ناکامی و شکست استراتژی فشار حداکثری/ تنش؛ عامل نزدیکی ایران با چین و روسیه
به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری دانشجو، آمریکا بار دیگر سیاست «فشار حداکثری» علیه ایران را احیا کرده و تحریم‌های نفتی را تشدید کرده است، هرچند این راهبرد پیش‌تر ناکام مانده بود.
ترامپ ادعا می‌کند که دیپلماسی را ترجیح می‌دهد، اما خروج دولت او از توافق هسته‌ای نشان می‌دهد که این رویکرد چندان جدی نیست. در این میان، رهبران ایران نیز هرگونه مذاکره را رد کرده‌اند و تنش‌ها همچنان بالا باقی مانده است.
حامیان سیاست فشار بر ایران معتقدند که این کشور در ضعیف‌ترین وضعیت خود قرار دارد و به شکست‌های منطقه‌ای و نارضایتی داخلی اشاره می‌کنند. آن‌ها به دنبال تعمیق همکاری‌های عربی-اسرائیلی در چارچوب پیمان ابراهیم و اعمال تحریم‌های بیشتر برای منزوی کردن تهران هستند. با این حال، این رویکرد بر این فرض نادرست استوار است که فشار اقتصادی به‌تنهایی می‌تواند ایران را وادار به عقب‌نشینی کند یا باعث فروپاشی نظام شود.
تحریم‌ها نه‌تنها موجب بازدارندگی ایران نشده، بلکه باعث تشدید تنش‌ها و نزدیک‌تر شدن تهران به چین و روسیه شده است. این سیاست نتیجه‌ای معکوس داشته و موجب تسریع برنامه هسته‌ای ایران شده است، به‌طوری‌که زمان گریز هسته‌ای به‌شدت کاهش یافته است. همزمان، ایران اقدامات تلافی‌جویانه‌ای علیه منافع آمریکا انجام داده و با تقویت روابط اقتصادی خود با پکن و مسکو، نفوذ واشنگتن را کاهش داده است.
فرضیه‌ای که تحریم‌ها می‌توانند موجب شورش گسترده داخلی شوند نیز نادرست از آب درآمده است. باوجود مشکلات اقتصادی، ساختار رفاهی ایران گروه‌های کلیدی حاکم را از آسیب‌پذیری محافظت کرده و از بروز قیام‌های گسترده جلوگیری کرده است. حتی در دوره‌های رکود اقتصادی، اعتراضات عمدتاً تحت تأثیر تحریم‌ها نبوده‌اند. در همین حال، ایران راه‌هایی برای دور زدن محدودیت‌های مالی و حفظ پایداری اقتصادی خود ایجاد کرده است.
رئیس‌جمهور جدید، مسعود پزشکیان، به دنبال اصلاحات و تعامل دیپلماتیک است، اما آمریکا همچنان در موضع «نه مذاکره، نه جنگ» باقی مانده است. اتخاذ سیاستی صرفاً تنبیهی بدون ارائه مشوق‌های واقعی، بعید است که نتیجه‌ای دربر داشته باشد. رویکردی که به واقعیت‌های داخلی ایران توجه کند و مشوق‌های مشخصی برای همکاری ارائه دهد، به‌مراتب مؤثرتر از تکرار سیاست‌های شکست‌خورده گذشته خواهد بود.