غریب‌آبادی: ایران همواره به اصول بشردوستانه پایبند بوده است

 به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری دانشجو، صبح امروز "کنفرانس بزرگداشت هفتاد و پنجمین سالگرد تصویب کنوانسیون‌های چهارگانه ژنو" با حضور کاظم غریب آبادی، معاون وزیر امور خارجه و برخی از مسئولین کشوری و همچنین سفرای خارجی در دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه برگزار شد.

موسوی: هنوز جامعه جهانی نگران قساوت‌های ناشی از جنگ است

در ابتدا سید علی موسوی، مدیر حقوق بین‌الملل وزارت خارجه گفت: ۷۵ سال است که دولت‌ها و سازمان‌های بین‌المللی در مسیر رعایت هنجار‌های بشردوستانه تلاش می‌کنند. هنوز جامعه جهانی نگران قساوت‌های ناشی از جنگ است. در طول یک سال گذشته جامعه جهانی شاهد جنایات رژیمی مجعول علیه ملت فلسطین بوده است و نگران کننده‌تر از آن حمایت‌های کشور‌های غربی است که از این رژیم به عمل می‌آورند.

غریب آبادی: جدی‌ترین سیاست‌های ضد حقوق بشردوستانه جنایات رژیم صهیونیستی است

مایلم در ابتدا مراتب خرسندی و افتخار خود را از حضور در آئین بزرگداشت ۷۵ امین سالگرد تصویب کنوانسیون‌های چهارگانه ژنو که میراث گرانبهای بشریت می‌باشد ابراز نمایم. امروز در اینجا گرد آمده‌ایم تا هفتاد و پنجمین سالگرد تصویب کنوانسیون‌های چهارگانه ژنو را گرامی بداریم این کنوانسیون‌ها نه تنها پایه گذار حقوق بین‌الملل بشردوستانه، هستند بلکه در طول این سال‌ها در برخی موارد نقشی اساسی در کاهش رنج و درد انسان‌ها در زمان جنگ‌ها و بحران‌های انسانی هم ایفا کرده‌اند.

مهمانان ارجمند؛

جنگ به عنوان یک پدیده شوم تاریخی به قدمت آفرینش انسان دارد و در این میان حقوق جنگ یا حقوق مخاصمات مسلحانه از جمله مباحث و موضوعاتی است که از آغاز شکل گیری حقوق بین‌الملل مورد بحث و بررسی قرار گرفته تا این پدیده تلخ را با موازین اخلاقی و انسانی منطبق نماید. حقوق بشردوستانه با قبول واقعیت این پدیده مخرب به منظور کاهش آلام و احترام به کرامت انسان ها، حمایت از غیرنظامیان جلوگیری از تخریب اموال محدود کردن آثار ناشی از جنگ و پیگرد، محاکمه و کیفر جنایتکاران جنگی نقش بسیار تعیین کننده‌ای در کنترل و هدایت مخاصمات مسلحانه دارد.

گزارش‌های سالانه سازمان ملل در مورد حفاظت از غیر نظامیان نشان می‌دهد که درگیری‌های مسلحانه همچنان با تعداد بالای مرگ و میر، غیر نظامیان، مجروحان افراد آواره ناپدید شدن و همچنین تخریب و ویران شدن، خانه‌ها، مدارس بیمارستان‌ها و آسیب به زیر ساخت‌های غیر نظامی همراه بوده است حفاظت از غیر نظامیان نیازمند رویکردی جامع برای پیش بینی و کاهش چنین خطرات و رنج‌هایی است. تمام تلاش‌ها باید در راستای اطمینان از رعایت قوانین بین المللی بشردوستانه صورت گیرد و اینکه غیرنظامیان و اهداف غیر نظامی بدون توجه به صحنه جنگ مورد حفاظت قرار می‌گیرند سازمان ملل در وادار ساختن طرف‌های درگیری به پایبندی به تعهدات خود و احترام به حقوق بین‌الملل بشردوستانه دارای نقشی حیاتی است علاوه بر این دولت‌ها باید برای اطمینان از رعایت حقوق بین‌الملل بشردوستانه اقدامات بیشتری انجام دهند. کنوانسیون‌های ۱۹۴۹ ژنو و پروتکل‌های الحاقی سنگ بنای چارچوب‌های حقوقی برای حفاظت از غیرنظامیان و کسانی که در منازعات مسلحانه شرکت نمی‌کنند هستند.

کنوانسیون‌های چهارگانه ژنو در حقیقت پاسخی به نیاز‌های بشری در شرایط بحرانی جنگ‌ها و درگیری‌ها بودند. این کنوانسیون‌ها که به منظور حفظ کرامت انسانی در برابر خشونت‌های

جنگی طراحی شدند، به کشور‌های امضاء کننده این امکان را میدهد که اصول بنیادین حقوق بشر را حتی در پیچیده‌ترین شرایط مورد تاکید قرار دهند.

علاوه بر این موارد دیوان بین‌المللی دادگستری در نظر مشورتی خود در سال ۱۹۹۶ در مورد «قانونی بودن تهدید یا استفاده از سلاح‌های هسته‌ای بر دو اصل اساسی حقوق بین‌الملل بشردوستانه یعنی تمایز بین نظامیان و غیر نظامیان و ممنوعیت رنج‌های غیرضروری تأکید کرده است. دیوان به صراحت اعلام کرده است که کشور‌ها هرگز نباید غیر نظامیان را هدف حملات قرار دهند و در نتیجه هرگز نباید از سلاح‌هایی استفاده کنند که قادر به تشخیص اهداف غیر نظامی و نظامی نیستند.

به رغم الزام آور بودن قواعد بین‌المللی، بشر دوستانه چالش جدی که جامعه بین‌الملل امروزه با آن مواجه است عدم پایبندی طرفین درگیر به این قواعد است.

حضار گرامی.

جمهوری اسلامی ایران همواره به اصول انسانی و بشردوستانه پایبند بوده و بر این باور است که هرگونه نقض این اصول نه تنها به حقوق انسان‌ها آسیب می‌زند بلکه بر امنیت و ثبات جهانی نیز تاثیر منفی می‌گذارد در این سال‌ها ما شاهد بحران‌های انسانی متعددی در نقاط مختلف جهان بوده‌ایم که در بسیاری از این موارد نقض آشکار و بی رحمانه اصول حقوق بشردوستانه از جمله در برابر غیر نظامیان و افرادی که تحت تاثیر جنگ‌ها و درگیری‌ها قرار می‌گیرند، مشاهده شده است. ما معتقدیم که اجرای کامل این کنوانسیون‌ها نه تنها نیازمند اراده سیاسی کشور‌های عضو است، بلکه نیازمند تقویت ساز و کار‌های نظارتی و همچنین پاسخگویی به موارد نقض حقوق بشر در سطح جهانی می‌باشد.

برای تکیه بر تلاش‌های فوق و اجرای بهتر مفاد کنوانسیون‌های ژنو، ۱۹۴۹، مایلم به اطلاع برسانم که یک کارگروه ویژه در قوه قضائیه ایران برای تهیه پیش نویس قانون جدید با هدف جرم انگاری شنیع‌ترین جنایات بینالمللی از جمله جنایات جنگی تشکیل شده است اعضای کارگروه مذکور شامل قضات عالی رتبه دادستان،‌ها و کلا اساتید برجسته دانشگاه و همچنین نمایندگان وزارت امور خارجه و دادگستری میباشند پس از نهایی شدن این لایحه توسط هیئت وزیران برای تصویب به مجلس شورای اسلامی تقدیم می‌شود.

مهمانان ارجمند؛

مایه تاسف و نگرانی است که در منطقه غرب آسیا از جمله در سرزمین‌های اشغالی فلسطین اجرای قوانین بین‌المللی بشر دوستانه به شدت نقض می. شود جدی‌ترین نقض حقوق بین‌الملل بشر دوستانه سیاست‌ها و اعمال سیستماتیک ضدانسانی و نژاد پرستانه رژیم اسرائیل در اراضی اشغالی فلسطین است. نسل کشی، ایجاد قحطی، کشتار وسیع غیر نظامیان از جمله کودکان، زنان و سالخوردگان نابودی بیمارستان‌ها و سیستم بهداشت و درمان حمله به مساجد، کلیساها، تخریب عامدانه مراکز تاریخی و فرهنگی حمله علیه کارمندان بین‌المللی و خبرنگاران تخریب منازل مسکونی از بین بردن مزارع کوچ اجباری و دسته جمعی مردم فلسطین، تداوم تجاوز و غصب سرزمین‌های فلسطین از طریق شهرک سازی تنها بخشی از جنایاتی است که علیه ملت فلسطین ارتکاب یافته است.

بی تفاوتی در مقابل این جنایات بی تفاوتی در مقابل بشریت و کرامت و تمامیت روحی و جسمانی اوست این بی تفاوتی باعث خواهد شد که مبانی حقوق بین‌الملل بشردوستانه که اخلاقی‌ترین و انسانی‌ترین مقررات حیات بین المللی هستند سست و لرزان گردد و باعث شود که جنایتکاران دیگر آن را به عنوان مجوزی تلقی کنند تا در آینده هرگونه جنایتی علیه انسان‌های بیگناه را روا بدانند.

تمام موارد فوق بدون توجه به این واقعیت است که رژیم اشغالگر اسرائیل طی دهه‌ها تعهدات خود به عنوان یک قدرت اشغالگر را که در کنوانسیون چهارم ژنو ذکر شده است آشکارا نقض کرده است. این امر توسط نهاد‌های مختلف سازمان ملل متحد از جمله ارگان قضایی اصلی آن، دیوان بین‌المللی دادگستری، در نظر مشورتی دیوار حائل در سال ۲۰۰۴ و همچنین آخرین نظر مشورتی آن در ۱۹ ژوئیه ۲۰۲۴ در مورد پیامد‌های قانونی ناشی از سیاست‌ها و اقدامات اسرائیل در اراضی اشغالی فلسطین تأیید شده است.

جهان در حال حاضر با چالش‌ها و تنش‌های، متعدد درهم پیچیده و ظاهرا مزمنی مواجه است که تلاش‌های معدود و حرکت‌های محدود صورت گرفته برای حل و فصل آنها ناکافی است، زیرا عوامل ایجاد کننده این بحران‌ها با سرعت بیشتری عمل میکنند و پیش میروند، گرسنگی، قحطی آوارگی تغییرات اقلیمی و بلایای طبیعی مانند سیل، جنگ، جابجایی‌های اجباری مهاجرت و پناهجویی، درگیری‌های مسلحانه و ... بحران‌هایی هستند که به نظر می‌رسد جهان را در کنترل خویش درآورده‌اند؛ این بحران‌ها که دومینو وار در مناطق مختلف جهان در حال رخ دادن هستند، حلقه‌های بهم پیوسته یک زنجیره تهدید کننده زندگی انسان‌ها محسوب می‌شوند.

برخی کشور‌ها که در موضوعات مختلف مدعی صاحب سبک هستند برای پیشبرد برنامه‌های خود در زمینه‌های مختلف به استاندارد‌های دوگانه‌ای دست میزنند که بی ثباتی جهانی و نقض گسترده حقوق مردم را به دنبال دارد؛ این استاندارد‌های دوگانه در همه زمینه‌ها قابل مشاهده هستند، اما در زمینه حقوق بشر و حقوق بشردوستانه وضوح آشکارتری دارند.

حضار گرامی

ضمن گرامیداشت این سالگرد مهم به این نکته نیز باید توجه داشته باشیم که تمامی اعضای کنوانسیون‌ها باید به تعهدات خود پایبند باشند و در برابر نقض‌های آشکار این اصول نه تنها سکوت نکنند بلکه با همکاری‌های مشترک و استفاده از ابزار‌های دیپلماتیک و قانونی از حقوق انسان‌ها در برابر جنگ‌ها و خصومت‌ها حمایت کنند همچنین از تمامی اعضاء خواستاریم که با عزم راسخ، همبستگی و همکاری بیشتر گام‌های موثرتری در جهت تضمین رعایت حقوق بشردوستانه بردارند و به حفظ کرامت انسانی در تمامی سطوح اهتمام ورزند ما مسئولیت داریم اطمینان حاصل جنایت کنیم که هیچ فردی در جنگ‌ها و بحران‌ها از حقوق بنیادین خود محروم نخواهد شد و مرتکبان در قبال اعمال خود پاسخگو باشند.

کاسارد: کار صلیب سرخ حفاظت از کرامت بشری است

در ادامه این نشست ونسان کاسارد، رئیس نمایندگی کمیته بین‌المللی صلیب سرخ در ایران اظهار داشت: از سمت کمیته بین‌المللی صلیب سرخ ما می‌دانیم در جبهه‌های جنگ چه اتفاقی می‌افتد. کار صلیب سرخ حفاظت از کرامت بشری است. ما درباره همه قوانین بشردوستانه توافق کردیم و همه کشور‌ها به صورت گام به گام آن را تصویب کردند.

وی در ادامه گفت: بین ایران و حقوق بین‌المللی بشردوستانه ارتباطی وجود دارد و آن به جنگ بین ایران و عراق باز می‌گردد. ما اکنون بحث شناسایی بقایای افراد کشته شده را هنوز داریم و خانواده‌ها باید در جزئیات قرار گیرند. هنوز سال‌ها بعد از جنگ این کار انجام می‌شود.

کاسارد در آخر تاکید کرد: ما باید بر اساس گام‌ها به توافق برسیم تا بهتر حقوق بین‌المللی بشردوستانه را رعایت کنیم.

کولیوند: رژیم صهیونیستی همه کنوانسیون‌های ژنو را زیر پا گذاشت

در این نشست همچنین پیرحسین کولیوند، رئیس جمعیت هلال احمر و رئیس کمیته ملی حقوق بین‌المللی بشردوستانه گفت: امروز دل‌های بسیاری در جای جای جهان مانند غزه و لبنان در غم و اندوه بود. ماه‌ها و بیش از یکسال زمین زیر پای کودکان لرزان بود و قوانین بشردوستانه که برای حمایت از بشر تدوین شده بود به وضوح نقض شد، اما هلال احمر و صلیب سرخ سعی می‌کرد در میان آوار نقش آفرینی کند.

وی با اشاره به اینکه هلال احمر جان و کرامت انسان‌ها را دنبال می‌کرد، گفت: نقش هلال احمر بیش از هر زمانی حیاتی بود، هلال احمر بخشی از نهضت صلیب سرخ است. وقتی که در غزه بیمارستان‌ها بمباران می‌شد و افراد هدف قرار می‌گرفتند و کمک‌های بشردوستانه با شدیدترین محدودیت‌ها رو به رو می‌شد، این پرسش بود که جهان چگونه در خصوص حقوق بشردوستانه دارد عمل می‌کند؟ ما هیچوقت ندیدیم که به کنوانسیون‌های چهارگانه ژنو بها بدهند.

کولیوند افزود: امروز ستون حقوق بین‌المللی را همین قوانین تشکیل می‌دهند، اما نمی‌گذارند به آنان عمل شود. رژیم صهیونیستی با نقض این حقوق یک نمایشگاهی از نقض‌های حقوق بشردوستانه را به نمایش گذاشت. بیمارستان‌ها و مراکز حقوق بشری را هدف قرار می‌داد. در لبنان حملات گسترده هوایی علیه اماکن مسکونی و آوارگان یک نمونه دیگر است. استفاده از سلاح‌های ممنوعه مانند فسفر سفید و بمب‌های سنگرشکن نمونه دیگری است.

رئیس جمعیت هلال احمر ادامه داد: نقض کرامت انسانی، بازداشت افراد، رفتار تحقیرآمیز با اسرا همه کنوانسیون‌های ژنو را زیر پا گذاشت.

وی تاکید کرد: جامعه جهانی و بسیاری از دولت‌ها با سکوت و یا حمایت آشکار به جنایات رژیم مشروعیت می‌دادند. اما مردم آزاد اندیش دنیا به خیابان‌ها می‌آمدند و مردم جنایات را حس کردند.

کولیوند همچنین اظهار داشت: ما راهبرد‌هایی برای آینده بهتر داریم و نخست باید افشاگری کنیم. مردم باید بدانند چه فجایعی در غزه و لبنان رخ داد. همه ما امروز باید به این مطالب بپردازیم و از مظلوم دفاع کنیم. حمایت از صلیب سرخ و هلال احمر بخش دوم است. این سازمان‌ها نباید در انجام کمک‌ها محدود شوند. باید طبق قوانین این سازمان‌ها تقویت بشوند.

وی در خصوص نقش هلال احمر گفت: هلال احمر یک سازمان انسان دوستانه است. البته ما معتقدیم که نقش هلال احمر در آیین دینی ما است و در صدر اسلام بوده است. این نهاد یک وظیفه‌ای را در شرایط اضطراری برعهده دارد و باید تقویت شود. باید پیوند مستحکم بین هلال احمر و کنوانسیون‌های ژنو ایجاد شود. هلال احمر در بحران‌ها به کاهش آلام انسان‌ها کمک می‌کند. همچنین این سازمان مردم را باید نسبت به حقوق و تکالیف خود در بحران‌ها آگاه کند.

پورخاقان: رژیم صهیونیستی تمام اصول چهارگانه ژنو را زیرپا گذاشت

در ادامه نشست احمدرضا پورخاقان، ریاست سازمان قضایی نیرو‌های مسلح و معاون رئیس قوه قضائیه با اشاره به کنوانسیون‌های چهارگانه ژنو گفت: آموزه‌های دینی ما در تمام ادیان همواره بر حفظ حرمت انسان‌ها و احترام گذاشتن به کرامت انسانی تاکید داشتند. خداوند متعال می‌فرماید «کسی که دیگری را بدون گناه و فساد و بدون اینکه مرتکب گناهی شده باشد به قتل برساند گویی بشریت را کشته و اگر کسی انسانی را نجات بدهد مانند کسی است که بشریت را حفظ کرده است»، و این در تمامی ادیان جریان دارد.

وی افزود: بر اساس آنچه آموزه‌های دینی ما بیان کرده امام خمینی (ره) به عنوان رهبر ایران در خصوص اقداماتی که ۸ سال در دوران جنگ تحمیلی صدام نسبت به ایران اتفاق افتاد تاکیداتی دارند که دکترین ایران نسبت به حفظ حقوق بشردوستانه را بیان می‌نماید. ایشان می‌فرمایند «در عین حالی که بسیاری از شهر‌های دشمن زیر نظر ما قرار دارد ابدا تعرضی نمی‌کنیم، زیرا مردم شهر‌ها گناهی ندارد.» ایشان همچنین گفتند که «ما نه شرعا و قانونا حق نداریم نسبت به افراد بی گناه و شهر‌ها تعرضی داشته باشیم».

وی تاکید کرد: امام اجازه استفاده از سلاح‌های شیمیایی در مقابل حتی نیرو‌های دشمن ندادند و رهبر انقلاب هم بر همین اساس اجازه ساخت سلاح هسته‌ای را نمی‌دهند و بر این اساس رهبری دستور دادند که موشک‌هایی که ساخته می‌شود نقطه زن باشند تا اهداف را هدف قرار دهد که مبادا بی‌گناهی کشته شود.

پورخاقان در پایان گفت: در جنایت رژیم صهیونیستی علیه غزه این رژیم تمام اصول چهارگانه ژنو را زیرپا گذاشت. از تخریب بیمارستان‌ها و انفجار آنان و دستگیری رئیس بیمارستان کمال عدوان و به شهادت رساندن کادر درمان و نابودی منازل مسکونی و مدرسه و مسجد و کلیسا و کشتن زن و کودک و خبرنگار بخش‌هایی از این جنایات هستند. از همه کسانی که به مردم رنج دیده فلسطین کمک کردند تشکر می‌کنم و از دیوان بین‌المللی دادگستری در صدور حکم بازداشت نتانیاهو تشکر می‌کنم.