی‌ها، مرکز تجارت برده و ادویه بود. این انقلاب منجر به اتحاد زنگبار با تانگانیکا و تشکیل فدراسیون تانزانیا شد.
زادروزها
۱۸۷۶ - جک لندن: نویسنده مشهور آمریکایی، خالق آثار معروفی چون آوای وحش و گرگ دریا.
۱۸۹۳ - هرمان گورینگ: بنیان‌گذار پلیس مخفی آلمان (گشتاپو) و یکی از رهبران حزب نازی.
۱۸۹۳ - میخائیل گورویچ: مهندس هوافضا و از بنیان‌گذاران شرکت هواپیماسازی میگ.
۱۹۳۶ - امیل لحود: رئیس‌جمهور سابق لبنان.
۱۹۵۸ - کریستین امان‌پور: خبرنگار برجسته و مجری شبکه سی‌ان‌ان.
۱۹۶۸ - مائورو سیلوا: فوتبالیست برزیلی و هافبک تیم ملی برزیل.
۱۹۶۹ - دیوید میچل: نویسنده بریتانیایی و خالق آثار مشهوری چون اطلس ابر.
۱۹۷۰ - زک د لا روچا: خواننده، شاعر، و فعال اجتماعی آمریکایی.
۱۹۷۳ - هانده ینر: خواننده مطرح موسیقی پاپ ترکیه.
۱۹۷۴ - ملانی جین چیسهولم: خواننده، ترانه‌سرا و عضو گروه مشهور اسپایس گرلز.
۱۹۷۹ - دیوید زابریکسی: دوچرخه‌سوار آمریکایی.
۱۹۹۳ - زین ملک: خواننده و ترانه‌سرای پاکستانی-انگلیسی و عضو سابق گروه موسیقی وان دایرکشن.
۱۵۷۹ - ژان باپتیست ون هلمونت: دانشمند فلاندری و بنیان‌گذار شیمی پنوماتیک.
۱۶۲۸ - شارل پرو: نویسنده فرانسوی و بنیان‌گذار سبک قصه‌های شاه پریان.
درگذشت‌ها
۴۲۸ هجری قمری - ابوسعید ابوالخیر: شاعر و عارف برجسته ایرانی در قرن چهارم و پنجم هجری.
۱۹۴۶ - صفیه زغلول: فعال سیاسی مصری و همسر سعد زغلول، رهبر ملی‌گرای مصر.
۱۹۷۶ - آگاتا کریستی: نویسنده مشهور انگلیسی داستان‌های جنایی و خالق شخصیت‌های معروفی چون پوآرو و خانم مارپل.