سند توانمندی‌های دانش آموختگان دوره دکتری عمومی داروسازی ابلاغ شد

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، سند توانمندی های دانش آموختگان دوره دکتری عمومی داروسازی مصوب نودوچهارمین جلسه شورای عالی برنامه ریزی علوم پزشکی برای اجرا به دانشگاه های علوم پزشکی کشور ابلاغ شد.

در این سند به موضوع توانمندی های فردی که در رشته داروسازی در مقطع دکتری عمومی تحصیل کرده است پرداخته شده است.

در بخشی از این سند آمده است: «نیروی کار متخصص و توانمند یک پیش نیاز ضروری برای همه حرفه های مراقبت های بهداشتی است. در ارائه خدمات دارویی نیز اصلی ترین و موثرترین مولفه توانمندی های داروساز در ارائه خدمات است.

توانمندی (competency) به دانش، مهارت ها، نگرش ها و رفتارهایی گفته می شود که فرد از طریق آموزش، تحصیل، تجربه و پیشرفت به تدریج کسب می کند. در مجموع این شایستگی ها می توانند در چارچوبی تدوین شوند که بتواند به رشد و پیشرفت نیروهای تخصصی برای عملکرد موثر و پایدار کمک کند.»

همچنین توانمندی های دانش آموخته دکتری عمومی داروسازی در این بخش مورد تاکید قرار گرفته است و در سند آمده است: «با پشتوانه تجربیات ارزشمند یک قرن داروسازی نوین در کشور و همچنین بر اساس مدل های ارائه شده توسط فدراسیون بین المللی داروسازان (FIP)، سازمان جهانی بهداشت (WHO) و سایر سازمان های مطرح، برنامه آموزشی دکتری عمومی داروسازی باید توانمندی های ضروری برای ارائه خدمت در تمامی عرصه های مختلف نظیر سازمان های سیاستگذاری و نظارت بر امور دارو و سلامت، داروخانه های شهری، بیمارستانی و تخصصی، مراکز ساخت داروهای ترکیبی و کامپاندینگ دارو، بخش های خدمات و مراقبت های دارویی مراکز درمانی، مراکز اطلاع رسانی داروها و سموم، شرکت ها و مراکز مرتبط با حوزه دارو و سلامت اعم از شرکت های تحقیق و توسعه، تحقیقات بازار و بازاریابی، کارآزمایی بالینی، شرکت های تولید و توزیع کننده مواد اولیه و استانداردهای شیمیایی و طبیعی، اشکال متنوع دارویی، داروهای گیاهی، فرآورده های طبیعی و سنتی، مکمل های تغذیه ای و ورزشی، فرآورده های آرایشی بهداشتی، فرآورده های بیولوژیک و بیوتکنولوژی، رادیوداروها، نانوداروها، زیست مواد دارویی، شیر خشک، غذاهای فراسودمند و رژیمی، مواد خوراکی و آشامیدنی، فرآورده های پروتئین درمانی، ژن درمانی و سلول درمانی، فارماکوژنومیکس و فارماکواپیدمیولوژی، ملزومات دارویی و تجهیزات پزشکی، داروهای دامی، همچنین مراکز ترک اعتیاد، امحا و بازیابی دارو، دانشگاه ها، پژوهشکده ها، مراکز تحقیقاتی، آزمایشگاه ها، هسته های فناور، شرکت های دانش بنیان، مراکز رشد، شتاب دهنده ها، پارک های علم و فناوری را تضمین کند.»

تهیه کنندگان سند تاکید کرده اند: این سند به عنوان مرجع توانمندی های دانش آموختگان دکتری عمومی داروسازی منجر به ارتقای کیفیت آموزش و ارائه خدمات با کیفیت در کشور می شود.

انتظار است که در برنامه ریزی های آموزشی ترتیبی اتخاذ شود که دانش آموختگان داروسازی حداقل در یکی از محورهای توانمندی ۱، ۲ و ۳ توانمندی کامل کسب کنند.

محورهای توانمندی دانش آموختگان دوره دکتری عمومی داروسازی:

۱. پژوهش و فناوری، تحقیق و توسعه

۲. نقش آفرینی در زنجیره تامین مواد اولیه داروها و فرآورده های سلامت

- سنتز و تهیه مواد اولیه داروها و فرآورده های سلامت

- تولید و آماده سازی داروها و فرآورده های سلامت

- استانداردسازی، کنترل و تضمین کیفیت مواد اولیه، داروها و فرآورده های سلامت

- توزیع تامین و عرضه صحیح داروها و فرآورده های سلامت

۳. مراقبت های دارویی و دارو درمانی

۴. ارتقای سلامت و پیشگیری از بیماری ها

۵. تعهد حرفه ای و تعالی شغلی

۶. رشد همه جانبه و توسعه فردی

دانش آموخته دوره دکتری عمومی داروسازی در ادامه این سند به اختصار دانش آموخته داروسازی گفته می شود.

۱) پژوهش و فناوری تحقیق و توسعه

دانش آموخته دکتری عمومی داروسازی باید بتواند به عنوان عضوی از تیم سلامت، در تمام حوزه های مرتبط با دارو و فرآورده های سلامت، از دستاوردهای علوم دارویی در تحقیق و توسعه بهره گرفته و در مسیر پیشرفت و ارتقاء پژوهش و فناوری ایفای نقش کند.

وی باید اصول نگارش مطالب علمی و مستندات دارویی را بداند و بتواند با استفاده از منابع و مراجع مربوطه در حوزه های مرتبط با دارو و فرآورده های سلامت آنها را بکار گیرد. دانش آموخته داروسازی باید بتواند بین اطلاعات با پشتوانه علمی مبتنی بر شواهد و سایر داده ها تمیز قائل شود و نتایج حاصل از پژوهش را جمع بندی و تحلیل و تفسیر کند.

۲) نقش آفرینی در زنجیره تامین مواد اولیه داروها و فرآورده های سلامت

دانش آموخته داروسازی باید بتواند به عنوان عضوی از تیم سلامت در زنجیره تامین داروها و فرآورده های سلامت ایفای نقش کند. وی باید قادر باشد در حوزه مواد اولیه و استانداردهای شیمیایی و طبیعی، روش های بهینه سنتز، تهیه، جداسازی و خالص سازی را بکار گیرد و بتواند اشکال مختلف داروها و فرآورده های سلامت را فرموله و تولید کند.

همچنین جهت تضمین کیفیت مواد اولیه، داروها و فرآورده های سلامت قادر باشد استانداردسازی و انواع روش های کنترل حین و پس از تولید را اجرا و ارزیابی کند. در نهایت دانش آموخته داروسازی توزیع، تامین و عرضه صحیح و قابل اطمینان داروها و فرآورده های سلامت را بر عهده داشته و از این طریق تکمیل ارتباط حوزه سلامت با جامعه را فراهم می کند.

۳) مراقبت های دارویی و دارودرمانی

دانش آموخته داروسازی باید توانمندی لازم در ارائه مشاوره صحیح و استخراج اطلاعات روزآمد از منابع دارویی به ذی نفعان از جمله بیماران، کادر درمان، سایر متخصصان نظام سلامت و عموم مردم را طبق استانداردهای تعیین شده داشته باشد.

دانش آموخته داروسازی با توجه به سرعت بالای توسعه علوم دارویی و اهمیت دستیابی به یافته های علمی و عملی آن باید قادر باشد صحت اطلاعات را تشخیص دهد. داده ها و شواهد علمی را تفسیر کند و در آموزش و ارائه خدمات دارویی بکار گیرد.

ارائه خدمات موثر مراقبت های دارویی در داروخانه و بیمارستان به پزشک، کادر درمان بیماران و مراقبین بیمار، تا ارائه مشاوره در تجویز و مصرف منطقی دارو و فرآورده های سلامت از توانمندی های دانش آموخته داروسازی است.

۴) ارتقای سلامت و پیشگیری از بیماری ها

دانش آموخته داروسازی باید بتواند به عنوان عضوی از تیم ارائه دهندگان خدمات سلامت در جهت ارتقای سطح سلامت و پیشگیری از بیماری ها در سطوح مختلف جامعه مانند سازمانهای سیاستگذاری و نظارت بر امور دارو و سلامت، داروخانه های شهری، بیمارستانی و شبکه های بهداشت و سلامت، راهبردهای مناسب را انتخاب کرده و بکار گیرد.

همچنین داروساز با پیاده سازی برنامه ها و انجام مداخلات موثر می تواند در ارتقای کیفیت و سبک زندگی سالم افراد جامعه و پیشگیری از بیماری ها نقش ایفا کند. دانش آموخته داروسازی باید در نظام و شبکه سلامت به عنوان داروساز آموزش دهنده پژوهشگر و مدیر واحد ارائه خدمات دارویی ایفای نقش کند.

۵) تعهد حرفه ای و تعالی شغلی

دانش آموختگان داروسازی باید ضمن آشنایی با اصول علمی مدیریت، پذیرش و آمادگی قبول مسئولیت در سمت های مدیریتی را داشته باشند و با ساختار قانون گذاری و تعیین سیاست های دارو و فرآورده های سلامت آشنا باشند.

دانش آموخته داروسازی باید مجموعه ارزشها، خصوصیات ظاهری و رفتارهایی که متضمن اعتماد جامعه به حرفه داروسازی و مسئولیت پذیری اجتماعی هستند را به عنوان تعهد و شرافت حرفه ای داروسازی بپذیرد و در راستای وظیفه شناسی و تعالی شغلی در فعالیت ها و شغل خود بکار گیرد.

همچنین باید توانایی شناسایی مسائل اخلاقی را در حرفه خود داشته باشد و بتواند ضمن توجه به عدالت و رعایت الزامات حقوقی و قانونی، با احترام به فرهنگ و باورهای افراد، امانتدار بوده و پاسخگویی اجتماعی داشته باشد.

۶) رشد همه جانبه و توسعه مهارت های فردی

دانش آموخته داروسازی باید اهمیت رشد فردی را بداند و در جهت ارتقای آن تلاش کند. وی باید بتواند از طریق برقراری ارتباط موثر سازنده و حرفه ای و همکاری با دیگران، برای رسیدن به اهداف تلاش کند و در این مسیر از مسئولیت پذیری، احترام به عقاید مخالف و پاسخگویی اجتماعی برخوردار باشد.

در این راستا دانش آموخته داروسازی باید مجهز به مهارت های تفکر خلاق و نقاد بوده تا بتواند در حل مسائل و تصمیم گیری ها از مهارت های خویش بهره برد.

دانش آموخته داروسازی باید به صورت دوره ای بر اساس نیازسنجی های آموزشی خود به پرورش مهارت ها، استحکام آموزش و افزایش یادگیری خود با استفاده از روشهای آموزش نوین و آموزش خودراهبر در جهت ارتقای حرفه ای و در نهایت نفع رسانی به ذی نفعان و بیماران بپردازد.

توجهات اصلی و مصادیق توانمندی به تفصیل در سند توانمندی های دانش آموختگان دوره دکتری عمومی داروسازی مصوب نودوچهارمین جلسه شورای عالی برنامه ریزی علوم پزشکی ذکر شده است.

سند توانمندی های دانش آموختگان دوره دکتری عمومی داروسازی مصوب نودوچهارمین جلسه شورای عالی برنامه ریزی علوم پزشکی به تصویب رسیده است و از تاریخ ابلاغ (اردیبهشت ماه ۱۴۰۴) لازم الاجرا است.